Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh tham quan Phòng mô phỏng điều khiển và khai thác đường sắt tốc độ cao tại UTH. (Ảnh: UTH)
Để thực hiện được những mục tiêu quốc gia về hạ tầng giao thông đó, nguồn nhân lực chất lượng cao đóng vai trò then chốt. Xác định tầm quan trọng của mục tiêu đó, Chính phủ đã ban hành Quyết định 2230/QĐ-TTg đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 35.000 nhân lực đường sắt từ nay đến năm 2030, hướng tới khả năng tự chủ trong thiết kế, thi công, vận hành và bảo trì các tuyến đường sắt hiện đại.
Trong hệ sinh thái các cơ sở đào tạo giao thông vận tải cả nước, Trường đại học Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh (UTH) được xem là một trong những đơn vị nòng cốt, tiêu biểu, đặc biệt tại khu vực phía nam, nơi sẽ triển khai nhiều dự án đường sắt quan trọng trong thời gian tới.
Tư duy đột phá: Đào tạo gắn với công nghệ thế hệ mới
Nhiều năm trước, đào tạo đường sắt ở Việt Nam chủ yếu tập trung vào khai thác truyền thống: vận hành tàu thường, bảo trì cơ bản, quy trình vận tải đường sắt cũ. Tuy nhiên, sự chuyển mình mạnh mẽ của ngành đường sắt thế giới, nhất là lĩnh vực metro và đường sắt tốc độ cao đặt ra tư duy và hành động mới: nguồn nhân lực phải theo chuẩn của các hệ thống tiên tiến; công nghệ mới cần được tiếp cận, thực hành ngay từ nhà trường.
Là một trong những đơn vị tiên phong tại Việt Nam trong đổi mới tư duy đào tạo theo chuẩn 4.0, UTH không chỉ giảng dạy lý thuyết mà còn chủ động xây dựng hệ sinh thái kết nối giữa đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ.
Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh trao đổi cùng lãnh đạo, cán bộ và sinh viên Trường đại học Giao thông Vận tải Thành phố Hồ Chí Minh.
Tại đây, sinh viên không chỉ học kỹ thuật mà còn được tiếp cận mô phỏng, nghiên cứu, thực hành các hệ thống vận hành hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế. Hoạt động hợp tác quốc tế của UTH cũng cho thấy tầm nhìn xa của nhà trường.
Những năm gần đây, nhà trường đã thiết lập mạng lưới hợp tác sâu rộng với những đơn vị hàng đầu thế giới trong lĩnh vực đường sắt: Tập đoàn Metro Quảng Châu - vận hành hệ thống metro quy mô lớn và hiện đại hàng đầu châu Á; Viện Kỹ thuật đường sắt tốc độ cao Hồ Nam - trung tâm nghiên cứu chủ lực của lĩnh vực đường sắt tiên tiến; Tập đoàn CRRC Chu Châu - nhà sản xuất toa xe và thiết bị đường sắt lớn nhất toàn cầu…. Sự chủ động này giúp UTH tiếp cận công nghệ thực tế, hướng đào tạo theo chuẩn đang được áp dụng tại những hệ thống đường sắt tiên tiến nhất thế giới.
Trung tâm của sự kết nối-chuyển giao-đào tạo
Bên cạnh nhiệm vụ đào tạo, UTH còn đóng vai trò “đầu mối kết nối” giữa nhà trường, doanh nghiệp, cơ quan quản lý, viện nghiên cứu. Mạng lưới này tạo thành một hệ sinh thái khép kín: nhà trường cung cấp nền tảng đào tạo và nghiên cứu; doanh nghiệp tạo môi trường thực tập, chuyển giao công nghệ; cơ quan quản lý đưa ra yêu cầu năng lực thực tế của ngành; viện nghiên cứu cung cấp các dữ liệu, mô hình, kinh nghiệm quốc tế.
Điều này đã giúp UTH trở thành trụ cột đào tạo nhân lực đường sắt của khu vực phía nam, nơi các dự án metro, đường sắt liên vùng và đường sắt tốc độ cao đã và đang đồng loạt triển khai. Để phục vụ mục tiêu chiến lược này, nhà trường đã đầu tư xây dựng nhiều phòng thí nghiệm, phòng mô phỏng, không gian thực nghiệm để nâng tính trải nghiệm và thực chiến cho sinh viên.
Cùng với đó, UTH đã điều chỉnh chương trình đào tạo theo hướng tăng cường mô phỏng và thực hành; chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế; đưa sinh viên thực tập tại các hệ thống metro và đường sắt hiện đại; mở rộng học kỳ doanh nghiệp; tạo cầu nối giúp sinh viên có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp.
Sẵn sàng chuyển mình cùng đường sắt Việt Nam
Trong tương lai, khi các dự án quy mô lớn như đường sắt tốc độ cao bắc-nam, đường sắt Thành phố Hồ Chí Minh-Cần Thơ, cùng với mạng lưới metro của thành phố tiếp tục được mở rộng, với những chuyển động mạnh mẽ, đồng bộ và chủ động của nhà trường cho thấy, UTH sẽ là địa chỉ tin cậy để cung cấp cho thành phố và cả nước một nguồn nhân lực chất lượng cao với số lượng lớn đáp ứng nhu cầu vận hành, quản lý các tuyến đường sắt-metro.
Sự chủ động của UTH góp phần định hình tiêu chuẩn nhân lực đường sắt Việt Nam theo hướng hiện đại, sáng tạo, bắt kịp yêu cầu của thời đại. Và quan trọng hơn, đây là minh chứng rõ nét rằng đào tạo nhân lực đi trước một bước luôn là chìa khóa cho thành công của những công trình mang tầm vóc quốc gia.
QUANG QUÝ