Vì sao chính quyền liên bang Mỹ điều đặc vụ FBI tuần tra trên đường phố Washington?

5 giờ trướcBài gốc

Đằng sau quyết định này là bối cảnh chính trị đặc biệt: ông Donald Trump nhiều lần công khai đe dọa tước quyền tự quản của Washington, biến thành phố thành khu vực đặt dưới sự kiểm soát trực tiếp của chính quyền liên bang. Động thái đưa lực lượng FBI xuống đường được giới phân tích xem như bước đi đầu tiên trong chiến lược “liên bang hóa” Thủ đô.

Đặc vụ FBI được triển khai tuần tra ban đêm ở Thủ đô Washington DC - động thái gây ra những luồng ý kiến khác nhau trong dư luận Mỹ

FBI “xuống đường” - bước đi không bình thường thường

Tờ Washington Post (Bưu điện Washington) cho biết, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) từ ngày 11-8 đã bắt đầu giao nhiệm vụ cho 120 đặc vụ làm công việc tuần tra ban đêm ở Thủ đô Washington DC, nhằm hỗ trợ cảnh sát thành phố chống lại nạn cướp xe, tội phạm bạo lực ở Thủ đô nước Mỹ. Theo đó, khoảng 120 đặc vụ FBI được huy động từ nhiều bộ phận khác nhau của Văn phòng Washington, bao gồm phản gián, chống tham nhũng và cả những đơn vị vốn không chuyên trách nhiệm vụ tuần tra.

Ngoài ra, một số đặc vụ FBI từ bang Philadelphia cũng được điều tới hỗ trợ tuần tra đêm ở Washington DC. Tất cả những đặc vụ FBI phải tạm gác công việc thường nhật để cùng cảnh sát Thủ đô và các lực lượng liên bang khác tuần tra ban đêm, tập trung vào các điểm nóng cướp xe và tội phạm bạo lực.

FBI sau đó đã xác nhận thông tin trên tờ Washington Post về sự tham gia tuần tra đêm tại Washington DC của các đặc vụ FBI nhưng không công bố con số cụ thể, mà chỉ nhấn mạnh rằng họ đang “tăng cường hiện diện hành pháp” tại Thủ đô. Điểm đặc biệt là, theo thông lệ, FBI chỉ xử lý các vụ án cấp liên bang hoặc chống khủng bố, chứ không làm nhiệm vụ tuần tra đường phố - vốn thuộc trách nhiệm của Sở Cảnh sát Washington (MPD).

Không chỉ FBI, Sở Mật vụ Mỹ (USSS) cũng được Nhà Trắng chỉ đạo tiến hành tuần tra đặc biệt, mà không tham khảo ý kiến của MPD, cơ quan chủ chốt xử lý tội phạm địa phương. Điều này khiến chính quyền thành phố cảm thấy bị gạt ra ngoài tiến trình hoạch định an ninh.

Chính quyền liên bang của Tổng thống Donald Trump triển khai đặc vụ FBI tuần tra đêm ở Thủ đô Washington DC sau khi ông chủ Nhà Trắng từng nhiều lần cáo buộc tình trạng tội phạm tại Washington mà ông cho là “đã vượt tầm kiểm soát”, gọi thành phố là “ổ tội phạm”. Tổng thống Donald Trump cũng cảnh báo sẽ hành động nếu lãnh đạo Thủ đô không chấn chỉnh.

Tuy nhiên, thống kê chính thức lại cho thấy điều ngược lại. Theo số liệu của MPD, trong nửa đầu năm 2025, tội phạm bạo lực ở Washington DC giảm 26% so với cùng kỳ năm 2024; số vụ giết người giảm 12%. Bộ Tư pháp Mỹ xác nhận năm 2024 là thời điểm có tỷ lệ tội phạm tại Thủ đô Washington DC thấp nhất trong ba thập kỷ qua. Thị trưởng Washington Muriel Bowser khẳng định: “Chúng tôi không trải qua đợt gia tăng tỷ lệ tội phạm nào cả”.

Một số liệu thống kê liên quan cũng cho thấy, Thủ đô Washington DC trong năm 2024 vừa qua xếp thứ 15 về số lượng người vô gia cư tại các thành phố lớn của Mỹ. Con số hiện nay đã giảm nhiều so với mức trước đại dịch Covid-19. Thế nhưng, bất chấp những số liệu thống kê, nhận định và khẳng định của giới chức có thẩm quyền vể tình hình an ninh trật tự đang tốt dần lên ở Thủ đô Washington DC, chính quyền liên bang của Tổng thống Donald Trump vẫn muốn “vẽ ra” hình ảnh Washington DC như một “điểm nóng bất ổn”. Điều này, theo giới quan sát, có thể giúp Nhà Trắng dễ dàng lý giải cho sự hiện diện của lực lượng liên bang như các đặc vụ FBI tại Thủ đô nước Mỹ và mở đường cho những bước đi có thể còn mạnh tay hơn trong tương lai.

Lo cơ chế tự quản của Washington DC bị “liên bang hóa”

Washington DC là đặc khu liên bang duy nhất của Mỹ, được thành lập năm 1791 và không thuộc bất kỳ bang nào. Theo Đạo luật Đặc khu Columbia năm 1801, thành phố trực tiếp do Quốc hội Mỹ quản lý, nhằm tránh việc thủ đô bị chi phối bởi một bang riêng lẻ hay chính quyền liên bang.

Trước năm 1973, Thị trưởng Washington DC do Tổng thống bổ nhiệm, còn Quốc hội nắm quyền giám sát mọi mặt đời sống chính trị - xã hội của Thủ đô. Tuy nhiên, sau sức ép mạnh mẽ từ người dân, Quốc hội Mỹ đã ban hành Đạo luật Tự quản năm 1973, trao quyền cho Washington DC được bầu Thị trưởng và Hội đồng thành phố, tự quyết về lập pháp, hành pháp và ngân sách. Dù vậy, chính quyền liên bang vẫn có thể can thiệp trong “tình huống đặc biệt khẩn cấp”.

Thủ đô Washington DC từ lâu là thành trì của đảng Dân chủ, chưa từng bỏ phiếu cho ứng viên đảng Cộng hòa kể từ năm 1964. Trong các cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016 và 2024, ông Donald Trump chỉ giành được lần lượt 4% và chưa tới 7% số phiếu tại bang này. Chính khuynh hướng thiên phe Dân chủ này đã khiến Washington DC thường xuyên trở thành mục tiêu công kích của Donald Trump thời gian qua.

Để tước quyền tự quản của Washington DC, Tổng thống Donald Trump cần Quốc hội bãi bỏ Đạo luật 1973. Ngoài biện pháp an ninh như cử lực lượng liên bang làm nhiệm vụ tại Washington DC, phe Cộng hòa còn sử dụng “điều khoản đính kèm” trong các dự luật ngân sách để siết quyền tự quyết của Thủ đô. Dự luật ngân sách năm tài khóa 2026 của Hạ viện kèm nhiều hạn chế: cắt một nửa kinh phí chương trình giáo dục, cấm dùng ngân sách địa phương cho hệ thống phạt nguội. Chính quyền Washington ước tính nếu thông qua, thành phố sẽ mất gần 1 tỷ USD trong 4 năm.

Giới quan sát tại Mỹ cho rằng, đây là chiến thuật nhằm buộc nữ Thị trưởng Washington Muriel Bowser phải nhượng bộ. Thực tế, bà Muriel Bowser đã chấp thuận một số yêu cầu từ Nhà Trắng, như dọn dẹp các khu trại người vô gia cư và xóa dòng chữ “Black Lives Matter” gần Nhà Trắng, động thái từng là biểu tượng phản đối ông Donald Trump.

Triển khai đặc vụ FBI tuần tra đường phố không vi phạm pháp luật liên bang, nhưng nếu tiếp tục tiến xa hơn như tiếp quản toàn bộ MPD hoặc điều Vệ binh Quốc gia mà không có yêu cầu từ địa phương… sẽ tạo ra tiền lệ nguy hiểm, mở rộng quyền kiểm soát của liên bang đối với các cộng đồng địa phương.

Không ít Tổng thống Mỹ muốn can thiệp vào Washington, nhưng chưa ai thành công trong việc xóa bỏ hoàn toàn cơ chế tự quản kể từ 1973. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, nếu Tổng thống Donald Trump kiên quyết theo đuổi, kết hợp được cả sức ép pháp lý, ngân sách và truyền thông, khả năng thay đổi hiện trạng sẽ không còn là chuyện bất khả thi.

Vấn đề đặc vụ FBI tuần tra đêm ở Washington vì thế không đơn thuần là biện pháp trị an. Đây chỉ là phần mở đầu của một cuộc đấu quyền lực mà kết quả của có thể tái định hình mối quan hệ quyền lực giữa trung ương và địa phương, một trong những nền tảng của hệ thống chính trị Mỹ.

Việc đưa đặc vụ FBI xuống đường phố Washington DC là động thái hiếm thấy trong lịch sử hiện đại của Mỹ, vừa mang tính chất an ninh, vừa chứa đựng động cơ sâu xa. Điều đó cho thấy cách một chính quyền liên bang có thể tận dụng các công cụ pháp lý, ngân sách và quyền lực hành pháp để gây áp lực, thậm chí thay đổi cấu trúc quyền lực ở một thành phố. Dù còn nhiều rào cản pháp lý, nhưng rõ ràng đây không chỉ là chiến dịch chống tội phạm đơn thuần, mà là phép thử giới hạn quyền lực liên bang trong nền dân chủ Mỹ.

Hoàng Hà

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/vi-sao-chinh-quyen-lien-bang-my-dieu-dac-vu-fbi-tuan-tra-tren-duong-pho-washington-post620384.antd