Cần hành động sớm
Tại hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất giải pháp khuyến khích tăng mức sinh tại các tỉnh có mức sinh thấp, đảm bảo duy trì mức sinh thay thế” mới đây do Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam và Hội LHPN TPHCM vừa tổ chức tại TPHCM, bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam cho biết: Hội đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm điều chỉnh mức sinh và bảo đảm phát triển dân số bền vững.
Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam phát biểu tại hội thảo
Thông qua các phong trào như “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, “Gia đình 5 có, 3 sạch”, hay “Thi đua xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới”, Hội LHPN đã vận động phụ nữ sinh đủ hai con, nuôi dạy con tốt. Bên cạnh đó, Hội tích cực tham gia phản biện, góp ý chính sách liên quan đến quyền sinh con, nuôi con và lao động nữ... nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi giúp phụ nữ yên tâm sinh đẻ, chăm con và làm việc.
Tuy vậy, bà Hiền cho rằng trong bối cảnh mức sinh giảm sâu, các giải pháp hiện nay vẫn chưa đủ mạnh và đồng bộ. Cần tổng kết, nhân rộng các mô hình hiệu quả, đồng thời tháo gỡ khó khăn từ cơ sở để có chính sách phù hợp với từng vùng và từng nhóm phụ nữ.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thiện Nhân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy TPHCM nêu bốn bài học từ kinh nghiệm quốc tế. Theo ông Nhân, các nước thu nhập cao nhưng mức sinh thấp đã phải trả giá khi dân số già hóa nhanh. Việt Nam cần hành động sớm, khi mức sinh bắt đầu giảm dưới mức thay thế, phải ban hành chính sách hỗ trợ kết hôn và sinh con đủ mạnh để đưa mức sinh trở lại ổn định.
Toàn cảnh hội thảo
Ông Nhân nhấn mạnh, ngân sách nhà nước không thể một mình gánh vác việc hỗ trợ mọi lao động có thu nhập thấp. Doanh nghiệp và người sử dụng lao động cần cùng chia sẻ trách nhiệm để người lao động chăm chỉ có thể đạt mức sống tối thiểu cho gia đình bốn người. Đồng thời, giáo dục phải giúp thế hệ trẻ hiểu rõ giá trị của gia đình và việc sinh con đối với sự phát triển quốc gia. Ông đề xuất đưa vào chương trình giáo dục “môn học hạnh phúc”, giúp thanh niên có kiến thức, kỹ năng xây dựng và gìn giữ gia đình hạnh phúc.
Khuyến sinh phải hỗ trợ thực chất
Từ thực tiễn doanh nghiệp, bà Đinh Thị Hường, Giám đốc hành chính, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Cao su Phong Thái (TPHCM) chia sẻ kinh nghiệm khuyến sinh tại nơi làm việc. Doanh nghiệp thường xuyên tổ chức truyền thông nội bộ về lợi ích của việc sinh đủ hai con, cung cấp thông tin về chính sách bảo hiểm, thai sản, đồng thời phối hợp với Trung tâm Y tế và Hội Phụ nữ địa phương tổ chức khám sức khỏe tiền hôn nhân, tư vấn sinh sản miễn phí.
Công đoàn còn đề xuất lãnh đạo công ty hỗ trợ tài chính cho lao động mang thai, sinh con, tổ chức các hoạt động gắn kết như du lịch, tặng quà Tết, học bổng cho con công nhân. Đặc biệt, doanh nghiệp giảm giờ làm cho phụ nữ mang thai, có con nhỏ dưới 12 tháng và linh hoạt sắp xếp vị trí công việc. Nhờ đó, tỷ lệ sinh con trong độ tuổi sinh lý tưởng tại công ty đạt 96%, phần lớn trong nhóm tuổi 20 – 35.
Người trẻ ngày càng ngại sinh con
Ông Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Dân số TPHCM cho rằng, ngoài chính sách khuyến sinh, cần đa dạng hóa hình thức truyền thông để lan tỏa thông điệp trong xã hội. Có thể tận dụng sức ảnh hưởng của phim ảnh, nghệ thuật, hay KOLs để tôn vinh hình ảnh gia đình hạnh phúc, khuyến khích sinh đủ hai con. Ông đề xuất tăng cường phối hợp liên ngành, nhất là vai trò của Hội LHPN trong kết nối chính sách hỗ trợ người dân như nhà ở, thuế thu nhập cá nhân, giúp việc sinh con trở nên thiết thực hơn.
“Hiện nay, nhiều người vẫn có mong muốn sinh con khi có đủ điều kiện, đây là thời điểm thuận lợi để thúc đẩy khuyến sinh. Nếu chần chừ, cơ hội sẽ trôi qua” - ông Trung nhấn mạnh.
Đề cập tới nhóm hiếm muộn, vô sinh, BS.CKII Trần Ngọc Hải, Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho biết, cần có các chương trình hỗ trợ tài chính cho cặp vợ chồng mong con. BS Hải đề nghị Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên phối hợp với bệnh viện triển khai mô hình ngân hàng trứng, tinh trùng, giúp các cặp đôi có thêm cơ hội làm cha mẹ. Đồng thời, tăng cường truyền thông thuyết phục giữ thai với các trường hợp có ý định bỏ con, bảo đảm mọi trẻ em đều được chăm sóc và bảo vệ ngay từ trong bụng mẹ.
Uyên Phương