Sản lượng đạt cao kỷ lục
Chiều 25/8, UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức Hội nghị tổng kết công tác sản xuất, tiêu thụ vải thiều năm 2025 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2026.
Năm 2025, vụ vải thiều tại Bắc Ninh ghi nhận kết quả nổi bật khi đạt sản lượng kỷ lục hơn 205.400 tấn, mang lại doanh thu trên 6.245 tỷ đồng. Tuy nhiên, vụ năm nay trùng với thời điểm thu hoạch vải thiều tại Trung Quốc và nhiều địa phương khác như Hải Phòng, Hưng Yên, nên việc tiêu thụ chịu nhiều áp lực cạnh tranh.
Vải thiều được trồng theo tiêu chuẩn GlobalGAP có giá bán ổn định, dao động từ 25.000-35.000 đồng/kg. Những lô hàng đạt chuẩn được các doanh nghiệp xuất khẩu bao tiêu từ đầu vụ, hướng đến các thị trường cao cấp như Nhật Bản, Mỹ, Canada, Úc, EU và khu vực Trung Đông... với giá dao động từ 220.000-550.000 đồng/kg.
Trong khi đó, những diện tích vải không được chăm sóc đúng kỹ thuật, không đạt tiêu chuẩn VietGAP hoặc GlobalGAP, dùng để chế biến (sấy khô, cấp đông, ép nước...), giá chỉ từ 5.000-15.000 đồng/kg.
Vải thiều sản xuất theo chuẩn GlobalGAP có giá bán ổn định ở mức cao, từ 25.000-35.000 đồng/kg.
Năm 2025, thị trường nội địa vẫn là kênh tiêu thụ chính với sản lượng đạt khoảng 127.200 tấn, chiếm gần 62% tổng sản lượng.
Sản lượng xuất khẩu đạt 78.200 tấn, trong đó thị trường Trung Quốc tiêu thụ tới 77.200 tấn (chiếm 98,8% lượng xuất khẩu). Các thị trường cao cấp chỉ chiếm 1,2%, với sản lượng khoảng 1.000 tấn.
Mặc dù vải thiều Bắc Ninh từ lâu đã nổi tiếng với chất lượng và hương vị đặc trưng, nhưng theo đại diện Sendo Farm, công tác tiêu thụ vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Đáng chú ý, vải thiều chủ yếu vẫn bán qua chợ truyền thống, ít xuất hiện trên các nền tảng thương mại điện tử, khiến việc tiếp cận người tiêu dùng ở xa gặp nhiều hạn chế.
Ngoài ra, tâm lý e ngại về chất lượng và nguồn gốc, cùng giá cả biến động trong mùa cao điểm do nguồn cung lớn nhưng đầu ra thiếu ổn định, đã ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của người nông dân.
Đề xuất xây khu công nghiệp chế biến nông sản
Nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là vào các thị trường khó tính, tỉnh Bắc Ninh đã tích cực phát triển vùng trồng vải đạt chuẩn. Năm 2025, toàn tỉnh có 17.317 ha vải đạt chuẩn VietGAP (tăng 1.577 ha so với năm 2024), 173 ha đạt chuẩn GlobalGAP (tăng 91 ha). Đồng thời, mô hình sản xuất vải hữu cơ quy mô 10 ha tại phường Chũ tiếp tục được triển khai.
Mặc dù trái vải Bắc Ninh đã được xuất khẩu thành công sang nhiều thị trường khó tính, nhưng năng lực tiếp cận, đàm phán, ký kết hợp tác xuất khẩu của các doanh nghiệp, hợp tác xã vẫn còn hạn chế.
Đặc biệt, việc thiếu cơ sở chiếu xạ tại miền Bắc, công nghệ bảo quản chưa đáp ứng yêu cầu, khoảng cách địa lý xa với các thị trường mục tiêu như Mỹ, EU, Nhật Bản, Úc... là những rào cản lớn cho hoạt động xuất khẩu.
Ngoài ra, sự cạnh tranh từ các quốc gia như Trung Quốc, Mexico, Thái Lan cùng vụ thu hoạch trùng thời điểm khiến sức ép tăng lên. Chi phí vận chuyển đường hàng không cao hơn nhiều so với giá trị sản phẩm, khiến trái vải khó cạnh tranh.
Một số doanh nghiệp cũng phản ánh năm nay có lô hàng bị nấm mốc, ảnh hưởng đến chất lượng xuất khẩu. Thêm vào đó, công tác kiểm dịch thực vật vẫn còn bất cập, nhiều doanh nghiệp chưa nắm rõ quy trình khiến hàng hóa bị trả về dù đã được kiểm dịch.
Để tháo gỡ các "nút thắt" trong sản xuất và tiêu thụ, lãnh đạo xã Lục Ngạn đề xuất bổ sung khu công nghiệp rộng khoảng 150 ha để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào chế biến sâu nông sản, trong đó có vải thiều; đồng thời xây dựng hệ thống kho bãi, logistics chuyên dụng phục vụ bảo quản nông sản.
Trước đó, tại hội nghị về định hướng sản xuất nông sản theo tiêu chuẩn an toàn gắn với truy xuất nguồn gốc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Phạm Văn Thịnh đã chỉ đạo cơ quan chức năng nghiên cứu, tham mưu việc xây dựng Trung tâm chiếu xạ nông sản tại tỉnh, dự kiến đưa vào hoạt động trong năm 2026.
Bảo Khánh