Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN
Báo The Kyiv Independent tối 15/8 cho biết trong một nỗ lực của Washington nhằm đạt được thỏa thuận hòa bình ở Ukraine, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rời Washington để tham dự hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin tại Alaska vào ngày 15/8.
Mặc dù Ukraine là vấn đề trọng tâm trong chương trình nghị sự, nhưng Tổng thống Volodymyr Zelensky không được mời tham dự, làm dấy lên lo ngại ở Kiev và châu Âu rằng ông Putin và ông Trump có thể đạt một thỏa thuận bất lợi cho quốc gia đang chìm trong chiến tranh này.
Hai nhà lãnh đạo dự kiến bắt đầu cuộc họp tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf–Richardson của quân đội Mỹ ở Anchorage vào khoảng 11 giờ trưa 15/8, theo giờ địa phương, tức 2h30 sáng 16/8, theo giờ Hà Nội.
Đây sẽ là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Trump và cũng là lần đầu tiên họ gặp lại nhau sau 6 năm, đồng thời đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của ông Putin đến Mỹ trong vòng một thập kỷ. Chương trình thảo luận cũng bao gồm bữa sáng làm việc và các cuộc đàm phán mở rộng theo cấu trúc “5:5”.
Theo báo Guardian, ông Trump và đoàn tùy tùng đã lên chuyên cơ Air Force One tại Căn cứ Andrews ở Maryland ngày trước 8 giờ sáng 15/8, theo giờ địa phương, bắt đầu chuyến bay kéo dài 7 giờ đến Alaska.
Hãng thông tấn Reuters dẫn thông tin từ Nhà Trắng cho biết tháp tùng Tổng thống Trump có Ngoại trưởng Marco Rubio, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) John Ratcliffe và đặc phái viên Steve Witkoff cùng nhiều quan chức khác.
Trò chuyện với báo chí trên máy bay, Tổng thống Trump cho biết vấn đề trao đổi lãnh thổ sẽ được đưa ra thảo luận, nhưng ông “sẽ để Ukraine tự quyết định”, đồng thời nói ông tin “họ sẽ đưa ra quyết định hợp lý”.
Tổng thống Trump khẳng định: “Tôi không ở đây để đàm phán thay cho Ukraine”, đồng thời cho rằng nếu ông không tại vị thì ông Putin “đã chiếm toàn bộ Ukraine” và Liên bang Nga có thể đang “dàn dựng” bối cảnh đàm phán bằng các đợt tấn công bằng thiết bị bay không người lái (UAV) mới.
“Có thể đó là bản chất, là gene của ông ấy (Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin), nhưng ông ấy nghĩ điều đó khiến mình mạnh hơn khi đàm phán. Tôi nghĩ nó gây bất lợi cho ông ấy”, Tổng thống Trump nói thêm và cho biết sẽ bàn vấn đề này với người đồng cấp Vladimir Putin.
Nhà lãnh đạo Liên bang Nga dự kiến đến bang Alaska vào cuối ngày sau khi dừng chân tại Magadan, một thị trấn vùng Viễn Đông Liên bang Nga cách Anchorage khoảng 3.162 km.
Hai quan chức chính quyền Mỹ giấu tên nói với kênh NBC News rằng Tổng thống Trump sẽ trải thảm đỏ và đích thân chào đón Tổng thống Putin tại căn cứ Elmendorf–Richardson khi ông đến nơi.
Phái đoàn Liên bang Nga gồm cố vấn đối ngoại Yuri Ushakov, Bộ trưởng Quốc phòng Andrei Belousov, nhà đàm phán kinh tế Kirill Dmitriev và Ngoại trưởng Sergey Lavrov, người đã có mặt ở Alaska.
Chỉ vài giờ trước hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky viết rằng “đã đến lúc kết thúc chiến tranh”, bày tỏ hy vọng cuộc gặp sẽ mang lại “con đường thực sự dẫn đến hòa bình bền vững”.
“Tôi đang chờ báo cáo hôm nay từ tình báo về ý định hiện tại của phía Liên bang Nga và công tác chuẩn bị của họ cho cuộc gặp ở Alaska”, ông Zelensky chia sẻ trên Telegram và nhấn mạnh rằng: “Đã đến lúc kết thúc chiến tranh, và Liên bang Nga phải thực hiện các bước cần thiết. Chúng tôi đặt niềm tin vào Mỹ. Chúng tôi sẵn sàng, như mọi khi, làm việc hiệu quả nhất có thể”.
Nhà lãnh đạo Ukraine cũng cập nhật tình hình chiến trường, cho biết Ukraine “đang đạt tiến triển”.
Ông Zelensky viết: “Chúng tôi đang chống lại các nỗ lực của Liên bang Nga nhằm củng cố vị trí và gia tăng áp lực từ các đơn vị của mình. Hôm nay đã có quyết định tăng cường hơn nữa lực lượng tại khu vực này và các khu vực khác ở tỉnh Donetsk”.
Vào ngày 11/8, nhóm giám sát chiến trường Ukraine DeepState báo cáo rằng lực lượng Liên bang Nga đã tiến về phía tuyến đường cao tốc Dobropillia–Kramatorsk ở miền Đông Donetsk, chiếm các vị trí ở những khu dân cư gần đó để hỗ trợ các hoạt động tấn công tiếp theo.
Thành phố Pokrovsk, nằm khoảng 70 km về phía Tây Bắc Donetsk, vẫn là một trong những khu vực chiến sự khốc liệt nhất trên mặt trận, nơi Moskva (Moscow) tập trung nỗ lực tấn công chính kể từ tháng 3/2025.
Theo ông Zelensky, quân đội Liên bang Nga tiếp tục chịu tổn thất nặng nề khi tìm cách giành lợi thế chính trị cho Điện Kremlin trước cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Nga ở Alaska.
“Chúng tôi hiểu rõ kế hoạch này và đang thông báo cho các đối tác về tình hình thực tế”, ông Zelensky nói.
Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin (phải) và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu tại cuộc gặp ở Helsinki, Phần Lan, ngày 16/7/2018. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN
Về phần mình, Tổng thống Mỹ tỏ ra tự tin trước hội nghị thượng đỉnh. Vào ngày 14/8, ông nói rằng “sẽ đạt được một thỏa thuận”, đồng thời cho biết ông muốn tổ chức một cuộc họp thứ hai với sự tham gia của ba bên, bao gồm ông Zelensky và có thể cả các lãnh đạo châu Âu.
“Tôi nghĩ đây sẽ là một cuộc gặp tốt, nhưng cuộc gặp quan trọng hơn sẽ là lần thứ hai mà chúng tôi tổ chức”, ông Trump nói, ám chỉ khả năng diễn ra hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Ukraine.
Trước đây, Tổng thống Trump từng mô tả thượng đỉnh với Tổng thống Putin là một phiên “thăm dò” để đánh giá mức độ sẵn sàng hòa đàm của Moskva.
Theo người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, không có tài liệu nào dự kiến sẽ được ký kết sau thượng đỉnh, và hai bên sẽ sau đó xác định phạm vi các thỏa thuận có thể đạt được.
Ngoài vấn đề giải quyết chiến tranh ở Ukraine là trọng tâm, Moskva cho biết hợp tác kinh tế và an ninh toàn cầu cũng sẽ được thảo luận.
Cuộc gặp với Putin đánh dấu sự thay đổi rõ rệt so với thời kỳ cô lập ngoại giao mà người tiền nhiệm của ông Trump, cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden, áp đặt lên lãnh đạo Điện Kremlin sau khi xung đột ở Ukraine bùng nổ năm 2022.
Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc