Tuyên bố nóng: Bí ẩn 50 năm trên sao Hỏa đã dần hé lộ

một ngày trướcBài gốc

Một nghiên cứu mang tính đột phá có thể đã giải đáp bí ẩn kéo dài suốt 50 năm khiến giới khoa học đau đầu: "Tại sao một nửa sao Hỏa lại khác biệt một cách rõ rệt so với nửa còn lại?". Vùng đất thấp phía Bắc trên bề mặt sao Hỏa thấp hơn vùng cao nguyên phía Nam khoảng 5-6 km, lớp vỏ ở phía Bắc mỏng hơn đáng kể. Hiện tượng này, được gọi là "sự phân đôi sao Hỏa" (Martian dichotomy), đã được các nhà nghiên cứu biết đến từ những năm 1970 khi tàu quỹ đạo Viking của NASA gửi về những hình ảnh về bề mặt bất thường của hành tinh đỏ.

Nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters, cho rằng sự phân đôi này có thể là do sự truyền nhiệt bên trong sao Hỏa, thay vì các vụ va chạm vũ trụ bên ngoài như các giả thuyết trước đây. Sử dụng dữ liệu từ tàu đổ bộ InSight của NASA, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu về "hỏa chấn" (marsquake), cung cấp thông tin chi tiết về động lực bên trong sao Hỏa.

Sự phân hóa giữa phía Bắc và phía Nam sao Hỏa rất rõ ràng, khiến các nhà khoa học vô cùng tò mò. (Ảnh: NDTV)

"Vào một thời điểm nào đó, sao Hỏa đã có các mảng kiến tạo di chuyển giống như Trái Đất. Sự di chuyển của các mảng này và đá nóng chảy bên dưới chúng có thể đã tạo ra một thứ gì đó giống như sự phân đôi, sau đó bị 'đóng băng' khi các mảng kiến tạo ngừng di chuyển để tạo thành cái mà các nhà khoa học gọi là 'nắp tù đọng' (stagnant lid) trên lớp vỏ nóng chảy bên trong hành tinh", nghiên cứu nhấn mạnh.

Những phát hiện này chỉ ra rằng sự phân đôi có thể là kết quả của sự đối lưu lớp phủ (mantle convection), nơi nhiệt từ bên trong hành tinh định hình lớp vỏ trong hàng tỷ năm. Kết quả nghiên cứu được hỗ trợ thêm bởi phân tích địa hóa học các thiên thạch sao Hỏa, cung cấp manh mối về thành phần và lịch sử nhiệt của hành tinh.

Đáng chú ý, vùng cao nguyên phía Nam cổ xưa, có nhiều hố thiên thạch và từ hóa, có niên đại từ thời sao Hỏa còn có từ trường toàn cầu. Trong khi đó, vùng đất thấp phía Bắc trẻ hơn, ít hố thiên thạch hơn và thiếu từ hóa.

Mặc dù có những phát hiện mới, các tác giả nghiên cứu tuyên bố rằng cần có thêm dữ liệu về các trận hỏa chấn trong tương lai và các nghiên cứu so sánh để xác nhận đầy đủ lý thuyết này.

Từ trường sao Hỏa: Tiềm năng sự sống kéo dài hơn dự kiến?

Vào tháng 11 năm ngoái, một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Cổ từ học Harvard tiết lộ rằng từ trường của sao Hỏa, vốn có thể hỗ trợ sự sống, có thể đã tồn tại lâu hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây.

Mặc dù sao Hỏa ngày nay lạnh lẽo, cằn cỗi và đầy đá, nhưng bằng chứng cho thấy từ trường có thể đã tồn tại cho đến 3,9 tỷ năm trước, so với ước tính trước đó là 4,1 tỷ năm - biến hành tinh đỏ trở thành ứng cử viên sáng giá cho một môi trường sống thịnh vượng.

200 triệu năm "dôi ra" này trùng lặp với kỷ nguyên khi bề mặt sao Hỏa được bao phủ bởi nước, bằng chứng về điều này đã được thu thập bởi một số tàu thăm dò được NASA gửi đến.

Nghiên cứu mới về sự phân đôi sao Hỏa và các phát hiện gần đây về từ trường cổ đại của hành tinh này đang dần hé lộ một bức tranh toàn diện hơn về quá khứ và tiềm năng sự sống của hành tinh đỏ, mở ra những hướng đi mới trong công cuộc khám phá vũ trụ bao la.

Bích Hậu (Theo NDTV)

Nguồn Vietnamdaily : https://vietnamdaily.kienthuc.net.vn/hitech-xe/tuyen-bo-nong-bi-an-50-nam-tren-sao-hoa-da-dan-he-lo-261038.htm