Vận hành chính quyền xã, phường mới - Gọn bộ máy, rộng niềm tin - Bài 1

12 giờ trướcBài gốc

Từ ngày 1/7/2025 đến nay, mô hình chính quyền xã, phường mới vận hành chính thức đem lại bước đổi mới rất tích cực từ cơ sở. Xã, phường mới từ vận hành thí điểm đi vào hoạt động chính thức đã có sự chuyển động tích cực về tinh gọn bộ máy, đổi mới trong công tác lãnh đạo, điều hành và sự thích ứng với môi trường làm việc mới của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cơ sở; phản hồi tích cực từ nhân dân; bài học thực tiễn rút ra từ khó khăn, vướng mắc, nhằm tối ưu hóa tổ chức, phát huy dân chủ ở cơ sở, kiến tạo chính quyền mới năng động, liêm chính, vì dân phục vụ.

Từ cuối tháng 6/2025 đến nay, bộ máy chính quyền 2 cấp các xã, phường của tỉnh sau tinh gọn, giai đoạn từ “chạy thử” đến vận hành chính thức, cán bộ xã, phường được giao nhiều việc hơn, có nhiều cơ hội phát huy năng lực, sáng tạo... Đó không chỉ là “phép thử” chính quyền mới mà còn là bài học kinh nghiệm bước đầu để cán bộ cơ sở triển khai nhiệm vụ đúng theo chủ trương lớn của Đảng về tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, sát thực tiễn, hướng đến phục vụ người dân tốt hơn.

Chạy thử - Đo lường hiệu quả từ thực tế và những thách thức

Cuối tháng 6/2025, việc “chạy thử bộ máy mới” không chỉ là kiểm tra quy trình nội bộ, mà chính là đo lường sự thích ứng đổi mới, phản hồi từ người dân, những người thụ hưởng dịch vụ công. Phó Chủ tịch UBND, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Quảng Uyên Dương Quang Đồng cho biết: Trước khi vận hành chính thức, xã bố trí cán bộ trực tiếp hướng dẫn người dân, rà soát dữ liệu cũ, chuẩn hóa biểu mẫu, kiểm tra liên thông phần mềm hành chính điện tử. Trong tuần đầu chạy thử, có gần 200 hồ sơ được tiếp nhận và xử lý, trong đó 95% hồ sơ được giải quyết đúng hạn. Do đó, khi xã vận hành chính thức mỗi ngày có 50 - 80 bộ hồ sơ, thủ tục đều được giải quyết đúng hẹn.

Anh Hoàng Văn Sậu, xóm Tiến Minh, xã Quảng Uyên đến làm thủ tục mai táng phí cho mẹ đẻ nhận xét: Tôi bất ngờ khi đến UBND xã làm thủ rất đơn giản, cán bộ nhiệt tình hướng dẫn, không phải hỏi 3 - 4 lần như trước...

Chính phản hồi từ người dân là thước đo hiệu quả rõ ràng nhất cho quá trình thử nghiệm bộ máy. Đồng thời cũng là cơ sở để điều chỉnh kịp thời về nhân sự, quy trình hoặc bổ sung các khâu còn thiếu.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hải Hòa kiểm tra vận hành mô hình chính quyền 2 cấp tại phường Tân Giang.

Theo ghi nhận của phóng viên, tại các xã, phường hiện nay việc giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân đều đáp ứng tỷ lệ 90 - 95%, giải quyết nhanh, gọn, đúng hẹn và người dân hài lòng.
Dù ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực, song từ vận hành thí điểm đến chính thức vẫn còn những vướng mắc ban đầu, theo phản ánh của người dân và lãnh đạo các xã, phường còn một số vấn đề như: Bố trí nhân sự còn thiếu, một số cán bộ chưa quen với quy trình mới, công nghệ mới. Có tình trạng tâm lý “lúng túng”, e ngại thay đổi ở một số ít bộ phận công chức. Nhiều xã, phường sáp nhập xong vẫn phải vận hành trên trụ sở cũ, phân tán, hạ tầng cơ sở còn khó khăn, chưa đáp ứng về điều kiện làm việc và vận hành nền tảng hạ tầng số nên ảnh hưởng đến kết nối làm thủ tục hành chính. Năng lực cán bộ, công chức giữa các xã chưa đồng đều, đặc biệt tại xã biên giới, vùng sâu, vùng xa. Sự phối hợp liên thông giữa các bộ phận chuyên môn vẫn còn độ trễ về chia sẻ dữ liệu, dẫn đến chậm xử lý hồ sơ.

Tự đổi mới tư duy - Bước chuyển cốt lõi của đội ngũ cán bộ cơ sở

Cải cách bộ máy chính quyền xã, phường theo mô hình 2 cấp không chỉ đơn thuần là sự tái cấu trúc tổ chức mang tính cơ học. Bản chất sâu xa của tiến trình này là một cuộc cải cách tư duy toàn diện đặc biệt với đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở. Không thể có một chính quyền hiện đại, phục vụ nếu tư duy của người thực thi vẫn theo lối mòn hành chính cũ: mệnh lệnh - chờ chỉ đạo - làm theo quy trình máy móc.

Vì vậy, trong quá trình vận hành mô hình chính quyền mới, việc tự đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm đã trở thành yêu cầu bắt buộc, là phép thử rõ ràng nhất đối với mỗi cán bộ, công chức cơ sở. Ghi nhận thực tế tại nhiều xã, phường sau gần một tháng vận hành bộ máy mới cho thấy, tư duy hành chính “xin - cho” được thay thế bằng tư duy phục vụ nhân dân một cách thực chất hơn. Không còn tâm lý “chờ cấp trên chỉ đạo”, đội ngũ cán bộ, công chức đã chủ động tổ chức thực hiện, điều phối công việc linh hoạt, cải tiến lề lối làm việc phù hợp với mô hình chính quyền tinh gọn, xây dựng bộ máy liêm chính, hiệu lực, hiệu quả, vì dân phục vụ.

Chủ tịch UBND xã Phục Hòa Đàm Đình Đạo thẳng thắn: Sáp nhập xã, phường không chỉ là chuyện thay đổi tên gọi hay địa giới hành chính mà là thay đổi cấu trúc, rút gọn bộ máy, giảm biên chế. Khi đó, trách nhiệm và phạm vi công việc của mỗi cán bộ, công chức tăng lên, yêu cầu về hiệu suất cũng cao hơn. Muốn đáp ứng, cán bộ buộc phải thay đổi tư duy: từ “làm đúng quy trình” sang “làm đúng và hiệu quả”; từ “quản lý” sang “phục vụ”; từ “bị động” sang “chủ động”.

Bí thư Chi bộ tổ dân phố Hòa Bình, xã Quảng Uyên Vũ Thăng Long: Ứng dụng công nghệ số là đòn bẩy mạnh mẽ xây dựng chính quyền số được cụ thể hóa thành công cụ điều hành, quản trị hiệu quả. Cán bộ phải “đa năng, linh hoạt, gần dân”. Cán bộ xã không chỉ am hiểu, giỏi chuyên môn, mà còn cầu thị đổi mới, xử lý linh hoạt các vấn đề nảy sinh từ thực tiễn. Lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo hiệu quả cải cách. Đơn giản hóa thủ tục, minh bạch trong quá trình xử lý, hỗ trợ người dân làm thủ tục nhanh, gọn là yếu tố then chốt tạo dựng niềm tin vào bộ máy mới.

Xã Phục Hòa được sáp nhập từ 4 xã cũ, khối lượng công việc hành chính, tiếp dân, xử lý dịch vụ công tăng gấp nhiều lần, cán bộ ban đầu không tránh khỏi lúng túng. Nhưng chỉ sau một tuần thí điểm, tinh thần đổi mới lan tỏa rõ nét. Cán bộ chủ động học tập phần mềm chuyển đổi số, tham gia tập huấn, ghi chép bài bản, hỗ trợ nhau làm quen với thao tác điện tử. Mỗi bước tiếp dân đều được ghi nhận, rút kinh nghiệm để phục vụ hiệu quả hơn - đồng chí Đàm Đình Đạo cho biết thêm.

Tại nhiều xã biên giới, vùng sâu, vùng xa: Sơn Lộ, Xuân Trường, Yên Thổ, Vinh Quý, Tổng Cọt… trong điều kiện thiếu thốn cả về vật chất lẫn nhân lực, sự nỗ lực âm thầm của cán bộ xã chính là ngọn lửa giữ vững tinh thần đổi mới. Không đợi “đào tạo bài bản”, nhiều nơi cán bộ tự học, tự chia sẻ kinh nghiệm, thậm chí thay nhau hướng dẫn người dân thao tác các bước từ nộp hồ sơ online đến sử dụng chữ ký số.

Cán bộ không chỉ “gánh việc”, mà còn “gánh đổi mới”. Ai cũng phải học, phải chủ động, phải hiểu công nghệ và phải gần dân hơn. Tư duy cũ không còn chỗ đứng trong một bộ máy đang chuyển mình.

Sự chuyển động về tư duy của cán bộ, công chức xã, phường dù chưa đồng đều giữa các địa phương nhưng đang lan tỏa theo hướng tích cực, cho thấy cải cách hành chính lần này không chỉ là cải cách thể chế mà là cải cách con người - bắt đầu từ tư duy phục vụ. Đội ngũ cán bộ xã, phường gần dân nhất, chịu áp lực nhiều nhất đang là lực lượng tiên phong thực hiện cuộc chuyển đổi ấy bằng chính hành động, trách nhiệm và tinh thần cống hiến thầm lặng hằng ngày.

Tổ chức bộ máy mới - Gọn, rõ, liêm chính và trách nhiệm hơn

Sau khi sáp nhập, các xã, phường đều có quy mô dân cư lớn hơn, địa bàn quản lý rộng hơn. Tuy nhiên, mô hình tổ chức mới theo hướng tinh giản: giảm số đầu mối, giảm trung gian nhưng tăng hiệu quả làm việc từ tích cực chuyển đổi số, điều hành khoa học, chuyên nghiệp để phục vụ nhân dân tốt hơn. Các phường trung tâm như: Thục Phán, Nùng Trí Cao, các xã Quảng Uyên, Phục Hòa, Trường Hà… là ví dụ điển hình.

Xã Trường Hà sáp nhập từ 4 xã nên rất nhiều việc nhưng số lượng cán bộ, công chức không tăng. Chủ tịch UBND xã Lưu Trọng Hính cho biết: Xã tổ chức lại bộ máy gồm Chủ tịch, 2 Phó Chủ tịch, 8 cán bộ phụ trách các mảng chuyên môn. Tất cả đều được phân công rõ ràng, không chồng chéo. Đặc biệt kết nối với Trung tâm Phục vụ hành chính công kết nối liên thông nên thủ tục, bộ hồ sơ nào liên quan đến đồng chí lãnh đạo nào đều nắm được ngay để giải quyết. Việc điều hành tập trung hơn, trách nhiệm người đứng đầu rõ ràng hơn.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hải Hòa: Giai đoạn đầu của cải cách đều mới, cán bộ, công chức, viên chức bắt nhịp đổi mới, thích ứng, rút ra bài học để tiếp tục vận hành chính quyền mới hiệu quả hơn. Từ vận hành thí điểm mới phát hiện vấn đề bất cập cần phải tiếp tục điều chỉnh, bổ sung. Tỉnh đã chỉ đạo Sở Nội vụ rà soát lại toàn bộ quy trình và bố trí lực lượng hỗ trợ tại chỗ để từng xã, phường sớm có các điều kiện cơ bản, ổn định vận hành bộ máy mới hiệu quả hơn, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.

Bí thư Đảng ủy phường Thục Phán Nguyễn Thế Hoàn chia sẻ: Phường sáp nhập từ 5 xã, phường với địa bàn rộng, dân số đông (gần 20.000 người), khối lượng công việc hành chính, quản lý đô thị, tiếp nhận và xử lý phản ánh của người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã… tăng gấp nhiều lần đặt ra yêu cầu đổi mới tư duy và phương pháp làm việc của đội ngũ cán bộ, công chức. Từ lãnh đạo đến các phòng, ban chuyên môn nhanh chóng sắp xếp quy trình, phối hợp công việc khoa học, xây dựng lịch tiếp dân, tiếp nhận hồ sơ rõ ràng, đảm bảo liên thông, nhanh gọn. Đặc biệt, cải cách thủ tục hành chính được xác định là khâu đột phá với phương châm “rút ngắn thời gian, không phát sinh thủ tục, phục vụ tận tâm” lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo hiệu quả.

Đồng chí Nguyễn Thị Ngọc Hân, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy phường Thục Phán cho biết: Đây là giai đoạn đặc biệt vì bộ máy mới chưa có tiền lệ, mỗi cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều mảng việc hơn. Nhưng chính từ áp lực ấy, chúng tôi buộc phải thay đổi tư duy từ quản lý sang phục vụ. Không còn làm việc theo thói quen cũ, mỗi cán bộ đều phải học cách sử dụng phần mềm điều hành số, tăng cường tiếp xúc, lắng nghe và xử lý yêu cầu từ người dân nhanh nhất có thể.

Cùng với đó, phường cũng triển khai dịch vụ hành chính công trực tuyến mức độ 3 - 4 cho 100% thủ tục thuộc thẩm quyền, khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ qua Cổng dịch vụ công của tỉnh. Gần 1 tháng vận hành, tỷ lệ hồ sơ trả đúng hạn đạt cao, không có đơn thư khiếu nại liên quan đến thái độ phục vụ.

Bà Đàm Thị Huyền, tổ 5, phường Thục Phán nhận xét: Cán bộ giờ làm việc nhanh hơn, rõ ràng hơn, không để dân phải đi lại nhiều. Khi tôi nộp giấy khai sinh cho cháu nội qua mạng, cán bộ phường gọi điện xác nhận, hướng dẫn tỉ mỉ. Có mô hình mới mà dân được phục vụ nhanh chóng, hiệu quả.

Sự hài lòng của người dân chính là thước đo quan trọng nhất cho vận hành mô hình chính quyền mới tại các xã, phường. Để đạt được điều đó, mỗi cán bộ, công chức cơ sở đang từng ngày thay đổi, từ tác phong, thái độ, cách tiếp cận công việc chuyên nghiệp hơn để kiến tạo chính quyền mới tinh gọn, hiệu lực, vì dân phục vụ.

Bài 2: Chuyển đổi số - Chuyển đổi tư duy, kiến tạo chính quyền số thông minh

Trường Hà

Nguồn Cao Bằng : https://baocaobang.vn/van-hanh-chinh-quyen-xa-phuong-moi-gon-bo-may-rong-niem-tin-bai-1-3179010.html