Vắc-xin LungVax hy vọng mới trong phòng ngừa ung thư phổi

2 giờ trướcBài gốc

Nhóm nghiên cứu tại Đại học Oxford và University College London đã phát triển vắc-xin LungVax, sử dụng công nghệ tương tự vắc xin COVID-19 Oxford/AstraZeneca. LungVax đưa vào cơ thể một bộ hướng dẫn di truyền giúp hệ miễn dịch nhận diện các tế bào phổi bất thường - những tế bào mang “neoantigen”, protein xuất hiện do đột biến ADN, báo hiệu nguy cơ hình thành ung thư.

Bằng cách kích hoạt cơ chế nhận biết từ sớm, vắc-xin được kỳ vọng tiêu diệt những tế bào bất thường trước khi chúng chuyển thành ác tính. Đây là điểm khác biệt căn bản so với các vắc-xin điều trị ung thư vốn chỉ áp dụng khi bệnh đã được chẩn đoán.

Trong các thử nghiệm tiền lâm sàng, LungVax đã cho thấy khả năng khởi động mạnh mẽ phản ứng miễn dịch chống lại các tế bào có nguy cơ cao.

Hình ảnh dưới kính hiển vi của hai tế bào ung thư phổi đang phân chia. Nguồn: Viện Francis Crick.

Thử nghiệm giai đoạn 1 sẽ xác định liều tối ưu và theo dõi tác dụng phụ. Đối tượng tham gia gồm người từng điều trị ung thư phổi giai đoạn sớm nhưng có nguy cơ tái phát cao, cùng một số người đang được kiểm tra sức khỏe phổi trong chương trình tầm soát của Cơ quan Dịch vụ Y tế Anh (NHS).

Khác với vắc-xin điều trị, LungVax hướng tới phòng ngừa từ sớm, tiêu diệt tế bào bất thường trước khi chúng chuyển thành ung thư. Dù còn nhiều bước nghiên cứu, thử nghiệm, LungVax đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực phòng ngừa ung thư và phòng bệnh từ sớm.

Dự án LungVax đã được hỗ trợ kinh phí lên tới 2,06 triệu bảng Anh từ Quỹ Ung thư CRIS và các tổ chức nghiên cứu. Thử nghiệm lâm sàng pha 1 kéo dài bốn năm dự kiến khởi động vào mùa hè năm 2026.

Dù còn nhiều bước để xác định tính an toàn và hiệu quả, LungVax đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực phòng ngừa ung thư bằng công nghệ miễn dịch học.

Một lọ LungVax trên tay nghiên cứu viên

Ung thư phổi là một trong những bệnh lý ung thư thường gặp nhất. Ung thư phổi hiện là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do ung thư tại Anh, chiếm khoảng 20% số ca tử vong mỗi năm. Bệnh khó phát hiện sớm và điều trị, chỉ khoảng 1/10 bệnh nhân sống được trên 10 năm sau chẩn đoán.

Theo Globocan 2022, ung thư phổi đứng hàng đầu về tỷ lệ mắc và tử vong trên toàn thế giới. Tại Việt Nam năm 2022, ung thư phổi là nguyên nhân dẫn đến 24.426 số ca mắc mới (13,5%) và 22.597 số ca tử vong (18,8%).

Đa số ung thư phổi có liên quan đến tiền sử hút thuốc lá, khói thuốc lá chứa hơn 7000 chất hóa học, ít nhất 250 chất đã được biết là gây hại tới sức khỏe. Trong 250 chất này, có ít nhất 69 chất gây ung thư. Tuy nhiên có khoảng 10-15% các bệnh nhân ung thư phổi chưa từng hút thuốc lá.

Tại Việt Nam, phần nhiều phụ nữ không có thói quen hút thuốc lá, tuy nhiên năm 2018 cũng có tới gần 7000 ca ung thư phổi mới phát hiện ở nữ giới. Như vậy có thể thấy hút thuốc là làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi và nhiều người dù không hút thuốc nhưng có tiếp xúc khói thuốc hay hút thuốc lá thụ động cũng vẫn mắc căn bệnh này.

Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh như tiếp xúc với Radon, các khí độc hại, ô nhiễm khói bụi, các tác nhân vật lý hóa học, sinh học, các bệnh mạn tính của phổi.

Bình Nguyên

Nguồn Tri Thức & Cuộc Sống : https://kienthuc.net.vn/vac-xin-lungvax-hy-vong-moi-trong-phong-ngua-ung-thu-phoi-post1588600.html