Về Lạng Sơn thăm làng nghề làm ngói âm dương

3 giờ trướcBài gốc

Từ chân đèo Tam Canh, rẽ trái chưa đầy 50 m, hai bên đường là những lán trại làm ngói âm dương nằm san sát. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Bên trong, hàng ngàn viên ngói máng thô mộc được xếp ngay ngắn, chờ đưa vào lò nung. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Trước cửa lán hay trong xưởng, người dân vẫn cần mẫn lao động. Người dẫm đất say sưa, người khác tỉ mỉ cắt xén từng vuông đất nhỏ. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Du khách có thể dễ dàng bắt gặp những cụ ông, cụ bà đã gắn bó với nghề suốt mấy chục năm, vẫn miệt mài đóng ngói như một phần cuộc sống. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Ngói âm dương, còn gọi là ngói máng, là vật liệu xây dựng truyền thống để lợp mái nhà sàn của đồng bào dân tộc Tày, Nùng. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Loại ngói này có cấu tạo hai phần: vồng úp và vồng ngửa, khi lợp tạo thành một khoảng trống giữ khí, giúp mái nhà mùa hè mát mẻ, mùa đông ấm áp. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Để có mái ngói bền đẹp, khâu đầu tiên là chọn đất sét phù hợp. Đất sau khi mang về sẽ được thái nhỏ để loại bỏ đá sỏi, sau đó tưới nước và ủ khoảng 20 ngày để đạt độ dẻo cần thiết. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Khi đó, đất mới được đưa vào giẫm đều rồi đóng khuôn. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Màu sắc của ngói phụ thuộc vào thời gian nung và bí quyết riêng của từng lò. Trung bình, một lò có thể nung khoảng mười ngàn viên, đủ cho một ngôi nhà ba gian. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Riêng khâu phơi ngói cũng mất từ 30 đến 50 ngày để đạt độ khô lý tưởng trước khi vào lò. Mỗi lò nung, tùy theo kích cỡ, có thể chứa từ vài chục ngàn viên ngói. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Đặc biệt, ngói âm dương tại Bắc Sơn được nung hoàn toàn bằng củi, kéo dài liên tục trong khoảng 10 ngày 10 đêm – yếu tố quyết định chất lượng và độ bền “có một không hai”. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Giữa làn khói lò bay nhẹ trên nền trời vùng cao, những viên ngói đỏ au như kể lại câu chuyện của đất, của lửa và bàn tay cần mẫn của người thợ Tày, Nùng. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Du khách đến Bắc Sơn có thể tham quan quy trình làm ngói ngay tại làng, trải nghiệm dẫm đất, đóng khuôn, hay chỉ đơn giản là ngồi bên lò lửa, lắng nghe câu chuyện của những nghệ nhân đã gắn bó cả đời với đất và lửa. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Từ mái nhà sàn truyền thống đến những công trình hiện đại mang hơi thở bản địa, ngói âm dương Bắc Sơn giờ đây không chỉ là vật liệu, mà còn là ký ức văn hóa, là biểu tượng của sự hòa hợp đất trời và lòng người. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Nguyên Phong Nguyễn Trọng Cung

Nguồn Sài Gòn Tiếp Thị : https://sgtt.thesaigontimes.vn/ve-lang-son-tham-lang-nghe-lam-ngoi-am-duong/