Vì sao màn múa thực cảnh 'Sắc đỏ nơi rẻo cao' nhận ý kiến trái chiều?

5 giờ trướcBài gốc

Màn múa chuông với chủ đề "Sắc đỏ nơi rẻo cao" trong lễ hội Đền Cô Tân An năm 2025

Theo đó, lễ hội Đền Cô Tân An (xã Tân Anh, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai) năm Ất Tỵ được tổ chức vào ngày 14/2/2025 (ngày 17/1 âm lịch) tại Di tích lịch sử quốc gia Đền Cô Tân An, thôn Tân An 1, xã Tân An. Lễ hội do UBND huyện Văn Bàn giao cho Ban Quản lý di tích và du lịch huyện chủ trì tổ chức, trong đó điểm nhấn tạo nên sự khác biệt ở nội dung lễ hội là màn trống hội và múa dân tộc Dao với chủ đề “Sắc đỏ nơi rẻo cao”, có sự tham gia của 300 người dân tộc Dao ở địa phương. Màn múa được Trung ương Hội Kỷ lục gia Việt Nam ghi nhận kỷ lục Việt Nam với nội dung: “Tiết mục múa chuông truyền thống của người Dao có số lượng người tham gia cùng lúc đông nhất, trong khuôn khổ Lễ hội Đền Cô Tân An năm 2025”.

Theo Ban tổ chức lễ hội, việc xác lập kỷ lục Việt Nam cho màn múa này cũng thể hiện sự công nhận và tôn vinh những nỗ lực của cộng đồng người Dao trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần làm phong phú thêm nét đẹp văn hóa các dân tộc Việt Nam.

Tuy nhiên, một số ý kiến lại phản ánh cho rằng, việc dàn dựng màn múa này không phù hợp với tín ngưỡng tâm linh đạo Mẫu và văn hóa truyền thống của cộng đồng người Dao ở địa phương.

Theo TS Bàn Tuấn Năng, Ủy viên Ban thường vụ Hội Trí thức Khoa học và Công nghệ trẻ Việt Nam: "Trong văn hóa truyền thống của người Dao, việc thực hành Mẫu, theo đạo Mẫu là không hề có. Việc sử dụng trang phục Dao để thực hành nghi lễ trong tín ngưỡng/tục thờ Mẫu tại Đền Cô Tân An vừa qua, tôi cho là không phù hợp, làm biến dạng di sản văn hóa đặc sắc mà người Dao đã vun đắp qua nhiều thế hệ. Tôi cho rằng đây là một sự tùy tiện, chưa phù hợp với chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước về bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc".

Thiếu nữ người Dao trong màn múa thực cảnh tại lễ hội đền Cô Tân An năm 2025

Thạc sĩ Hoàng Trọng Lâm, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, chia sẻ: "Tôi cho rằng việc tổ chức màn múa thực cảnh vừa qua trong lễ hội Đền cô Tân An là không thuyết phục xét trên khía cạnh văn hóa tộc người, bởi lễ hội đền Đô Tân An là thể hiện sự tri ân đến các vị thánh trong hệ thống đạo Mẫu Việt Nam. Các nghi thức chuẩn mực là dâng hương, hát văn, hầu đồng, rước kiệu, cầu an..., những thứ khác đem vào trong lễ hội này là không phù hợp không gian tín ngưỡng đạo Mẫu".

Ngoài ra, nhiều người dân tộc Dao cho rằng múa chuông của người Dao là nghi thức được thực hiện trong nghi lễ cấp sắc, do thầy cúng và các đệ tử thực hiện, chứ không phải là màn biểu diễn sân khấu để xác nhận kỷ lục.

Bà Dương Thị Kim Cảnh - Ban Chủ nhiệm CLB bảo tồn bản sắc văn hóa người Dao huyện Đại Từ, Thái Nguyên, cho hay: “Cái chuông là một trong những đạo cụ để thực hiện các nghi lễ tâm linh của người Dao, là tiếng báo hiệu thỉnh các thần về trợ giúp; lệnh cho âm binh dẹp đường trừ tà, tiếng chuông còn là ban phép cho trẻ, là phương tiện thông ngôn với thần thánh. Hay như cái khăn (dải vải) là sự chứng nhận của các thầy có phép và ban phép cho trẻ được cấp sắc mới được cấp khăn, cấp điệp âm dương, cấp kiếm pháp đi kèm khăn là người đã trưởng thành (có quyền năng trong hành lễ). Không hiểu sao trong không gian thờ đạo Mẫu ở Đền Cô Tân An, họ lại đưa những những đạo cụ có yếu tố tâm linh của người Dao vào như một tiết mục văn nghệ?”.

Lý giải về màn múa này, bà Trần Thị Liên, Trưởng Ban Quản lý di tích và du lịch huyện Văn Bàn, cho hay: "Trong lễ hội Đền Cô Tân An năm 2025, chúng tôi có xây dựng màn múa thực cảnh với 300 người dân tộc Dao tham gia và thuê đạo diễn dàn dựng. Cho đến nay, chúng tôi chưa nhận được ý kiến phản ánh nào trực tiếp, tuy nhiên đây chỉ là sân khấu hóa, chứ không phải là một giá hầu, không phải là nghi lễ ở trong đền thờ Mẫu như các thông tin phản ánh trên mạng xã hội. Còn ý kiến cho rằng mang cái chuông của người Dao lên sân khấu, thực ra thì chúng tôi cũng sân khấu hóa, lễ hội hàng năm thì cũng vẫn có các tiết mục múa của người Dao trên sân khấu thể hiện bản sắc các dân tộc ở địa phương với khoảng 20-30 người tham gia, khách thập phương đến cũng rất thích những những chương trình này".

Trước những thông tin trái chiều trong dư luận xung quanh màn múa thực cảnh tại lễ hội Đền Cô Tân An năm 2025, đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Lào Cai vào cuộc xem xét kiểm tra làm rõ, để thông tin cụ thể tới dư luận đang quan tâm.

Báo PNVN sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Hoàng Sa

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/vi-sao-man-mua-thuc-canh-sac-do-noi-reo-cao-nhan-nhieu-y-kien-trai-chieu-20250224120340583.htm