Về những 'cây trồng hạnh phúc' (Bài 3): Cây khoai mán ruột vàng ở Ché Lầu

2 giờ trướcBài gốc

Bộ đội biên phòng giúp người dân bản Ché Lầu trồng khoai mán ruột vàng.

1. Như cách nói của Thao Văn Di, sinh năm 1975, một công dân ở Ché Lầu thì nếu không có cây khoai mán ruột vàng thì “gia đình vẫn còn nhiều khó khăn”.

Nghe Thao Văn Di kể chuyện về loại cây này, cũng cảm thấy “bùi tai”. Rằng, 10 năm về trước, Thao Văn Di là người đầu tiên ở Ché Lầu đã mạnh dạn trồng cây khoai mán ruột vàng để mang đi bán, những mong kinh tế ổn định hơn. “Tôi xem ti vi, cũng thấy nói hiệu quả của cây khoai mán ruột vàng”, Thao Văn Di kể. “Một lần, tôi đến nhà người họ hàng, thấy họ trồng khoảng mấy chục mét vuông loại cây này, trồng để ăn thôi. Họ nói với tôi, cây rất tốt, rất ngon, bở và bùi, có củ nặng tới 10kg. Tôi cũng thấy “bùi tai”, nên xin giống về trồng”.

Ở đất vườn nhà, Thao Văn Di trồng thử nghiệm 200m2 giống. Như cách chia sẻ của anh thì trồng khoai mán ruột vàng dễ như trồng củ sắn nhưng thu nhập hơn củ sắn, cây ngô, cây lúa... Tuy nhiên, với cây khoai mán ruột vàng, công chăm sóc nhiều nhất là làm cỏ.

Ở bản Ché Lầu lúc đấy, rất ít người trồng loại cây này và nếu có cũng chỉ trồng nhỏ lẻ trong góc nương, rẫy gia đình. Thao Văn Di thì ngược lại. Sau 7 - 8 tháng, cây khoai mán ruột vàng cho thu hoạch thì Thao Văn Di mang xuống chợ và một số xã lân cận để bán. Nhìn thấy rõ hiệu quả, từ 200m2, anh mở rộng diện tích lên 3.500m2, mỗi năm cho lợi nhuận khoảng 40 triệu đồng.

“Tôi cũng đã hướng dẫn gieo trồng cho một số bà con trong bản. Họ rất vui. Nhưng cũng có hộ vì ngại công chăm sóc nên không hào hứng”, Thao Văn Di nói. “Mấy năm về trước, cũng có một số người dân bản Mùa Xuân ở xã Sơn Thủy đã đến xin giống về trồng... Tôi vẫn nói với mọi người, với cây khoai mán này, giàu thì không giàu nhưng có đồng tiền để sinh hoạt trong gia đình, không khó khăn như lúc trồng ngô, trồng sắn... Khoai mán ruột vàng bán dễ lắm. Đến mùa thu hoạch, rất nhiều người alo để mua”.

Ấy vậy mà Thao Văn Di vẫn buồn. Buồn vì anh không biết chữ. Nếu mà biết chữ, anh còn đưa cây khoai mán đi xa hơn... Giọng Thao Văn Di bỗng rầu rầu: “Tôi mù chữ mà, tính toán cũng biết sơ sơ thôi. Có hộ trong bản gửi khoai mán xuống tận TP Thanh Hóa cũ để bán, giá cao hơn. Tôi cũng muốn lắm chứ nhưng vì không biết chữ thì lúc gửi địa chỉ viết thế nào...”.

2. Sau Thao Văn Di, vào năm 2020, Phó Chủ tịch Hội nông dân xã Na Mèo là ông Thao Văn Thê đã đưa giống khoai mán ruột vàng từ huyện Mường Lát cũ về trồng thử nghiệm trên đất Ché Lầu. Với loại khoai mán này, ông Thê đã áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật nên năng suất, sản lượng cao hơn so với nhiều hộ khác, khi mà trước đó họ chủ yếu trồng theo tập quán cũ của người Mông. Từ 500m2 ban đầu, ông đã mở rộng lên 15.000m2, là hộ trồng khoai mán ruột vàng quy mô nhất ở bản Ché Lầu. Với diện tích này, mỗi năm mang lại cho gia đình ông Thê khoảng 150 - 170 triệu đồng lợi nhuận.

Cây khoai mán ruột vàng trên đồng đất Ché Lầu.

Thực tế, cây khoai mán ruột vàng đã góp phần làm thay đổi đời sống của một bộ phận người dân ở Ché Lầu. Nhìn thấy rõ hiệu quả, đến nay ở Ché Lầu đã có 15/67 hộ tham gia trồng giống cây này. Trong đó, điển hình là 2 hộ gia đình ông Thao Văn Chu và Thao Văn Sử đã trồng hơn 1,5ha. “Cứ theo cây khoai này rồi sẽ đẩy xa cái nghèo, sẽ nhanh giàu thôi”, ông Thao Văn Sử đã rất tin tưởng như thế.

Với một bản còn nhiều khó khăn như Ché Lầu, khi hộ nghèo, cận nghèo hiện nay còn chiếm tỷ lệ cao, với hơn 50% thì câu chuyện giảm nghèo luôn được đặt lên hàng đầu. Muốn giảm nghèo thì phải nâng cao thu nhập cho người dân, như đưa cây khoai mán ruột vàng về trên đất Ché Lầu là ví dụ.

Theo ông Phạm Đức Lương, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Na Mèo, thì đối với cây khoai mán ruột vàng, đầu năm 2024, xã đã phối hợp với Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Quan Sơn trước đây để triển khai trồng thí điểm, làm thành mô hình. Kết quả thu hoạch đạt theo kỳ vọng và đã tiến hành tổng kết việc triển khai thí điểm. Ông Lương cho biết: “Sau thời gian này, xã có triển khai, mở rộng ra các hộ trong bản, đó là trồng tại các khu đất của các hộ gia đình, có dự kiến vùng trồng tập trung, khoảng hơn 7ha. Tuy nhiên, vì nhiều lý do như người dân vẫn giữ tập quán canh tác truyền thống, thời tiết không thuận lợi, khó khăn về giống, khâu tiêu thụ,... nên hiện tại mới dừng chủ yếu ở đất vườn, rẫy nhà. Việc duy trì mô hình và triển khai diện rộng, xã sẽ tổ chức thực hiện trong thời gian tới”.

Kể câu chuyện cây khoai mán ruột vàng ở bản Ché Lầu, để thấy được tinh thần vượt khó, để những mong thoát nghèo của bà con, như Thao Văn Di đã từng nói, rằng: “Với cây khoai mán ruột vàng, giàu thì không giàu nhưng có đồng tiền để sinh hoạt trong gia đình, không khó khăn như lúc trồng ngô, trồng sắn...”.

Rau má, tía tô, khoai mán ruột vàng,... những cây đồng đất mộc mạc rồi cũng đã làm nên... “chuyện lớn”.

Bài và ảnh: Bằng An

Nguồn Thanh Hóa : https://vhds.baothanhhoa.vn/ve-nhung-cay-trong-hanh-phuc-bai-3-nbsp-cay-khoai-man-ruot-vang-nbsp-o-che-lau-40260.htm