Theo chương trình kỳ họp, chiều nay (13/6), Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã có báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến về các nội dung liên quan. Trong đó, có ý kiến đề nghị cân nhắc giữ lại các thành phố, thị xã hiện nay. Đồng thời xác định đây là đơn vị hành chính cơ sở, không nhất thiết phân chia thành các phường trực thuộc.
Đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố sẽ do Quốc hội quy định trong các luật (Ảnh minh họa)
Về nội dung này, Ủy ban Dự thảo cho biết, việc xác định cụ thể đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố sẽ do Quốc hội quy định trong các luật để phù hợp với tình hình thực tiễn theo từng thời kỳ.
Hiện nay, việc xác định xã là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường là đơn vị hành chính ở đô thị, đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng đã bám sát theo các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Đảng.
Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được tổ chức gắn với các đơn vị hành chính theo mô hình này sẽ bảo đảm tốt yêu cầu về tinh gọn bộ máy, giảm tầng nấc trung gian, nâng cao hiệu quả quản lý…
Việc tổ chức theo mô hình này cũng bảo đảm quyền làm chủ của người dân tốt hơn; bảo đảm tiếng nói, quyền lợi của cư dân ở các đô thị nhỏ cũng được quan tâm và không bị lấn áp bởi các đô thị lớn trong cùng một đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Có ý kiến đề nghị làm rõ địa vị pháp lý của đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, đơn vị này trực thuộc trung ương, cấp tỉnh hay cấp xã?
Ủy ban Dự thảo lý giải, kế thừa quy định của Hiến pháp năm 1992, Hiến pháp năm 2013 tiếp tục quy định về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt theo hướng giao Quốc hội quyền quyết định việc thành lập và các vấn đề liên quan đến đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.
Khi đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 110 của Hiến pháp lần này, Ủy ban đề nghị tiếp tục giữ quy định của Hiến pháp năm 2013 chỉ kết cấu thành 1 khoản riêng để thể hiện tính chất đặc biệt, không giống các đơn vị hành chính thông thường, của đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.
Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đã bổ sung nội dung làm rõ hơn quy định của Hiến pháp theo hướng đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt là địa bàn có vị trí chiến lược, được tổ chức theo mô hình đặc thù, được áp dụng các cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội nhằm thu hút đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Để làm rõ hơn về tính chất đặc biệt, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, hiệu quả, Ủy ban Dự thảo đề nghị bổ sung 1 khoản vào Điều 111 với nội dung: Chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định khi thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đó.
Theo dự kiến chương trình, sáng 16/6, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
Chỉ định lãnh đạo HĐND, UBND các tỉnh, xã sau sáp nhập
Nêu lý do chỉ định lãnh đạo HĐND, UBND ở các tỉnh, xã sau sáp nhập, Ủy ban soạn thảo cho biết, trong điều kiện tổ chức bộ máy có sự thay đổi, biến động lớn, thời gian còn lại của nhiệm kỳ HĐND còn rất ngắn. Bên cạnh đó, đại biểu ở các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp được tập hợp từ nhiều đơn vị hành chính, sẽ khó có điều kiện nhận biết, đánh giá chính xác về năng lực của đội ngũ cán bộ để bầu chọn lãnh đạo ở các đơn vị hành chính mới…
Để đáp ứng yêu cầu bố trí, sắp xếp cán bộ, đặc biệt cán bộ đang công tác ở cấp tỉnh, cấp huyện đến làm việc ở cấp xã sau sắp xếp, việc áp dụng cơ chế chỉ định là cần thiết, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Tuy hình thức là chỉ định nhưng công tác lựa chọn, giới thiệu nhân sự vẫn phải được tiến hành hết sức chặt chẽ và do cấp ủy có thẩm quyền quản lý cán bộ thực hiện theo đúng quy.
Luân Dũng