Vì sao mỹ phẩm giả tràn lan trên các nền tảng thương mại điện tử?

8 giờ trướcBài gốc

Mỹ phẩm giả dễ dàng "lên sàn"

Tổng Biên tập báo Tiền Phong Phùng Công Sưởng phát biểu

Ngày 25/8, Báo Tiền Phong phối hợp Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), Viện Kiểm nghiệm thuốc TP. Hồ Chí Minh, Đại học Quốc tế Hồng Bàng tổ chức hội thảo với chủ đề “Mỹ phẩm: Từ công bố, sản xuất đến đảm bảo chất lượng”.

Phát biểu tại hội thảo, Tổng Biên tập báo Tiền Phong Phùng Công Sưởng cho biết, thị trường mỹ phẩm Việt Nam những năm gần đây phát triển mạnh mẽ, được xem là năng động nhất trong khu vực ASEAN, với sự tham gia của khoảng 137.000 doanh nghiệp.

Tuy nhiên, thực trạng nhức nhối của thị trường mỹ phẩm tại Việt Nam hiện nay là hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất hiện tràn lan, công khai đặc biệt là trên các nền tảng thương mại điện tử (TMĐT). Nhiều bệnh nhân bị dị ứng, biến chứng phải nhập viện do sử dụng mỹ phẩm không an toàn.

“Tất cả điều này đang làm xói mòn niềm tin của người tiêu dùng, gây thiệt hại nặng nề cho doanh nghiệp chân chính và đặt ra thách thức lớn cho cơ quan quản lý”, nhà báo Phùng Công Sưởng nhấn mạnh.

Quang cảnh buổi hội thảo

Bà Lê Thị Hà - Trưởng Phòng Quản lý Hoạt động TMĐT - Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết: TMĐT đang ngày càng trở thành phương thức mua sắm phổ biến, trong đó mỹ phẩm là nhóm sản phẩm dẫn đầu về doanh thu và tần suất giao dịch.

Tuy nhiên, hiện nay trách nhiệm kiểm tra nguồn gốc mỹ phẩm chủ yếu đặt lên người bán, trong khi nền tảng TMĐT chỉ yêu cầu giấy tờ pháp lý như phiếu công bố sản phẩm nhưng chưa có công cụ đối chiếu dữ liệu với cơ quan quản lý. Điều này khiến hàng giả dễ dàng lọt qua.

Quy định hiện hành mới tập trung vào khâu sản xuất, chưa có điều khoản cụ thể với hoạt động kinh doanh mỹ phẩm trên môi trường số. Người bán có thể chỉnh sửa phiếu công bố để hợp thức hóa hàng giả, trong khi chế tài xử phạt chưa bao quát được các mô hình mới như livestream, tiếp thị liên kết hay người bán xuyên biên giới.

Ngoài ra, hạ tầng dữ liệu quản lý mỹ phẩm còn phân tán, thiếu sự kết nối giữa các cơ quan như quản lý thị trường, hải quan, thuế… Trong khi đó, bán hàng qua mạng xã hội và xuyên biên giới ngày càng phổ biến nhưng chưa có cơ chế kiểm soát hiệu quả, nhất là khi người bán không có pháp nhân tại Việt Nam.

Bà Lê Thị Hà - Trưởng Phòng Quản lý Hoạt động TMĐT - Cục TMĐT và Kinh tế số phát biểu

Theo bà Hà, để khắc phục tình trạng trên, cơ quan quản lý Nhà nước đang hoàn thiện hành lang pháp lý quản lý mỹ phẩm trên môi trường số.

Trước hết, làm rõ trách nhiệm người bán trong việc công khai phiếu công bố, thông tin nhập khẩu, phân phối. Đồng thời chủ sàn TMĐT phải áp dụng giải pháp kỹ thuật, cơ chế cảnh báo với sản phẩm vi phạm. Song song đó, cần tăng cường ứng dụng công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu đồng bộ để kiểm chứng thông tin sản phẩm, gắn truy xuất nguồn gốc với dữ liệu cơ quan quản lý và công khai trên Cổng thông tin một cửa quốc gia.

Đặc biệt, Luật TMĐT cần sửa đổi theo hướng quy định cụ thể về xác thực danh tính người bán, trách nhiệm của mạng xã hội có hoạt động thương mại, cùng chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với hành vi quảng bá, livestream bán mỹ phẩm giả, sai sự thật. Cơ chế quản lý cũng nên phân cấp cho địa phương, gắn với nâng cao năng lực hậu kiểm và chia sẻ dữ liệu dùng chung.

Tâm lý "ham rẻ tiếp" tay cho mỹ phẩm giả tràn lan

TS. Tạ Mạnh Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược phát biểu

Theo TS. Tạ Mạnh Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, ngành mỹ phẩm Việt Nam đang tăng trưởng nhanh chóng, với quy mô thị trường đạt khoảng 2,3-2,5 tỷ USD (tính đến năm 2024) và tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm từ 10-15%.

Tuy nhiên, phần lớn mỹ phẩm tiêu thụ tại Việt Nam vẫn phụ thuộc vào nhập khẩu (chiếm khoảng 80-90%), trong khi sản phẩm trong nước còn hạn chế về công nghệ, nghiên cứu và thương hiệu.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược cho biết, thời gian qua thị trường xuất hiện nhiều loại mỹ phẩm kém chất lượng, gần đây là sản phẩm dầu gội đầu có chất diệt côn trùng, mỹ phẩm giới thiệu như thuốc chữa bệnh, kem chống nắng không đúng chỉ số...

“Số lượng tiêu thụ lớn, lợi nhuận cao khiến mỹ phẩm trở thành mục tiêu làm nhái, làm giả của các đối tượng phi pháp. Bên cạnh đó, tình trạng sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm tự chế (handmade), mỹ phẩm nhà làm (homemade) có xu hướng nở rộ. Mặc dù biết rõ rằng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc có thể gây hậu quả khôn lường, nhưng nhiều người chấp nhận mua vì tâm lý ham rẻ. Chính tâm lý này là một trong những hành vi tiếp tay cho vấn nạn mỹ phẩm giả tràn lan”, TS. Tạ Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Theo TS. Tạ Mạnh Hùng, mỹ phẩm là ngành gắn liền với sức khỏe cộng đồng nên yêu cầu đặt ra là phải quản lý hiệu quả và chặt chẽ. Cần xây dựng hệ thống hậu kiểm hiệu quả hơn, định kỳ kiểm tra sản phẩm trên thị trường, nâng cao chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm trong công bố, quảng cáo, sản xuất mỹ phẩm; thiết lập cơ sở dữ liệu truy xuất nguồn gốc minh bạch, dễ dàng tra cứu.

Đồng thời, cần xây dựng thương hiệu mỹ phẩm Việt gắn với giá trị tự nhiên, thảo dược và nguyên liệu bản địa; tạo điều kiện cho doanh nghiệp về vốn, xúc tiến thương mại, tiếp cận thị trường quốc tế.

Việc nâng cao nhận thức người tiêu dùng cũng là vấn đề quan trọng. Cần tổ chức các chiến dịch truyền thông về mỹ phẩm an toàn, hướng dẫn cách chọn lựa sản phẩm uy tín, sử dụng công cụ kiểm tra thông tin công bố.

Ngoài ra, cần tăng cường phối hợp liên ngành và quốc tế. Tiếp tục học hỏi kinh nghiệm quản lý từ các nước ASEAN và quốc tế để áp dụng phù hợp.

Nguyễn Tuấn

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/vi-sao-my-pham-gia-tran-lan-tren-cac-nen-tang-thuong-mai-dien-tu-10384554.html