Văn hóa được nhìn nhận như một tài sản chiến lược

3 giờ trướcBài gốc

Các đại biểu tham dự hội nghị

PGS.TS. Bùi Hoài Sơn - Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội khẳng định như trên tại Hội nghị Quốc tế về các ngành công nghiệp văn hóa - Nền tảng phát triển du lịch bền vững.

Hội thảo được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp UBND TP. Huế tổ chức chiều 19/12 tại Nhà hát Duyệt Thị Đường - Đại Nội Huế. Đến dự có UVTƯ Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng; UVTV Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Huế Nguyễn Thanh Bình; cùng đại diện các bộ, ban, ngành Trung ương; các chuyên gia, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp, nghệ sĩ, đối tác trong nước và quốc tế.

Chiến lược phù hợp xu hướng toàn cầu

Nhấn mạnh đến cơ hội bứt phá cho các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam, PGS.TS. Bùi Hoài Sơn cho rằng, nếu mô hình phát triển truyền thống lấy tài nguyên, vốn và lao động làm động lực chính, thì mô hình phát triển hiện đại phải lấy trí tuệ - sáng tạo - bản sắc - công nghệ - quyền sở hữu trí tuệ làm sức mạnh cốt lõi.

Công nghiệp văn hóa chính là lĩnh vực hội tụ đầy đủ các yếu tố đó, vừa tạo ra giá trị kinh tế, vừa quảng bá hình ảnh đất nước, vừa nâng cao chất lượng cuộc sống đô thị, vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, vừa nuôi dưỡng sức mạnh mềm quốc gia.

Vị chuyên gia này chỉ rõ, Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045, được ban hành theo Quyết định 2486/QĐ-TTg ngày 14/11/2025 (Chiến lược 2486), đánh dấu một bước phát triển thể chế rất quan trọng. Lần đầu tiên, Việt Nam xác lập rõ tầm nhìn dài hạn đến năm 2045, mở rộng danh mục 11 ngành công nghiệp văn hóa chủ lực, xác định các mục tiêu tăng trưởng cụ thể, nhấn mạnh yêu cầu xây dựng hệ sinh thái công nghiệp văn hóa gắn với đổi mới sáng tạo, công nghệ số, sở hữu trí tuệ, hợp tác công - tư, bản quyền nội dung và thương hiệu quốc gia. Văn kiện này trở thành căn cứ để tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật, cơ chế tài chính và mô hình tổ chức, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sáng tạo, nghệ sĩ, startup, viện nghiên cứu, trường đại học và địa phương tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị văn hóa.

Một điểm mới đáng chú ý của chiến lược 2486 là việc ưu tiên phát triển 6 ngành có khả năng dẫn dắt mô hình tăng trưởng: điện ảnh; nghệ thuật biểu diễn; phần mềm và trò chơi giải trí, nội dung số; quảng cáo - truyền thông sáng tạo; thiết kế - thời trang và thủ công mỹ nghệ; du lịch văn hóa.

PGS.TS. Bùi Hoài Sơn - Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội tại hội nghị

Việc ưu tiên 6 ngành công nghiệp văn hóa theo đánh giá của ông Sơn là bước đi chiến lược và hoàn toàn phù hợp với xu thế toàn cầu. Ở mỗi ngành đều có những lợi thế riêng, thị trường nội địa lớn, cơ hội xuất khẩu, sức lan tỏa văn hóa mạnh và khả năng tạo ra chuỗi giá trị liên ngành. Nếu triển khai đúng hướng, 6 ngành ưu tiên có thể tạo ra hàng triệu việc làm sáng tạo, hàng tỷ USD doanh thu trực tiếp và gián tiếp, đồng thời nâng cao chỉ số hạnh phúc, tăng sức sống của không gian đô thị, thu hút đầu tư, mở rộng kinh tế đêm, gia tăng năng lực cạnh tranh du lịch, định vị thương hiệu vùng, và đưa IP Việt Nam ra thế giới.

Đưa di sản thành nguồn lực sáng tạo

PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam cho hay, ở nhiều quốc gia châu Á, công nghiệp văn hóa được sử dụng như công cụ chiến lược để nâng tầm thương hiệu điểm đến. Dẫn chứng như Hàn Quốc, đây là trường hợp tiêu biểu khi tích hợp chặt chẽ giữa công nghiệp giải trí, âm nhạc, điện ảnh, thiết kế và du lịch. Trong khi đó, Nhật Bản cũng triển khai mô hình kết hợp thủ công truyền thống, nghệ thuật đương đại, thiết kế và công nghệ tại các đô thị vừa và nhỏ. Các trải nghiệm sáng tạo này giúp du lịch lan tỏa, đồng thời nâng cao giá trị thụ hưởng và hình ảnh quốc gia.

Từ kinh nghiệm, theo bà Phương có thể rút ra một số hàm ý quan trọng cho Việt Nam. Cụ thể phát triển công nghiệp văn hóa gắn với du lịch cần được coi là chiến lược dài hạn, không phải các dự án ngắn hạn hay phong trào; điểm đến sáng tạo phải được kiến tạo trên nền tảng bản sắc địa phương và sự tham gia thực chất của cộng đồng, tránh thương mại hóa. Đặc biệt, vai trò kiến tạo của Nhà nước và năng lực đổi mới của doanh nghiệp sáng tạo là điều kiện quyết định để công nghiệp văn hóa thực sự trở thành động lực nâng cao năng lực cạnh tranh du lịch.

Trong khi đó, theo ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP. Huế, chưa bao giờ văn hóa được nhìn nhận rõ ràng như hôm nay, là nguồn lực mềm kinh tế, vừa là phương tiện hội nhập quốc tế.

Ông Hải dẫn chứng các quốc gia châu Á có văn hóa tương đồng với Việt Nam như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc đều chứng minh rằng nếu được đầu tư đúng hướng, công nghiệp văn hóa có thể đóng góp tới 5-12% GDP, trở thành động lực xuất khẩu, gia tăng ảnh hưởng quốc tế. Và Việt Nam cũng đang đứng trước cơ hội vàng để đưa văn hóa trở thành lực kéo mới cho tăng trưởng trong giai đoạn phát triển mới.

Cơ hội theo ông Hải đó là Việt Nam sở hữu nhiều nền tảng thuận lợi như hệ thống chính sách cấp quốc gia ngày càng hoàn thiện, chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ; hệ sinh thái khởi nghiệp, sáng tạo tăng trưởng nhanh, nhu cầu thị trường nội địa hơn 100 triệu dân, bản sắc văn hóa đặc sắc, đa dạng...

"Nếu biết tận dụng thời cơ, đổi mới thể chế, đầu tư công nghệ, nuôi dưỡng tài năng và tạo môi trường sáng tạo cởi mở, tôi tin rằng văn hóa sẽ trở thành động lực phát triển mới, công nghiệp văn hóa sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, và Việt Nam sẽ bước lên một tầm cao mới trong bản đồ sáng tạo toàn cầu”, ông Hải hy vọng.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Huế Nguyễn Thanh Bình phát biểu tại hội nghị

Tại hội nghị, UVTV Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Huế Nguyễn Thanh Bình đã thông tin những chương trình và đề án nhằm phát triển các ngành công nghiệp văn hóa ở Huế. Trong đó nhấn mạnh vai trò Kinh đô áo dài, Kinh đô ẩm thực, nơi hội tụ các nghề truyền thống. Cùng với đó, địa phương cũng chú trọng phát triển các sản phẩm nghệ thuật sáng tạo đặc trưng, thông qua tổ chức các chương trình nghệ thuật quy mô. Qua đó, từng bước hình thành những sản phẩm văn hóa có tính độc đáo, hiện đại, lan tỏa mạnh mẽ, góp phần mở rộng không gian trải nghiệm và gia tăng thời gian lưu trú cho du khách.

Bên cạnh đó, Huế đang tích cực xây dựng hồ sơ đề cử “Huế - Thành phố sáng tạo về ẩm thực” tham gia Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO; xây dựng Đề án phát triển các ngành công nghiệp văn hóa giai đoạn 2026-2030 và Đề án tổ chức các sự kiện văn hóa, thể thao quy mô quốc gia, quốc tế, dự kiến ban hành vào đầu năm 2026.

Thông qua hội nghị này, Huế tiếp nhận được thêm nhiều ý kiến, những kinh nghiệm quốc tế quý báu và các đề xuất khả thi để tiếp tục hoàn thiện chính sách, thúc đẩy liên kết, phát huy hiệu quả mối quan hệ giữa công nghiệp văn hóa và du lịch, góp phần nâng cao vị thế điểm đến Huế trên bản đồ du lịch khu vực và thế giới.

Trong khi đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho hay thời gian tới, sẽ hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo môi trường minh bạch, thuận lợi cho doanh nghiệp và lực lượng sáng tạo phát huy tiềm năng. Ngoài ra, thúc đẩy số hóa, hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về công nghiệp văn hóa và du lịch; phát triển chuỗi giá trị sáng tạo, kết nối điện ảnh, âm nhạc, mỹ thuật ứng dụng, thủ công mỹ nghệ, thiết kế sáng tạo… với ngành du lịch; hình thành các trung tâm sáng tạo, trường quay, khu giải trí, đặc biệt tại những địa phương có tiềm năng; phối hợp doanh nghiệp du lịch để phát triển mô hình kinh tế trải nghiệm, xây dựng các tour gắn với văn hóa, di sản và làng nghề truyền thống. Đặc biệt, thu hút hợp tác quốc tế, nâng cao đào tạo nhân lực chất lượng cao, tiếp nhận tri thức của các nước có ngành công nghiệp văn hóa phát triển, quảng bá mạnh mẽ hình ảnh Việt Nam, định vị quốc gia như một điểm đến văn hóa, sáng tạo và du lịch hàng đầu khu vực.

NHẬT MINH

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/van-hoa-nghe-thuat/thong-tin-van-hoa/van-hoa-duoc-nhin-nhan-nhu-mot-tai-san-chien-luoc-161114.html