Chiều ngày 16-6, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 TPHCM.
Thảo luận tại tổ, đại biểu Sùng A Lềnh (Lào Cai) bày tỏ quan điểm đồng tình cao với dự án và nhấn mạnh đây là công trình có tính chiến lược, cấp thiết, mang lại nhiều lợi ích về kinh tế, giao thông và phát triển đô thị.
Dự án sẽ tạo ra động lực phát triển mới
Theo đại biểu Lềnh, Vành đai 4 TPHCM là tuyến giao thông quan trọng quốc gia, có tác động toàn mạnh mẽ, giúp tăng cường kết nối vùng, giảm ùn tắc giao thông nội đô TP.HCM, nâng cao hiệu quả logistics, thúc đẩy khai thác quỹ đất hai bên tuyến và hỗ trợ tiềm năng đô thị hóa.
Đại biểu Quốc hội Sùng A Lềnh (Lào Cai).
“Dự án còn đóng vai trò trong điều tiết lưu lượng giao thông quốc phòng an ninh, tạo động lực phát triển liên tỉnh và nội vùng, hỗ trợ các địa phương phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ mà Đại hội XIII và các Nghị quyết của Bộ Chính trị đã đề ra”, đại biểu Lềnh nhấn mạnh.
Đại biểu Sùng A Lềnh đặc biệt lưu ý đến công tác sử dụng đất và chính sách tái định cư khi triển khai dự án. Với diện tích thu hồi đất lớn, nhất là tại Long An và Đồng Nai, ông đề nghị Quốc hội bổ sung cơ chế giám sát chặt chẽ, đảm bảo minh bạch và công bằng trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
“Người dân bị thu hồi đất cần được hỗ trợ sinh kế dài hạn, như đào tạo nghề, tạo việc làm trong các khu công nghiệp. Việc di dời phải gắn với ổn định cuộc sống và phát triển bền vững,” ông phân tích.
Ông cũng kiến nghị thành lập Ban giám sát độc lập với sự tham gia của người dân và tổ chức xã hội, giám sát xuyên suốt các khâu bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân.
Đối với các cơ chế đặc thù trong dự thảo nghị quyết, đại biểu Lềnh cho rằng cần có quy định rõ ràng để tránh lạm dụng. “Việc miễn thủ tục khai thác mỏ, chỉ định thầu… chỉ nên áp dụng trong điều kiện thực sự cần thiết, cấp bách và phải công khai, minh bạch,” ông nêu rõ.
Ngoài ra, ông đề xuất bổ sung cơ chế giám sát xã hội, trao quyền cho các tổ chức nhân dân, xã hội độc lập tham gia giám sát. “Giám sát cộng đồng sẽ giúp tăng cường minh bạch, hạn chế tiêu cực và tạo sự đồng thuận trong quá trình thực hiện dự án,” ông nói và kiến nghị định kỳ công bố báo cáo giám sát, tổ chức đối thoại với người dân để lắng nghe, tiếp thu ý kiến.
Cần chính sách đột phá và đồng bộ quy hoạch
Tại phiên thảo luận tổ, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) nhấn mạnh sự cần thiết phải sớm thông qua chủ trương đầu tư dự án đường Vành đai 4 TPHCM, đồng thời kiến nghị áp dụng cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Theo đại biểu Ngân, dự án đường Vành đai 4 TPHCM có tổng chiều dài 159 km, nếu tính cả đoạn đi qua Bình Dương thì lên tới khoảng 207 km, với tổng mức đầu tư lên đến 120.000 tỉ đồng. Trong đó, ngân sách nhà nước dự kiến đóng góp khoảng 70.000 tỉ đồng (30.000 tỉ từ Trung ương và 40.000 tỉ từ địa phương), còn lại khoảng 50.000 tỉ đồng sẽ được huy động theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (TPHCM).
“Điều này cho thấy ngân sách địa phương sẽ phải gồng gánh một khoản đầu tư rất lớn. Vì vậy, tôi đề nghị cần để lại 100% khoản thu từ tiền sử dụng đất cho địa phương để tái đầu tư cho dự án”, ông Ngân kiến nghị.
Về mặt cơ chế chính sách, đại biểu Ngân đánh giá cao đề xuất từ Chính phủ và cho rằng “các cơ chế đã trình là tương đối đầy đủ”. Tuy nhiên, ông đề nghị cần mạnh dạn áp dụng các cơ chế đặc thù đã từng được thực hiện thành công với các dự án hạ tầng trọng điểm khác cho dự án đường Vành đai 4 và tương lai là cả Vành đai 5.
“Thời gian qua, chúng ta có rất nhiều cơ chế, chính sách đặc thù. Vấn đề là cần tinh gọn và mang tính đột phá. Những gì đã chứng minh là hiệu quả thì nên nhân rộng. Các cơ chế đầu tư đã áp dụng cho các tuyến cao tốc quốc gia, thì hoàn toàn có thể áp dụng tương tự cho đường Vành đai 4”, ông nhấn mạnh.
Về tính cấp thiết, đại biểu Ngân khẳng định dự án có vai trò rất lớn trong việc kết nối vùng. Cụ thể, tuyến đường sẽ kết nối khu vực Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu với TPHCM và mở rộng kết nối giữa Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ và Tây Nguyên. Đặc biệt, việc kết nối các khu công nghiệp với hệ thống cảng biển sẽ góp phần giảm chi phí logistics, hạn chế xe tải đi vào nội đô, từ đó giảm ùn tắc và tai nạn giao thông.
Ngoài ra, ông lưu ý, việc thực hiện dự án phải gắn với quy hoạch đồng bộ về giao thông, bao gồm cả đường sắt, đường bộ và hàng không.
“Cần đặc biệt chú ý tới các điểm kết nối giữa các loại hình vận tải để tối ưu hiệu quả đầu tư”, ông nói và đề nghị việc soạn thảo, thuyết minh dự án nên sử dụng địa danh mới theo Nghị quyết 202 của Quốc hội để bảo đảm tính thống nhất, thuận lợi trong quản lý và theo dõi quá trình triển khai.
NHÓM PHÓNG VIÊN