Chiều 20-11, trong phát biểu về Luật Giáo dục Đại học (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức (đoàn TP.HCM) có phát biểu đáng chú ý.
Ông nói trong phiên thảo luận buổi sáng, đã có nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) phát biểu về đào tạo chuyên khoa và nội trú trong lĩnh vực sức khỏe. Vì vậy, ông có “thêm một vài ý”.
Không hiểu vì sao…
Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức cho biết sau khi đọc báo cáo giải trình, cá nhân ông cảm thấy rất buồn. “Vì sao? Vì những giải trình về Chuyên khoa 1, Chuyên khoa 2 và nội trú là hoàn toàn không đúng một xíu nào hết. Và tôi không hiểu là vì sao” - ông cho biết.
Ông nói mình rất muốn gặp “anh chị nào chắp bút giải trình này”. Bởi trong giải trình ý kiến ĐBQH về các quy định trong lĩnh vực giáo dục sức khỏe thì giải trình về bác sĩ chuyên 1, chuyên khoa 2 và bác sĩ nội trú lại xem quá trình đào tạo đó như là “học chứng chỉ hành nghề”.
Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức giải thích: Bác sĩ nội trú và bác sĩ chuyên khoa 1, bác sĩ chuyên khoa 2 là những tinh hoa, được đào tạo trên kho kiến thức rất lớn của ngành y. Sau khi tốt nghiệp thì các bác sĩ gần như chia làm hai nhóm. Nhóm đầu tiên sẽ đi theo hướng giảng dạy ở các trường đại học thì sẽ là học thiên về trình độ thạc sĩ, tiến sĩ. Nhóm thứ hai sẽ làm việc tại các bệnh viện thì học thực hành và sẽ học chuyên khoa 1, chuyên khoa 2, nội trú.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức nêu ý kiến tại hội trường. Ảnh: QH
“Lực lượng bác sĩ nội trú là tinh hoa của tinh hoa trong ngành y, tôi xin khẳng định như thế. Do đó xem chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 và nội trú như đào tạo chứng chỉ hành nghề là hoàn toàn không chính xác” - Thứ trưởng Bộ Y tế nói.
Theo ông, nhìn nhận về lực lượng nòng cốt đang hành nghề trong ngành y, nếu như giải trình của ban soạn thảo, thì… ông “không biết dùng từ nào cho đúng”, ông chỉ rất buồn.
Không phải Bộ Y tế rảnh…
Ông giãi bày rằng ngành y là khoa học thực hành, luôn phải gắn liền với bệnh nhân. Ông mong Quốc hội xem xét và lưu ý giáo dục trong lĩnh vực sức khỏe phải do Bộ Y tế quản lý. Theo ông, không phải Bộ Y tế "rảnh" nên đi giành việc nhưng nếu theo dự thảo Luật Giáo dục Đại học (sửa đổi) lần này thì “nghiễm nhiên giáo dục sức khỏe là do Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý, kể cả chương trình cũng do Bộ trưởng Bộ này duyệt.
“Điều này rất là đáng lo ngại. Mong Quốc hội xem xét vì báo cáo giải trình không tiếp thu bất kỳ một ý kiến nào của ĐBQH ngành y. Điều này liên quan hệ trọng tới ngành y trong tương lai” - ĐB Nguyễn Tri Thức nói.
Theo ông, không thể đào tạo ra được một bác sĩ mà tách rời bệnh viện được. “Bác sĩ phải xem bệnh nhân là ông thầy lớn nhất của đời mình chứ không phải quyển sách. Sinh viên nào càng ôm sách thì ra trường càng yếu tay nghề. Còn sinh viên nào lăn lộn, thực tập rồi theo thầy dạy học thực hành thì em nó sẽ là bác sĩ rất giỏi trong tương lai” - ĐB Nguyễn Tri Thức khẳng định.
Quốc hội thảo luận các dự luật, nghị quyết về giáo dục chiều 20-11. Ảnh: QH
Từ các lý do đó, Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức đề nghị quy định lại trong Luật Giáo dục Đại học (sửa đổi) theo hướng Bộ Y tế là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện các nội dung, nhiệm vụ quản lý nhà nước về đào tạo chuyên sâu, đặc thù trình độ sau đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trong lĩnh vực khoa học sức khỏe.
Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức cũng nêu một “bất cập” khác. Đó là trong cấp phép hành nghề giáo dục sức khỏe. Theo đó, trường đại học y tư nhân hoặc việc mở mã ngành về y lại do Bộ GD&ĐT cấp chứ không phải do Bộ Y tế.
“Bộ Y tế chỉ cung cấp về mặt nhu cầu. Mà nhu cầu nước mình thì ai cũng biết luôn thiếu bác sĩ, thiếu điều dưỡng rất nhiều. Quy định như vậy, Bộ Y tế không kiểm soát được, cũng không theo sát được vì do Bộ GD&ĐT hết” - Thứ trưởng Bộ Y tế nói và lưu ý có thể như thế khó đảm bảo chất lượng đào tạo.
Các trường Cao đẳng Y tế cũng vậy, trước đây do Bộ LĐ-TB&XH quản lý, bây giờ lại giao cho Bộ Nội vụ. “Mong Quốc hội xem xét chuyển tất cả những cơ sở giáo dục khoa học sức khỏe về cho Bộ Y tế quản lý” - Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị.
Chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM ngay sau khi phát biểu, Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức cho hay những điều ông nói "xuất phát từ trái tim".
Hướng tới chuẩn mực quốc tế
Trước đó, trong phiên thảo luận, ĐB Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) nhấn mạnh đào tạo nhân lực y tế, đặc biệt là trình độ chuyên khoa, không chỉ là đào tạo hàn lâm về học thuật mà phải gắn liền với thực hành lâm sàng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
“Đào tạo chuyên khoa không thể thay thế bằng chương trình đào tạo thạc sĩ hay tiến sĩ” - bà Hà nói.
Theo bà Nhị Hà, mỗi năm hệ thống đào tạo khoảng hơn 7.000 bác sĩ chuyên khoa, hình thành lực lượng nòng cốt cho ngành y tế. Thực tiễn đã chứng minh đây là mô hình bền vững, hiệu quả, cần được pháp luật ghi nhận đầy đủ và tương xứng.
Dẫn Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị khẳng định thực hiện đào tạo chuyên sâu, đặc thù trình độ sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và do Bộ Y tế quản lý, đại biểu cho rằng việc thể chế hóa nội dung này trong luật là yêu cầu cấp thiết nhằm đảm bảo sự thống nhất của hệ thống pháp luật, tạo cơ sở pháp lý để tổ chức thực hiện.
ĐB Trần Khánh Thu tha thiết kiến nghị bổ sung đào tạo sau đại học lĩnh vực sức khỏe vào hệ thống giáo dục quốc dân. Ảnh: QH
Tương tự, ĐB Trần Khánh Thu (đoàn Hưng Yên) cho rằng đào tạo chuyên khoa lĩnh vực sức khỏe là giai đoạn tiếp theo sau đào tạo trình độ đại học, được áp dụng phổ biến đối với các nhân lực chuyên môn y tế ở hầu hết tất cả các quốc gia.
Việt Nam đang triển khai đào tạo chuyên khoa sau đại học lĩnh vực sức khỏe; bên cạnh đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ còn có ba hình thức là chuyên khoa cấp 1, chuyên khoa cấp 2, bác sĩ nội trú. Mô hình này được kế thừa từ hệ thống của Pháp và duy trì hơn 50 năm qua, do Bộ Y tế quản lý và các trường đại học y dược tổ chức thực hiện.
“Các văn bằng chuyên khoa 1, chuyên khoa 2, bác sĩ nội trú lại chưa thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Ngành y tế tha thiết kiến nghị được bổ sung đào tạo sau đại học lĩnh vực sức khỏe vào hệ thống giáo dục quốc dân, để hơn 40.000 cán bộ y tế có đủ cơ sở pháp lý công nhận cho hệ thống văn bằng đã được đào tạo” - ĐB Khánh Thu nói nói và cho rằng điều này nhằm hướng tới các quy định của chuẩn quốc tế.
NHÓM PHÓNG VIÊN