Tổng thống Volodymyr Zelensky thị sát cuộc tập trận của binh sĩ Ukraine cùng với các thiết bị quân sự, trong đó có hệ thống đánh chặn tên lửa Patriot, tại một địa điểm ở Đức, ngày 11/6/2024. Ảnh: Reuters/TTXVN
Trước bối cảnh một hội nghị thượng đỉnh tiềm năng (dự kiến diễn ra vào ngày 15/8 tới) giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump đang được chuẩn bị nhằm giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine, thực địa tại nước này lại cho thấy một bức tranh hoàn toàn khác. Thông tin từ các đơn vị truyền thông như Nezavisimaya Gazeta (Nga), Independent (Anh) và POLITICO (Mỹ) chỉ ra rằng, bất chấp những tín hiệu ngoại giao, Ukraine vẫn đang tăng cường sức mạnh quân sự và kiên quyết bác bỏ mọi đề xuất nhượng bộ lãnh thổ.
Theo Nezavisimaya Gazeta, việc Ukraine tuyên bố sẵn sàng đàm phán ngừng bắn, thông qua trung gian Mỹ, cho đến nay vẫn chưa ảnh hưởng đến cường độ các hoạt động quân sự của nước này. Chỉ trong vòng 24 giờ (ngày 8/8), lực lượng Ukraine đã phóng 240 thiết bị bay không người lái (UAV) tấn công, 8 tên lửa Storm Shadow và nhiều thiết bị không người lái trên biển nhằm vào các mục tiêu của Nga.
Các chuyên gia được Nezavisimaya Gazeta phỏng vấn dự đoán rằng căng thẳng giữa các bên sẽ chỉ leo thang trong những ngày tới. Cả hai bên đều muốn giành được vị thế có lợi về mặt quân sự trước khi bước vào bàn đàm phán hòa bình tiềm năng.
Tờ báo trực tuyến RBC-Ukraine ngày 9/8 cũng dẫn thông báo của Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Ukraine cho biết, trong 24 giờ qua, 163 cuộc giao tranh đã được ghi nhận trên tiền tuyến. Nga đã tiến hành hai cuộc tấn công bằng tên lửa và 74 cuộc không kích, sử dụng 3 tên lửa và 122 quả bom dẫn đường, cùng với hơn 5.000 UAV cảm tử. Lực lượng Ukraine cũng đã phản công hiệu quả, đánh trúng ba sở chỉ huy và nhiều khu vực tập trung nhân sự và thiết bị của đối phương.
Những con số này cho thấy cường độ chiến tranh vẫn ở mức rất cao, bất chấp những nỗ lực ngoại giao đang diễn ra. Tình hình đặc biệt căng thẳng ở nhiều hướng chiến sự, với 45 cuộc tấn công gần Pokrovsk, 26 cuộc gần Novopavlivka và 24 cuộc tấn công ở hướng Lyman.
Một trong những thách thức lớn nhất mà Ukraine phải đối mặt là làn sóng UAV của Nga. Theo chuyên gia Matthew Savill tại Viện Nghiên cứu An ninh và Quốc phòng (RUSI) có trụ sở ở Anh, Ukraine không thể lãng phí hệ thống phòng không Patriot đắt đỏ để chống lại các cuộc tấn công này. Tuy nhiên, Ukraine đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp công nghệ. Một nhà sản xuất UAV của Ukraine, Tenebris, đã phát triển một loại UAV đánh chặn "Bayonet" mới được thiết kế đặc biệt để chống lại các UAV từ Nga. Máy bay "Bayonet" có khả năng bay ở tốc độ cao, hoạt động với độ cao lớn và có hệ thống khóa mục tiêu bằng hình ảnh, giúp vạch ra lộ trình đánh chặn tối ưu mà không cần dựa vào GPS.
Có thể thấy những thay đổi lớn trên tiền tuyến Ukraine khó có thể xuất hiện trong những tuần tới, cho thấy một cuộc chiến tiêu hao dai dẳng sẽ tiếp diễn, trong bối cảnh tình hình chiến sự đang diễn ra với cường độ cao, thể hiện qua các cuộc giao tranh dữ dội, các cuộc tấn công bằng UAV và những nỗ lực mới của Ukraine nhằm đối phó với mối đe dọa này.
Tăng cường sản xuất vũ khí: Tín hiệu cho xung đột dài hạn
Nhiều chuyên gia nhận định rằng, một lệnh ngừng bắn, nếu có, sẽ chỉ là cơ hội để Ukraine tiếp tục tăng cường năng lực quân sự. Đại tá nghỉ hưu người Nga Nikolai Shulgin nói với Nezavisimaya Gazeta rằng: bất kể chính quyền Ukraine nào, họ sẽ không chấp nhận việc mất đi các vùng lãnh thổ mà Nga đã tuyên bố sáp nhập. Điều này có nghĩa là "khả năng cao là Ukraine sẽ tiếp tục chuẩn bị cho hành động quân sự để giành lại những khu vực đó".
Nhận định này được củng cố bởi những con số ấn tượng về sản xuất vũ khí của Ukraine. Theo thông tin từ tờ Independent, kể từ khi xung đột nổ ra, sản lượng vũ khí nội địa của Ukraine đã tăng gấp 35 lần. Số lượng các công ty tham gia sản xuất vũ khí cũng tăng vọt, với khoảng 100 doanh nghiệp quốc phòng nhà nước và 700 doanh nghiệp quốc phòng tư nhân đang hoạt động.
Trong khi đó, các nước phương Tây cũng đang tìm cách hỗ trợ Ukraine một cách linh hoạt hơn. Sáng kiến của chính quyền Trump về việc các đồng minh châu Âu chi trả chi phí thiết bị quốc phòng Mỹ gửi đến Kiev có thể lấp đầy một số lỗ hổng trong hệ thống phòng không của Ukraine. Hội đồng châu Âu cũng đã phê duyệt đợt viện trợ tài chính thứ tư cho Ukraine trị giá hơn 3,2 tỷ euro, cho thấy sự ủng hộ vẫn tiếp tục được duy trì.
Ông Shulgin cảnh báo rằng, nếu ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine không được giải quyết thông qua các điều khoản cụ thể trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào, sản lượng vũ khí của nước này "sẽ tiếp tục tăng theo cấp số nhân, điều đó sẽ gây ra mối đe dọa trực tiếp đến an ninh của Nga".
Phản ứng dứt khoát trước đề xuất liên quan đến lãnh thổ
Tâm điểm của các cuộc đàm phán ngoại giao gần đây xoay quanh đề xuất về một "hoán đổi lãnh thổ" để chấm dứt giao tranh. Hãng tin Bloomberg cho biết Tổng thống Trump tin rằng phía Nga có thể sẵn sàng tham gia đàm phán ngừng bắn nếu vấn đề này được đưa ra thảo luận. POLITICO cũng dẫn lời một nguồn tin giấu tên mô tả một đề xuất tiềm năng: "Nga sẽ đồng ý đóng băng xung đột dọc theo chiến tuyến ở Kherson và Zaporizhzhia, đổi lại sẽ được kiểm soát vùng Donbas".
Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đưa ra một phản ứng dứt khoát. Trong một tuyên bố đăng tải trên Telegram và được các hãng tin như TASS, CBS News và POLITICO trích dẫn, ông Zelensky đã thẳng thắn bác bỏ đề xuất của Tổng thống Trump. Ông Zelensky nhấn mạnh "câu trả lời cho vấn đề lãnh thổ của Ukraine đã nằm trong Hiến pháp Ukraine" và "người dân Ukraine sẽ không trao lãnh thổ của mình cho Nga".
Ông Zelensky khẳng định Ukraine sẵn sàng cho "các giải pháp thực sự dẫn đến hòa bình" và sẵn sàng hợp tác với Mỹ, nhưng nhấn mạnh rằng bất kỳ quyết định nào được đưa ra mà không có sự tham gia của Kiev đều là "những quyết định chết; chúng sẽ không bao giờ hiệu quả".
Cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Putin và ông Trump, dự kiến diễn ra vào ngày 15 tháng 8 tại Alaska, là một sự kiện ngoại giao được dư luận quan tâm đặc biệt. Tuy nhiên, những thông tin mới nhất cho thấy, con đường dẫn đến hòa bình còn rất nhiều chông gai. Việc Ukraine kiên quyết từ chối nhượng bộ lãnh thổ và đẩy mạnh sản xuất vũ khí nội địa cho thấy Kiev đang chuẩn bị cho một cuộc xung đột kéo dài.
Tóm lại, trong khi các nỗ lực ngoại giao đang được tiến hành, cuộc chiến ở Ukraine vẫn là một cuộc chiến tranh tiêu hao dai dẳng với cường độ cao. Tình hình trên tiền tuyến vẫn rất khốc liệt và khó lường, trong khi sự hoài nghi về một đột phá ngoại giao vẫn còn hiện hữu.
Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc