Ứng dụng công nghệ tích hợp trong thiết kế và xây dựng nhà ở nông thôn Việt Nam

2 giờ trướcBài gốc

Nhận diện thực trạng và thách thức từ góc nhìn thiết kế

Trong bối cảnh nông thôn Việt Nam đang chuyển biến mạnh mẽ dưới tác động của phát triển kinh tế, đô thị hóa và biến đổi khí hậu, yêu cầu đặt ra đối với nhà ở nông thôn phải phù hợp với điều kiện vùng miền, tiết kiệm tài nguyên và có khả năng thích ứng lâu dài.

Toàn cảnh hội thảo khoa học về ứng dụng công nghệ tích hợp trong thiết kế và xây dựng nhà ở nông thôn Việt Nam.

Tại hội thảo, KTS Nguyễn Tuấn Ngọc đã tập trung phân tích thực trạng ứng dụng công nghệ trong thiết kế và xây dựng nhà ở nông thôn hiện nay.

Theo đó, đặc điểm nổi bật của nhà ở nông thôn Việt Nam là phần lớn vẫn được xây dựng theo hình thức tự phát, thiếu sự tham gia của tư vấn thiết kế chuyên nghiệp. Điều này dẫn tới tình trạng mỗi địa phương, thậm chí mỗi hộ gia đình, áp dụng một giải pháp khác nhau, thiếu tính hệ thống và khó kiểm soát chất lượng lâu dài.

Từ khảo sát tại các vùng kinh tế - xã hội, KTS Nguyễn Tuấn Ngọc chỉ ra sự khác biệt rõ rệt về điều kiện tự nhiên, nhân lực và tập quán xây dựng giữa miền núi, đồng bằng và ven biển.

Ở nhiều khu vực, công nghệ xây dựng còn phụ thuộc nặng vào kinh nghiệm truyền miệng của thợ địa phương, trong khi việc tiếp cận các giải pháp mới còn hạn chế do chi phí, thiếu thông tin và thiếu hướng dẫn cụ thể.

"Thách thức lớn nhất hiện nay không nằm ở việc thiếu công nghệ, mà là thiếu định hướng lựa chọn và tích hợp công nghệ phù hợp. Nếu không có bộ tiêu chí rõ ràng, việc áp dụng công nghệ mới một cách máy móc có thể dẫn tới lãng phí, thậm chí làm gia tăng rủi ro cho công trình và phá vỡ bản sắc kiến trúc nông thôn", KTS Nguyễn Tuấn Ngọc nhận định.

Xây dựng tiêu chí lựa chọn công nghệ phù hợp

ThS. KS Đỗ Đức Thắng đi sâu phân tích tiến trình phát triển của công nghệ xây dựng nhà ở nông thôn Việt Nam, từ các phương pháp thủ công truyền thống đến những giải pháp kỹ thuật hiện đại đang được áp dụng hiện nay.

Lịch sử phát triển công nghệ xây dựng ở nông thôn Việt Nam cho thấy một quá trình chuyển đổi liên tục, song không đồng đều giữa các vùng. Trong nhiều giai đoạn, công nghệ hiện đại được du nhập nhanh, nhưng lại thiếu sự điều chỉnh để phù hợp với điều kiện nền đất, khí hậu và trình độ thi công tại chỗ. Điều này dẫn tới nghịch lý: công nghệ càng cao nhưng hiệu quả sử dụng thực tế lại không tương xứng.

Từ thực tiễn nghiên cứu và ứng dụng, ThS. KS Đỗ Đức Thắng nhấn mạnh yêu cầu tích hợp công nghệ thay vì thay thế hoàn toàn giải pháp cũ. Các giải pháp nền móng, kết cấu, thi công cần được lựa chọn trên cơ sở hiểu rõ điều kiện địa chất, quy mô công trình và khả năng kiểm soát chất lượng của cộng đồng địa phương.

Công nghệ phù hợp không nhất thiết là công nghệ phức tạp nhất, mà là công nghệ giúp giảm chi phí, rút ngắn thời gian thi công, đồng thời nâng cao độ an toàn và tuổi thọ công trình.

Đặc biệt, đối với nhà ở nông thôn và nhà ở xã hội, ThS. KS Đỗ Đức Thắng cho rằng vai trò của đội ngũ kiến trúc sư và kỹ sư không chỉ dừng ở thiết kế, mà còn ở việc hướng dẫn, chuyển giao và đồng hành cùng người dân trong suốt quá trình xây dựng.

Đối với nhà ở nông thôn, đội ngũ kiến trúc sư và kỹ sư có vai trò thiết kế, hướng dẫn, chuyển giao và đồng hành cùng người dân trong suốt quá trình xây dựng công trình.

Vật liệu xây dựng nền tảng của kiến trúc nông thôn bền vững

Ở góc độ vật liệu, TS Trần Bá Việt phân tích sâu về xu hướng sử dụng vật liệu xây dựng cho nhà ở nông thôn Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.

Theo TS Trần Bá Việt, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, vật liệu xây dựng công nghiệp như bê tông, thép, kính, tôn đã dần thay thế các vật liệu truyền thống. Tuy nhiên, việc sử dụng vật liệu mới chưa thực sự hợp lý, dẫn tới nhiều hệ lụy về vi khí hậu, tiêu thụ năng lượng và cảnh quan nông thôn.

TS Trần Bá Việt nhấn mạnh, mỗi vùng kinh tế có đặc điểm địa hình, khí hậu và văn hóa khác nhau, do đó không thể áp dụng một loại vật liệu hay một mô hình nhà ở chung cho tất cả. Việc kết hợp vật liệu truyền thống với vật liệu hiện đại, trên cơ sở cải tiến kỹ thuật và công nghiệp hóa, là hướng đi cần thiết để vừa đảm bảo độ bền, vừa giữ gìn bản sắc kiến trúc.

Bên cạnh đó, TS Trần Bá Việt cũng lưu ý đến xu hướng phát triển các loại vật liệu xanh, vật liệu ít phát thải carbon, tận dụng nguồn lực địa phương.

"Nếu được hướng dẫn và chuẩn hóa, các vật liệu này hoàn toàn có thể trở thành nền tảng cho kiến trúc nông thôn bền vững trong giai đoạn tới", TS Trần Bá Việt nhận định.

Tổng hợp các ý kiến tại hội thảo cho thấy, việc ứng dụng công nghệ tích hợp trong thiết kế và xây dựng nhà ở nông thôn Việt Nam không thể tách rời vai trò nghiên cứu, định hướng và dẫn dắt của giới chuyên môn.

Các kết quả nghiên cứu không chỉ dừng ở việc nhận diện vấn đề, mà còn hướng tới xây dựng hệ tiêu chí, mô hình và giải pháp có khả năng áp dụng rộng rãi, phù hợp điều kiện kinh tế - xã hội của từng vùng miền, góp phần nâng cao chất lượng nhà ở nông thôn và phát triển kiến trúc Việt Nam theo hướng bền vững, thích ứng và giàu bản sắc.

Tuyết Hạnh

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/ung-dung-cong-nghe-tich-hop-trong-thiet-ke-va-xay-dung-nha-o-nong-thon-viet-nam-192251223174401664.htm