Vận hành chính quyền địa phương 2 cấp: Đổi mới mô hình quản trị, xây dựng bộ máy công bộc vì dân:Bài 2: Nhận diện những khó khăn, thách thức

4 giờ trướcBài gốc

Tuy nhiên, trên hành trình vận hành, nhiều khó khăn, vướng mắc đã được phát hiện, đặc biệt trong việc ứng dụng công nghệ thông tin, quản lý dịch vụ công. Cùng nhận diện những thử thách và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm hoàn thiện chính quyền địa phương, để mô hình mới thực sự phát huy hiệu quả vì nhân dân phục vụ.

Giải quyết thủ tục hành chính cho người dân tại Chi nhánh số 1 - Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội. Ảnh: Xuân Hải

Hệ thống công nghệ thông tin chưa đồng bộ

Tính từ ngày 1-7 đến 23-9-2025, thành phố Hà Nội đã tiếp nhận tổng cộng 531.269 hồ sơ, trong đó gần 60% hồ sơ được nộp trực tuyến, phần còn lại là nộp trực tiếp. Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội Cù Ngọc Trang cho rằng, con số này phản ánh sự chuyển đổi mạnh mẽ trong thói quen hành chính của người dân, minh chứng cho bước tiến vượt bậc trong công cuộc chuyển đổi số.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hệ thống công nghệ thông tin tại nhiều địa phương vẫn chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được yêu cầu công việc. Thiết bị cũ kỹ, mạng internet chậm chạp, thiếu máy quét và các công cụ hỗ trợ khiến chất lượng vận hành mô hình giữa các địa phương chưa đồng đều. Điều này kéo theo nhiều bất cập trong giải quyết thủ tục hành chính, đặc biệt là các thủ tục liên thông xuyên địa giới như đất đai, xây dựng, hộ tịch hay bảo hiểm. Một số thủ tục vẫn còn yêu cầu bản sao chứng thực giấy tờ, gây khó khăn khi triển khai trực tuyến.

Tại xã Dân Hòa, mỗi cán bộ phải xử lý trung bình từ 160 đến 200 hồ sơ/ngày và thường xuyên phải làm việc ngoài giờ để đáp ứng yêu cầu “giải quyết lấy ngay” cho người dân. Chủ tịch UBND xã Dân Hòa Đinh Hữu Bình chia sẻ: “Khối lượng công việc tăng gấp nhiều lần, đặc biệt trong các lĩnh vực quản lý đất đai, đầu tư xây dựng và giải phóng mặt bằng khiến cán bộ, công chức xã thường xuyên phải làm việc ngoài giờ. Tuy nhiên, hệ thống phần mềm hành chính điện tử hiện nay vẫn chỉ đánh giá tiến độ dựa trên thời gian nhập dữ liệu trong giờ hành chính, khiến nhiều hồ sơ dù được giải quyết đúng hạn cũng bị hệ thống đánh giá là chậm. Điều này gây ra sự chênh lệch giữa thực tế xử lý và hệ thống đánh giá”.

Để khắc phục tình trạng này, ông Bình kiến nghị thành phố hỗ trợ các xã trong đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về khoa học kỹ thuật, môi trường và công nghệ thông tin - những lĩnh vực then chốt trong phát triển chính quyền điện tử, chính quyền số. Quan trọng hơn, hệ thống phần mềm cần được hoàn thiện để phản ánh đúng năng suất và hiệu quả làm việc của cán bộ, từ đó nâng cao chất lượng phục vụ người dân.

Ở phường Đống Đa, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Nguyễn Ngọc Việt cho biết, tỷ lệ hồ sơ hành chính nộp trực tuyến của phường hiện đạt gần 80% - mức cao so với mặt bằng chung các địa phương. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Ngọc Việt, dù khối lượng công việc lớn, song quy trình và hồ sơ chưa được số hóa đồng bộ, kho dữ liệu dùng chung còn thiếu, trong khi hạ tầng công nghệ thông tin chưa đáp ứng.

Chung tâm tư về thực trạng hạ tầng kỹ thuật, trang thiết bị công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu công việc, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Ô Diên Đỗ Văn Mười phản ánh: Máy tính cấu hình thấp, mạng wifi yếu, phần mềm quản lý văn bản chưa liên thông khiến việc vận hành tốn nhiều thời gian. Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Huy, 72 tuổi, cư dân cụm 6, Hồng Hà, xã Ô Diên chia sẻ: “Chúng tôi tuổi cao nên việc tiếp cận công nghệ thông tin còn chậm. Khi thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến, chúng tôi rất cần được cán bộ hỗ trợ và hướng dẫn ban đầu”.

Để khắc phục, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Ô Diên đề xuất thành phố hỗ trợ đầu tư trang thiết bị, hệ thống công nghệ thông tin và phần mềm dùng chung; hoàn thiện, điều chỉnh những bất cập trong hệ thống giải quyết thủ tục hành chính để bảo đảm quá trình nộp hồ sơ trực tuyến thông suốt, không phải đi lại nhiều lần. Ông Đỗ Văn Mười cũng kiến nghị cơ quan có thẩm quyền nhanh chóng liên thông các phần mềm giải quyết thủ tục hành chính của Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính với hệ thống của thành phố để tạo thuận lợi cho người dân trong tra cứu, sử dụng dữ liệu.

Hoàn thiện cơ chế phân cấp - Giải pháp then chốt

Từ ngày 1-7 đến 31-12-2025, UBND thành phố Hà Nội thống nhất giao toàn bộ công tác quản lý dịch vụ công ích từ cấp huyện về Sở Xây dựng, phối hợp cùng Sở Tài chính trong việc thanh quyết toán. Tuy việc chuyển giao diễn ra tương đối suôn sẻ, song cũng bộc lộ không ít bất cập.

Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường cho biết, những khó khăn bắt nguồn từ việc địa giới hành chính mới gây phân mảnh địa bàn, thiếu đồng bộ trong quản lý các lĩnh vực: Thoát nước, chiếu sáng, cây xanh, công viên và công trình ngầm kỹ thuật dùng chung.

Tại cơ sở, nhiều địa phương đã có những phản ánh cụ thể. Chủ tịch UBND xã Mỹ Đức Nguyễn Quang Đường cho biết: “Ranh giới quản lý giữa thành phố và xã chưa rõ ràng, cùng với việc thiếu nhân lực khiến cấp xã gặp nhiều khó khăn trong quản lý giao thông, cây xanh, chiếu sáng”. Trong khi đó, tại xã Phú Xuyên, riêng công tác chiếu sáng, xã phải chi hơn 4 tỷ đồng mỗi năm từ ngân sách thường xuyên. Lãnh đạo xã kiến nghị thành phố hỗ trợ hạ tầng kỹ thuật khung để khai thác quỹ đất, tạo nguồn thu tái đầu tư.

Còn Chủ tịch UBND phường Cầu Giấy Ngô Ngọc Phương đề xuất: “Thành phố nên phân cấp đồng bộ cả lòng đường và vỉa hè, xây dựng bản đồ số phân cấp để địa phương dễ tra cứu. Địa phương cũng mong sớm được bàn giao quản lý hai công viên để có cơ sở duy tu, bảo dưỡng”.

Có ý kiến cho rằng, việc phân quyền cho xã làm chủ đầu tư là “đúng đắn, người dân dễ giám sát chất lượng”, song mong muốn của lãnh đạo xã là được giữ lại phần lớn nguồn thu từ đấu giá đất để tái đầu tư hạ tầng và rút ngắn thủ tục giải ngân các dự án nhỏ.

Theo Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Phi Thường, Sở Xây dựng sẽ phối hợp rà soát từng tuyến đường, công trình để xác định phân cấp rõ ràng. Với cây xanh, cấp xã đã được giao nhiệm vụ chặt hạ, dịch chuyển trong phạm vi ngõ ngách và công viên - thể hiện bước phân quyền cụ thể, gắn trách nhiệm với cơ sở.

Trong thu gom, vận chuyển rác thải, thành phố đang xây dựng quy trình kỹ thuật phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp. Quy chế phối hợp sắp tới sẽ làm rõ trách nhiệm của sở, ngành, doanh nghiệp và chính quyền địa phương, đồng thời đặt trọng tâm vào ý thức người dân trong việc đổ rác đúng giờ, đúng nơi.

Về tài chính, thành phố sẽ xem xét cơ chế phân bổ phù hợp với nhu cầu của các xã, phường khó khăn, tạo nền tảng tài chính ổn định để vận hành bộ máy hiệu quả.

Những phản ánh nêu trên cho thấy, điểm chung là mong muốn thành phố sớm hoàn thiện cơ chế phân cấp rõ ràng, đồng thời hỗ trợ nguồn lực để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vận hành hiệu quả, gần dân và vì dân.

(Còn nữa)

Trong Kết luận số 192-KL/TƯ (ngày 19-9-2025) thực hiện pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan ngang bộ rà soát, đánh giá kỹ lưỡng tính khả thi trong thực hiện nhiệm vụ phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền trong quản lý, đề xuất phương án xử lý phù hợp; tiếp tục rà soát hệ thống pháp luật chuyên ngành để bổ sung, hoàn thiện phân cấp, phân quyền theo đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”...

Nhóm phóng viên

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/van-hanh-chinh-quyen-dia-phuong-2-cap-doi-moi-mo-hinh-quan-tri-xay-dung-bo-may-cong-boc-vi-dan-bai-2-nhan-dien-nhung-kho-khan-thach-thuc-720848.html