Đó là làng Quỳnh Sơn, nơi nghề làm ngói âm dương đã tồn tại hơn trăm năm, được bao thế hệ người dân gìn giữ và phát huy, góp phần làm rạng danh quê hương xứ Lạng.
Làng Quỳnh Sơn là nơi duy nhất tại Lạng Sơn còn lưu giữ được nghề làm ngói âm dương (ngói lưu ly) truyền thống – một loại vật liệu được dùng phổ biến trong những ngôi nhà cổ xưa ở vùng cao. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Sở dĩ gọi là ngói âm dương bởi khi lợp ngói, một viên sấp là dương, viên ngửa là âm úp vào nhau, khép kín giúp che mưa, nắng cho ngôi nhà. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Người thợ chọn loại đất sét dẻo mịn từ những khu ruộng ngập úng, sau khi lọc sỏi được ủ hơn 20 ngày để đạt độ dẻo quánh lý tưởng. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Đất được cắt từng khối , cho vào khuôn gỗ hình chữ nhật đã tráng tro để chống dính. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Thợ ngói giẫm chân để đất được nén đều, rồi dùng dây cung xén phần đất thừa. Công đoạn nào cũng đòi hỏi sức lực, sự khéo léo và tính kiên trì. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Ngói sau khi được đóng phơi khô nhiều ngày, xếp thành từng chồng chờ vào lò. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Mỗi mẻ nung lên tới 60.000 viên ngói, thời gian liên tục từ 10 đến 15 ngày đêm. Sau đó ngói được để nguội trong lò thêm 5 ngày trước khi lấy ra, phân loại. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Ông Hoàng Công Hưng, một thợ làm ngói lâu năm, chia sẻ: “Các con tôi từ 15 tuổi đã bắt đầu giúp đỡ gia đình làm ngói ngoài giờ đi học và rất yêu nghề truyền thống của gia đình. Tôi tin, chúng sẽ nối nghiệp và trở thành đời thứ 4 làm nghề sản xuất ngói âm dương”. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Hơn 100 năm qua, nhiều hộ gia đình ở Quỳnh Sơn đã cung cấp ngói âm dương cho cả tỉnh Lạng Sơn và những tỉnh lân cận. Một số khách ở dưới xuôi khi có nhu cầu xây dựng các công trình có mang lối kiến trúc cổ xưa đều tìm về đây để mua loại vật liệu cổ này. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Trong dòng chảy hội nhập, làng nghề ngói âm dương Quỳnh Sơn vẫn giữ được nét riêng – giản dị, mộc mạc mà giàu bản sắc. Ngọn lửa đỏ trong lò nung không chỉ sưởi ấm những mái nhà sàn, mà còn sưởi ấm niềm tin và lòng tự hào của người dân nơi đây vào nghề cha ông để lại. Ảnh: Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn
Đức Hạnh/Bnews/vnanet.vn