Vì sao phụ nữ dễ "xuống sức" hơn?
Theo các bác sĩ, phần lớn phụ nữ cho rằng đó chỉ là hệ quả tất yếu của tuổi tác, nhưng thực tế, đây là dấu hiệu cho thấy hệ cơ xương khớp đang bước vào giai đoạn suy giảm nếu không được chăm sóc đúng cách.
Sự suy yếu này không diễn ra đột ngột mà âm thầm tích lũy qua nhiều năm. Khi còn trẻ, cơ thể phụ nữ có khả năng bù trừ tốt, nhưng từ giai đoạn trung niên, đặc biệt là quanh thời điểm tiền mãn kinh - mãn kinh, những "khoản thiếu hụt" bắt đầu lộ rõ: xương mỏng dần, cơ giảm khối lượng, khả năng giữ thăng bằng kém đi.
Bà T.T.M. (49 tuổi, ngụ phường Hiệp Bình, TP.HCM) đến bệnh viện khám trong tình trạng đau lưng kéo dài, mỏi vùng hông và thường xuyên bị chuột rút về đêm. Công việc văn phòng khiến bà ngồi nhiều, ít vận động, ăn uống thất thường do bận rộn. Trước đó, bà không hề nghĩ mình có vấn đề về xương khớp, vì vẫn đi lại bình thường, chưa từng gãy xương hay té ngã nghiêm trọng.
Kết quả thăm khám cho thấy mật độ xương của bà đã bắt đầu giảm, khối cơ thấp hơn so với độ tuổi, kèm theo thiếu hụt một số vi chất quan trọng cho hệ vận động.
Trường hợp như bà M. không hiếm gặp ở phụ nữ trung niên: chưa đến mức loãng xương rõ rệt, nhưng hệ cơ xương khớp đã suy yếu nếu không can thiệp sớm.
Khác với nam giới, phụ nữ có khung xương nhỏ hơn và mật độ xương nền thấp hơn ngay từ khi còn trẻ. Bước vào giai đoạn trung niên, sự thay đổi nội tiết khiến quá trình hủy xương diễn ra nhanh hơn, trong khi khả năng tái tạo xương suy giảm. Song song đó, khối cơ cũng giảm dần theo tuổi nếu không được duy trì bằng dinh dưỡng và vận động phù hợp.
Đáng chú ý, nhiều phụ nữ có xu hướng ăn ít để giữ vóc dáng, khẩu phần thiếu đạm, thiếu canxi và các vi chất cần thiết. Khi "nguyên liệu" không đủ, cơ thể buộc phải rút dần từ khối cơ và xương để duy trì hoạt động sống, khiến hệ vận động suy yếu nhanh hơn.
Dinh dưỡng cân bằng giúp duy trì sức khỏe hệ vận động
Dinh dưỡng - nền tảng thường bị xem nhẹ
Ở giai đoạn trung niên, dinh dưỡng không còn đơn thuần là ăn no hay giữ dáng, mà đóng vai trò quyết định trong việc bảo vệ hệ cơ xương khớp. Một chế độ ăn thiếu cân đối kéo dài có thể khiến phụ nữ vừa mất cơ, vừa giảm mật độ xương mà không hề hay biết.
Canxi là dưỡng chất quen thuộc, nhưng chỉ riêng canxi là chưa đủ. Nếu thiếu vitamin D, khả năng hấp thu canxi sẽ kém hiệu quả. Đạm chất lượng cao giúp duy trì và phục hồi khối cơ, yếu tố quan trọng để nâng đỡ xương và giữ thăng bằng. Bên cạnh đó, collagen cùng vitamin C góp phần hỗ trợ sụn khớp, giúp khớp vận động linh hoạt hơn khi tuổi tăng.
Điều quan trọng là dinh dưỡng cần được duy trì đều đặn mỗi ngày, không phải bổ sung "ngắt quãng" khi có triệu chứng đau nhức.
Nhiều phụ nữ trung niên ngại vận động vì sợ đau hoặc sợ té ngã. Thế nhưng, việc ít vận động lại khiến cơ yếu nhanh hơn, khớp kém linh hoạt và nguy cơ té ngã tăng cao. Các nghiên cứu và thực tế lâm sàng đều cho thấy, vận động phù hợp giúp kích thích xương, duy trì khối cơ và cải thiện khả năng thăng bằng.
Những hình thức vận động nhẹ nhàng như đi bộ, tập thăng bằng, yoga, dưỡng sinh hoặc đạp xe tại chỗ phù hợp với phụ nữ trung niên. Mục tiêu không phải tập nặng hay nhanh, mà là duy trì đều đặn, an toàn và phù hợp với thể trạng.
Một trong những nguy cơ lớn nhất của suy giảm hệ vận động là té ngã và gãy xương. Nhiều phụ nữ chỉ phát hiện xương đã yếu sau một cú trượt chân rất nhẹ trong sinh hoạt hằng ngày. Khi đó, quá trình điều trị sẽ kéo dài, ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động và chất lượng sống.
Chủ động chăm sóc hệ cơ xương khớp từ sớm giúp phụ nữ giữ được sự độc lập khi lớn tuổi, hạn chế nguy cơ gãy xương và giảm phụ thuộc vào người thân.
Chăm sóc hệ cơ xương khớp cho phụ nữ trung niên không phải là giải pháp "một sớm một chiều", mà là chiến lược lâu dài. Dinh dưỡng đầy đủ, vận động phù hợp, theo dõi sức khỏe định kỳ và xây dựng môi trường sống an toàn cần được thực hiện song song.
Đo mật độ xương và tư vấn dinh dưỡng cho phụ nữ trung niên
Khi cơ khỏe hơn, xương chắc hơn và khớp linh hoạt hơn, phụ nữ sẽ cảm nhận rõ sự khác biệt trong sinh hoạt hằng ngày: bước đi vững vàng hơn, ít đau nhức hơn và tự tin hơn trong mọi hoạt động. Đó không chỉ là câu chuyện của sức khỏe, mà còn là nền tảng để phụ nữ tận hưởng trọn vẹn giai đoạn trung niên và những năm tháng về sau.
Anlene – với hơn 30 năm đồng hành cùng sức khỏe vận động của người Việt – đã khởi xướng chiến dịch "Nâng cấp hệ vận động cùng chuyên gia" với mong muốn mang kiến thức khoa học và lời khuyên từ chuyên gia đến gần hơn với cộng đồng. Anlene không ngừng nghiên cứu, đổi mới sản phẩm và triển khai các chương trình đồng hành cùng chuyên gia y tế với các dòng sản phẩm bổ sung nguồn dinh dưỡng hỗ trợ giảm nguy cơ lão hóa xương, hỗ trợ xương chắc khỏe, khớp linh hoạt. Năm 2025, Anlene chính thức hợp tác với Viện Y học Ứng dụng Việt Nam trong dự án "Anlene MoveCheck – Kiểm tra sức khỏe xương", nhằm mang đến các hoạt động kiểm tra, tư vấn và tập huấn chuyên môn, góp phần xây dựng cộng đồng khỏe mạnh, bền vững.
Anlene