Trước đó, đặc phát viên Mỹ Keith Kellogg khi trả lời phỏng vấn đã nhấn mạnh bầu cử tổng thống cùng bầu cử quốc hội (bị đình chỉ do cuộc chiến đang diễn ra) cần được tổ chức. Ông muốn bầu cử có thể diễn ra vào cuối năm nay đặc biệt nếu Ukraine - Nga đạt thỏa thuận ngừng bắn.
Ukraine chịu sức ép tổ chức bầu cử - Ảnh: Reuters
Theo cố vấn Lytvyn: “Chúng tôi chưa xem toàn bộ cuộc phỏng vấn mà chỉ xem vài trích dẫn về vấn đề bầu cử, vì vậy rất khó đánh giá đầy đủ lập trường của ông Kellogg. Nhưng nếu kế hoạch mà ông ấy nêu ra chỉ xoay quanh ngừng bắn và bầu cử thì đây là kế hoạch thất bại. Tổng thống Nga Vladimir Putin không bị đe dọa bởi hai điều đó”. Quan chức này hy vọng Mỹ áp dụng cách tiếp cận sâu sắc hơn.
Ukraine nhiều lần tuyên bố không muốn ngừng bắn nếu không có được đảm bảo an ninh mạnh mẽ. Reuters cho biết ông Kellogg cùng Tổng thống Donald Trump dự định đứng ra làm trung gian để Ukraine - Nga đạt thỏa thuận ngừng bắn. Nhưng kế hoạch chưa được xây dựng xong và Nhà Trắng cũng chưa đạt thống nhất quanh chuyện nên khuyến khích hai bên tạm dừng giao tranh trước rồi mới làm trung gian đạt thỏa thuận dài hạn hay không. Nếu Ukraine tổ chức bầu cử tổng thống, người giành chiến thắng sẽ chịu trách nhiệm đàm phán thỏa thuận dài hạn.
Nhiệm kỳ của Tổng thống Zelensky kết thúc vào tháng 5.2024, từ đó đến nay Ukraine chưa tổ chức bầu cử do thiết quân luật vẫn còn hiệu lực. Theo hai cựu quan chức cấp cao, chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden từng nêu vấn đề bầu cử với Ukraine nhưng phía Kyiv từ chối tổ chức với lý do một cuộc bỏ phiếu vào thời điểm bất ổn có thể gây chia rẽ nội bộ cũng như mời gọi Nga tổ chức chiến dịch can thiệp.
Phía Điện Kremlin tuyên bố họ chưa nhận được thông tin gì. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov ngày 27.1 cho biết nước này và Mỹ chưa tổ chức cuộc tiếp xúc trực tiếp nào từ sau khi Tổng thống Trump nắm quyền.
Tổng thống Vladimir Putin mới đây tái khẳng định hoàn toàn sẵn lòng đàm phán hòa bình với Ukraine, nhưng loại trừ khả năng đàm phán trực tiếp với ông Zelensky vì nhà lãnh đạo này “không chính danh”.
“Nếu có mong muốn đàm phán và đạt thỏa hiệp, hãy để người khác dẫn dắt. Tất nhiên chúng tôi sẽ đấu tranh vì những gì phù hợp với chúng tôi, với lợi ích của chúng tôi. Hãy để chủ tịch Rada (Quốc hội Ukraine) xử lý theo đúng hiến pháp”, theo ông Putin. Hiến pháp Ukraine trao quyền cho chủ tịch quốc hội nếu tổng thống không thể đảm đương công việc.
Cẩm Bình