Công nhân ngành điện thực hiện kéo dây sửa chữa. Ảnh: EVN
Tại báo cáo ngày 9.9, EVN cho biết khoản lỗ “khổng lồ” này có hai lý do chính. Thứ nhất, nhiều khoản chi phí sản xuất, cung ứng đã không được tính hoặc tính chưa đủ vào các lần điều chỉnh giá điện trước đây.
Trong năm 2022, giá bán điện bình quân chỉ đạt 1.882,73 đồng/kWh, trong khi chi phí sản xuất lên tới 2.032,26 đồng. Điều này tạo ra khoản lỗ gần 150 đồng cho mỗi kWh điện bán ra.
Tình trạng này tiếp tục vào năm 2023, khi dù giá điện đã được điều chỉnh tăng tổng cộng 7,5%, nhưng EVN vẫn lỗ 135,33 đồng/kWh.
Tình hình này trầm trọng hơn bởi giá nhiên liệu đầu vào tăng vọt do xung đột Nga - Ukraine. Giá than pha trộn tăng từ 35-46%, than nhập khẩu đắt thêm 1,7-3,6 lần, và dầu thô cũng tăng mạnh.
Bên cạnh đó, điều kiện thủy văn bất lợi do El Nino đã làm giảm tỷ trọng nguồn thủy điện giá rẻ, buộc EVN phải tăng cường huy động các nguồn điện giá cao như nhiệt điện than và điện dầu DO. Điều này làm chi phí phát điện - chiếm tới 83% giá thành sản xuất - tăng đột biến.
Lý do thứ hai là các chi phí hỗ trợ khách hàng và cung cấp điện cho vùng sâu, vùng xa. Trong giai đoạn 2020-2021, EVN đã có 5 đợt giảm giá điện để hỗ trợ các khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, với tổng số tiền lên tới hơn 15.233 tỉ đồng.
Bên cạnh đó, việc thực hiện nhiệm vụ chính trị cung cấp điện đến các khu vực biên giới, hải đảo cũng tạo ra gánh nặng tài chính. Chi phí sản xuất điện tại các đảo như Phú Quý, Côn Đảo có thể lên tới 7.000-12.000 đồng/kWh, trong khi giá bán ra chỉ khoảng 2.000 đồng, gây ra khoản lỗ hàng trăm tỉ đồng mỗi năm.
Theo EVN, trong hai năm này doanh thu từ các hoạt động liên quan đến sản xuất kinh doanh điện của họ khoảng 10.000-12.000 tỉ đồng, giúp giảm bớt phần nào áp lực chi phí.
Song sau khi trừ đi phần bù đắp này, họ vẫn còn khoảng 44.000 tỷ đồng chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đủ trong các lần điều chỉnh giá điện.
ĐỨC LONG