Ukraine: Máy bay phun thuốc trừ sâu được trang bị tên lửa để hạ UAV

5 giờ trướcBài gốc

Theo TWZ, hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy chiếc Zlin Z-137 Agro Turbo, sản xuất tại Czech, bay thấp trên cánh đồng ngô ở Ukraine nhưng không làm nhiệm vụ phun thuốc. Thay vào đó, mỗi cánh của máy bay mang một quả tên lửa R-73, kèm lớp sơn xám mờ kiểu quân sự và các vạch trắng ở đuôi nhằm tránh bị bắn nhầm. Thời gian và địa điểm ghi hình chưa được xác định.

Máy bay Z-137 Agro Turbo, được cải hoán để phóng tên lửa không đối không R-73, đã được phát hiện tại Ukraine - Video: X

Từ máy bay phun thuốc đến “thợ săn” UAV

Z-137 là phiên bản nâng cấp của mẫu Z-37 Cmelak (ong vò vẽ), bay lần đầu năm 1963 với động cơ pít tông Ivchenko của Liên Xô. Phiên bản mới dùng động cơ tuốc bin Walter M-601B, tăng hiệu suất và tiết kiệm nhiên liệu. Hơn 700 chiếc các phiên bản Z-37/Z-137 đã được chế tạo đến giữa thập niên 1980, chủ yếu phục vụ nông nghiệp tại các nước Đông Âu. Hiện chưa rõ Ukraine sở hữu bao nhiêu chiếc, có nhập thêm từ nước ngoài hay không.

Việc chuyển đổi máy bay nông nghiệp sang vai trò quân sự không phải mới. Năm nay, không quân Mỹ đã giới thiệu OA-1K Skyraider II, phát triển từ mẫu Air Tractor AT-802. Tuy nhiên, OA-1K vẫn gây tranh cãi về cách sử dụng lâu dài, trong khi Z-137 của Ukraine có mục đích rõ ràng: bắn hạ UAV Nga.

Máy bay Z-37 - Ảnh: Airliners.net

Ngoài trang bị tên lửa R-73, Z-137 còn có các giá treo gần thân mang vật thể hình trụ. Chúng có thể là thùng nhiên liệu phụ, pod súng hoặc thiết bị còn sót lại từ thời dùng để phun thuốc trừ sâu.

R-73, NATO gọi là AA-11 Archer, là tên lửa không đối không tầm ngắn, dẫn đường hồng ngoại. Ukraine đã dùng loại này trên nhiều nền tảng ứng biến, từ hệ thống phòng không di động “FrankenSAM” đến tàu không người lái Sea Dragon. R-73 vốn trang bị cho tiêm kích Su-27 và MiG-29, có tầm bắn tối đa khoảng 30km khi đối đầu trực diện, 14km khi bám đuôi, với khả năng ngắm ngoài trục ±75 độ.

Khả năng tích hợp hệ thống quân sự

Chưa rõ phi công Z-137 sẽ ngắm mục tiêu ra sao vì máy bay không thấy có hệ thống cảm biến. Một số hệ thống mặt đất dùng R-73 có lắp cảm biến quang-điện để tìm và khóa mục tiêu. Z-137 dùng giá phóng tiêu chuẩn APU-73, nhưng không rõ có mũ ngắm gắn mũ phi công hay không. Nếu không, phi công phải điều chỉnh hướng bay để đưa mục tiêu vào tầm ngắm cố định của tên lửa.

Với kinh nghiệm cải tiến vũ khí, Ukraine hoàn toàn có thể tích hợp camera hồng ngoại FLIR, cho phép tìm kiếm mục tiêu ngày đêm và nâng cao hiệu quả tác chiến. Z-137 gắn R-73 có thể được tích hợp vào mạng lưới phòng không hiện tại, kết hợp dữ liệu từ radar, cảm biến âm thanh và các đội quan sát. Máy bay sẽ đặc biệt hữu ích trong việc đối phó UAV cảm tử tầm xa của Nga, nhất là ban ngày, hoặc ban đêm nếu dùng kính nhìn đêm.

Máy bay nông nghiệp Z-137 Agro Turbo được trang bị tên lửa - Ảnh: TWZ

Trước các đợt tấn công dày đặc bằng UAV, Ukraine triển khai nhiều biện pháp phòng không, từ tổ cơ động với súng máy, pháo phòng không, đến hệ thống Patriot. Z-137 có thể đóng vai trò “tuần thám”, bảo vệ một khu vực nhất định, trong khi tiêm kích và tên lửa tầm xa xử lý các mối đe dọa phức tạp hơn. Máy bay Z-137 cũng có thể được điều chỉnh để sử dụng những loại tên lửa khác do phương Tây viện trợ như ASRAAM, AIM-9L/M Sidewinder hoặc AIM-9X.

Triển vọng và thách thức

Hiện chưa rõ Z-137 đã sẵn sàng chiến đấu hay vẫn trong giai đoạn thử nghiệm. Trước đó, Ukraine từng trang bị súng cho máy bay huấn luyện Yak-52; phía Nga cũng thử lắp súng lên máy bay dân dụng.

Chiếc Yak-52 của Ukraine được sử dụng để săn lùng máy bay không người lái trinh sát của Nga tại khu vực miền nam Ukraine - Video: X

Giải pháp này cho thấy Ukraine vẫn có nguồn dự trữ R-73 lớn và coi đây là vũ khí hữu ích, có thể triển khai từ trên không, trên đất liền và trên biển.

Trên thế giới, trực thăng tấn công cũng thường được dùng để diệt UAV, như AH-64 Apache của Mỹ hay máy bay của Israel. Tiêm kích Ukraine thường xuyên truy lùng UAV Shahed, nhưng máy bay nông nghiệp vũ trang phản ứng chậm hơn, phù hợp với nhiệm vụ phòng thủ cố định hơn là săn nhiều mục tiêu liên tiếp.

Sự xuất hiện của Z-137 mang tên lửa trên bầu trời Ukraine phản ánh nhu cầu cấp bách về mọi loại hình phòng không. Dù được viện trợ nhiều hệ thống hiện đại, số lượng vẫn hạn chế. Khi các cuộc tấn công bằng UAV của Nga tiếp diễn, những nền tảng như Z-137 gắn R-73 sẽ là giải pháp bổ sung đáng chú ý.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/ukraine-may-bay-phun-thuoc-tru-sau-duoc-trang-bi-ten-lua-de-ha-uav-236056.html