Về Làng nghề cá khô Gia Thuận

3 giờ trướcBài gốc

Nghề làm cá khô ở xã Gia Thuận, tỉnh Đồng Tháp hình thành từ hàng chục năm nay, trở thành nguồn sinh kế quan trọng cho người dân nơi đây. Qua bao thế hệ, nghề không chỉ giúp người dân ổn định cuộc sống, tăng thêm thu nhập, mà còn góp phần giữ gìn nghề truyền thống đặc trưng của vùng biển nơi đây.

TẠO SINH KẾ CHO DÂN BIỂN

Trở lại Gia Thuận trong những ngày đầu tháng 9, Làng nghề cá khô Gia Thuận hiện ra với những giàn phơi cá nối tiếp nhau trong nắng; cá được bày đều trên giàn ngay hàng thẳng lối. Không khí lao động lúc nào cũng rộn ràng, nắng gió quyện cùng hương cá quen thuộc tạo nên nhịp sống đặc trưng của vùng quê ven biển.

Công đoạn chuẩn bị và phơi cá ở Làng nghề cá khô Gia Thuận.

Theo anh Hồ Thi Thắng, chủ Cơ sở chế biến khô Kim Loan (xã Gia Thuận), nghề làm cá khô gắn liền với nguồn cá từ các chuyến tàu đánh bắt trở về cảng. Các loại cá được cơ sở mua về chế biến phổ biến như: Cá mối, cá đù, cá lưỡi trâu, cá đổng, cá đuối, cá ngát… Trung bình mỗi ngày, cơ sở cần 5 - 6 lao động đảm nhận việc xẻ cá và phơi khô, sản phẩm sau đó được phân phối trong tỉnh cũng như các địa phương lân cận.

Quy trình làm khô ở đây vẫn giữ nét truyền thống: Cá được làm sạch vây, vảy, bỏ ruột, rồi ướp muối hoặc gia vị trước khi đưa lên giàn phơi. Mỗi ngày, cá phơi nắng được trở 2 lần. Nếu gặp nắng tốt, chỉ sau 2 ngày phơi, cá đạt chất lượng mong muốn. Với công việc rửa, mổ ruột, đánh vảy, người lao động nhận tiền công 3.000 đồng/kg; riêng công đoạn phơi là 5.000 đồng/vỉ. Nhờ vậy, thu nhập bình quân của người lao động dao động nơi đây dao động từ 100.000 - 130.000 đồng/ngày.

Còn anh Lê Văn Danh, chủ cơ sở sản xuất cá khô ở khu phố Chợ 2 (xã Gia Thuận), chia sẻ, công việc chế biến luôn gắn liền với con nước. Tàu cá cập bến lúc nào thì cơ sở hoạt động lúc đó, bất kể ngày hay đêm, để giữ được độ tươi ngon cho mẻ khô thành phẩm. Những khi sản lượng cá nhiều, cơ sở chế biến không kịp, cơ sở sẽ ướp muối đá cho vào kho trữ lạnh, chờ thời điểm thuận lợi mới tiếp tục xẻ cá, phơi khô.

Trước đây, anh Danh từng là “bạn” đi biển, rong ruổi theo những chuyến khơi xa. Nay tuổi cao, anh chọn gắn bó với nghề làm khô, lập cơ sở chế biến riêng đã hơn 10 năm. Bình quân mỗi ngày, cơ sở của anh có trên 10 lao động tham gia các công đoạn từ xẻ cá, phơi nắng cho đến sấy khô, tạo việc làm ổn định cho nhiều người dân địa phương.

Sản phẩm khô của cơ sở chị Trần Thị Thu ở khu phố 2 (xã Gia Thuận) có đầu ra ổn định, nhiều khi sản phẩm làm ra không đủ cung ứng cho thị trường. Trung bình mỗi ngày, cơ sở cung ứng khoảng 1 tấn khô cá mối, cá đổng, cá lưỡi trâu…, phần lớn được tiêu thụ ở TP. Hồ Chí Minh. Để đáp ứng sản lượng này, cơ sở phải huy động đến 26 lao động làm việc thường xuyên. Thu nhập bình quân của mỗi người dao động từ 3,5 - 4 triệu đồng/tháng.

Dẫu vậy, theo chị Thu, nghề chế biến cá khô vẫn chịu tác động lớn từ con nước và thời tiết. Vào mùa nắng, khô lên màu đẹp, hương vị hấp dẫn, chi phí thấp; ngược lại, khi mưa nhiều, việc phơi cá gặp khó khăn, chi phí sản xuất tăng do phải sấy bằng nhiệt.

Hiện cơ sở của chị Thu cũng như nhiều hộ làm khô khác vẫn duy trì cách sấy truyền thống: Dùng quạt đẩy hơi nóng từ bếp than tổ ong sang vỉ cá. Đây là công đoạn rất quan trọng, đòi hỏi sự khéo léo trong việc cân chỉnh nhiệt độ vừa đủ đảm bảo sản phẩm khô đạt yêu cầu.

Cơ sở này do gia đình chị Thu gầy dựng từ hàng chục năm trước, nay được chị tiếp quản, tiếp tục gìn giữ nghề. Đến nay, chị phát triển cơ sở thành nơi sản xuất quy mô lớn, tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động địa phương.

ĐỂ LÀNG NGHỀ VƯƠN XA

Theo Chủ tịch UBND xã Gia Thuận Huỳnh Thanh Toàn, với đội tàu khai thác xa bờ lên đến 704 chiếc, mỗi năm mang về hơn 10.000 tấn hải sản, xã Gia Thuận không chỉ nổi tiếng về nghề biển, mà còn hình thành, phát triển nghề chế biến cá khô truyền thống. Đây là hướng đi quan trọng, vừa tiêu thụ được sản lượng cá đánh bắt, vừa giải quyết việc làm và tạo thu nhập ổn định cho hàng trăm lao động địa phương.

Công đoạn chuẩn bị và phơi cá ở Làng nghề cá khô Gia Thuận.

Hiện các cơ sở chế biến cá khô tập trung chủ yếu tại khu phố Chợ 1 và Chợ 2. Trong tổng số 1.338 hộ làm nghề chế biến thủy sản, có khoảng 38% quy mô vừa và nhỏ tham gia trực tiếp vào nghề làm cá khô, giải quyết việc làm thường xuyên cho hơn 500 lao động, trong đó phần đông phụ nữ.

Mỗi năm, Làng nghề cá khô Gia Thuận sử dụng khoảng 5.000 tấn cá các loại, trị giá hơn 50 tỷ đồng, cho ra lò khoảng 1.500 tấn khô cá mối, cá lưỡi trâu, cá chỉ vàng, cá đổng, cá lù đù… Ngoài việc chế biến để bán lẻ, nhiều hộ còn làm đầu mối thu gom, cung ứng cho các vựa tiêu thụ lớn trong tỉnh cũng như một số tỉnh, thành khác: TP. Hồ Chí Minh, Vĩnh Long, Tây Ninh.

Định hướng trong thời gian tới, chính quyền xã Gia Thuận tiếp tục tham mưu, đề xuất tỉnh có giải pháp sắp xếp, quy hoạch lại làng nghề; đồng thời, hỗ trợ người dân chế biến theo đúng quy chuẩn, nâng cao chất lượng sản phẩm, gia tăng giá trị kinh tế và cải thiện thu nhập cho người dân.

Tuy nhiên, để nghề cá khô phát triển bền vững, địa phương cần đầu tư cơ sở hạ tầng cho làng nghề: Từ mặt bằng sản xuất, nhà sơ chế, sân phơi chủ động cho cả mùa nắng lẫn mùa mưa, đến hệ thống xử lý nước thải tập trung, nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và hạn chế ô nhiễm môi trường.

“Nếu được quan tâm đầu tư đúng mức, Làng nghề cá khô Gia Thuận không chỉ duy trì được nghề truyền thống gắn liền với nghề biển Gò Công, mà còn mở ra thêm nhiều cơ hội việc làm, tạo sinh kế ổn định cho người dân trong xã và các vùng lân cận”, Chủ tịch UBND xã Gia Thuận Huỳnh Thanh Toàn cho biết thêm.

AN NGUYÊN

Nguồn Đồng Tháp : https://baodongthap.vn/kinh-te/202509/ve-lang-nghe-ca-kho-gia-thuan-1049306