Cá đù 1 nắng ở Rạch Gốc.
Vùng đất Ngọc Hiển được thiên nhiên ban tặng nhiều cửa biển như Hóc Năng, Ông Trang, Rạch Gốc, Vàm Lũng... mang nguồn phù sa màu mỡ từ biển vào các con sông rồi từ đó theo các nhánh sông, con rạch, tạo nên những cánh rừng ngập mặn giàu tài nguyên và thủy hải sản.
Chẳng thế người ta vẫn bảo, phải về Rạch Gốc (huyện Ngọc Hiển) thưởng thức cá đù mới đúng vị. Vùng biển này có nhiều ngư dân hành nghề lưới cá đù nên cũng là nơi người dân chế biến ra nhiều món ăn ngon từ con cá đù.
Có rất nhiều loại như: đù sóc, đù đỏ dạ, đù kẽm, đù đen... nhưng ngon nhất là cá đù sóc. Cá có thân bầu dục, vảy nhỏ, đầu to, được ngư dân khai thác bằng công cụ lưới cước.
Cá đù được đánh bắt về, phơi khô một nắng rồi được đem chế biến. Qua bàn tay khéo léo của các bà, các chị, cá đù được chế biến thành nhiều món ăn đậm vị như cá đù muối sả ớt, cá đù chiên, cá đù rim me, cá đù cháy tỏi... Riêng món cá đù một nắng chiên giòn ăn kèm rau sống kết hợp với nước chấm chua cay thì phải nói là đặc sản, ăn một lần là nhớ mãi.
Bà Lý Anh Thư, Hợp tác xã (HTX) chế biến thủy sản Anh Thư ở khóm 7, thị trấn Rạch Gốc được biết đến là một trong những phụ nữ đi tiên phong trong phong trào phát triển kinh tế dựa vào những sản vật có sẵn ở địa phương. Từ những loài cá ít giá trị như cá sơn, cá đù... nhưng nhờ sự khéo léo bà có thể chế biến thành những món ăn gây “thương nhớ” cho bao người.
Chia sẻ bí quyết, bà Thư cho biết, với cá đù một nắng, quan trọng là ướp gia vị cho vừa đủ, phơi nắng cũng phải vừa đủ, non cũng không được mà già quá thì không ngon. Cá đù phơi đủ nắng sẽ giữ được độ dai, ngọt bùi nên rất được thực khách ưa chuộng. Ai về Rạch Gốc cũng muốn mua một ít cá đù về làm quà.
“Để có được món cá đù một nắng thơm ngon, những người thợ tại xưởng sản xuất phải trải qua nhiều công đoạn rất vất vả. Trong đó, khâu tẩm ướp gia vị và phơi cá là yếu tố quyết định vị ngon đặc trưng của món ăn. Cá ướp gia vị vừa phải không mặn, không nhạt, phơi một nắng thì độ dai, ngọt của thịt cá sẽ cô đặc lại, khi đó bao nhiêu cái tinh túy nhất trong con cá đù sẽ được giữ nguyên”, bà Thư cho biết thêm.
Theo người dân thị trấn Rạch Gốc, ngày xưa, cá đù thường là món ăn của người nghèo, nhưng giờ thì đã khác, nó dần trở nên xa xỉ và trở thành món ăn của người nhà giàu. Cá đù một nắng bây giờ được bán với giá vài trăm ngàn mỗi ký. Vào các dịp lễ, tết thì “cháy hàng”.
Bà con ở thị trấn Rạch Gốc vẫn tự hào với những món ăn chế biến từ cá đù khi ai đó hỏi về đặc sản vùng đất này. Vào các dịp lễ, tết gia đình cũng thường chọn mua để làm quà biếu tặng người thân, người xa quê. Cùng với cá đù, Rạch Gốc còn có bánh phồng tôm, tôm khô, cá thòi lòi, cá kèo..., đã tạo cho vùng đất sự phong phú, đa dạng về ẩm thực mà không nơi nào có được.
Hải Trần