Vì sao tổng thống Donald Trump hoãn cuộc gặp với ông Putin?

3 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ và Nga chưa vội vàng gặp nhau như kỳ vọng

Lý do ông Trump đưa ra là “không muốn lãng phí thời gian”. Đây là diễn biến mới nhất trong nỗ lực lúc tiến lúc lùi của Tổng thống Trump nhằm tìm cách chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine.

Cả hai bên đều không vội vàng

Theo kế hoạch, cuộc gặp dự kiến diễn ra tại Budapest (Hungary) mà ông Trump công bố hồi tuần trước đã bị hoãn lại sau cuộc điện đàm hôm thứ Hai giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và người đồng cấp Nga Sergey Lavrov.

Tổng thống Mỹ nói: “Tôi không muốn có một cuộc gặp vô ích. Tôi không muốn lãng phí thời gian, nên chúng ta sẽ xem điều gì sẽ xảy ra”.

Cũng trong ngày thứ ba, Ngoại trưởng Lavrov công khai khẳng định Nga phản đối việc ngừng bắn ngay lập tức. Trong khi đó, ông Trump trong suốt năm qua vẫn liên tục thay đổi lập trường về những vấn đề then chốt của cuộc chiến, như việc liệu có nên thực hiện ngừng bắn trước khi bắt đầu đàm phán hòa bình lâu dài hay không, và liệu Ukraine có thể giành lại những vùng lãnh thổ bị Nga kiểm soát trong gần bốn năm giao tranh.

Sự do dự của ông Trump trong việc gặp Tổng thống Putin có thể khiến các lãnh đạo châu Âu cảm thấy nhẹ nhõm. Họ từ lâu đã cáo buộc Putin lợi dụng các tiến trình ngoại giao để kéo dài thời gian, trong khi vẫn tìm cách chiếm thêm đất trên chiến trường.

Các lãnh đạo Anh, Pháp và Đức đều tuyên bố phản đối mọi đề xuất buộc Ukraine phải nhượng lãnh thổ cho Nga để đổi lấy hòa bình — điều mà Trump gần đây đã ám chỉ. Đồng thời, họ cũng đang thúc đẩy kế hoạch sử dụng hàng tỷ USD tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Ukraine, bất chấp lo ngại về tính hợp pháp và hệ quả chính trị của biện pháp này.

Hai nhà lãnh đạo Mỹ và Nga lần gần nhất gặp nhau tại Alaska hồi tháng 8, nhưng cuộc gặp không đem lại tiến triển nào cho nỗ lực của Trump nhằm kết thúc cuộc chiến vốn bắt đầu từ tháng 2 năm 2022.

Về phía Moscow, Điện Kremlin cũng không tỏ ra vội vàng trong việc sắp xếp một cuộc gặp mới. Người phát ngôn Dmitry Peskov hôm thứ ba cho rằng “cần có sự chuẩn bị nghiêm túc” trước khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau. Ông Trump cho biết quyết định cuối cùng về cuộc gặp sẽ được đưa ra trong vài ngày tới.

Ukraine muốn gì từ Mỹ?

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang tìm cách củng cố vị thế của mình bằng việc yêu cầu Washington cung cấp tên lửa tầm xa Tomahawk — dù ông Trump vẫn chưa dứt khoát về việc có chấp thuận hay không.

“Chúng ta cần kết thúc cuộc chiến này, và chỉ có áp lực mới dẫn tới hòa bình”, ông Zelensky viết trên Telegram hôm thứ ba.

Tổng thống Ukraine cho biết ông Putin đã trở lại con đường ngoại giao và gọi điện cho ông Trump vào tuần trước, ngay khi xuất hiện khả năng Mỹ chuyển giao tên lửa Tomahawk. Nhưng “khi sức ép vừa giảm bớt, người Nga lập tức tìm cách né tránh ngoại giao, trì hoãn đối thoại”, ông Zelenskiy nói thêm.

Vào hôm nay, ông Trump dự kiến sẽ có cuộc gặp Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Nhà Trắng. Liên minh quân sự này hiện đang điều phối việc cung cấp vũ khí cho Ukraine, phần lớn trong số đó được các nước châu Âu và Canada mua từ Mỹ.

Cũng trong tuần, một cuộc họp của Liên minh những quốc gia ủng hộ Ukraine (Coalition of the Willing) gồm 35 nước dự kiến diễn ra tại London vào thứ sáu.

Lập trường của Trump về chiến tranh Ukraine thay đổi ra sao?

Ban đầu, ông Trump tập trung gây sức ép buộc Ukraine phải nhượng bộ, nhưng sau đó ông tỏ ra thất vọng trước sự cứng rắn của Tổng thống Putin. Ông Trump thường than phiền rằng mối quan hệ cá nhân “tốt đẹp” giữa ông và nhà lãnh đạo Nga đáng lẽ phải giúp việc kết thúc chiến tranh trở nên dễ dàng hơn.

Tháng trước, ông Trump bất ngờ đảo ngược quan điểm lâu nay rằng Ukraine sẽ phải từ bỏ lãnh thổ và tuyên bố Kyiv hoàn toàn có thể giành lại toàn bộ vùng đất bị Nga chiếm đóng. Tuy nhiên, sau cuộc điện đàm với ông Putin hồi tuần trước và cuộc gặp với ông Zelensky vào thứ sáu, Trump lại đổi hướng, kêu gọi Kyiv và Moscow “dừng lại ở vị trí hiện tại” để chấm dứt chiến sự.

Đến Chủ nhật, Trump thậm chí nói rằng vùng công nghiệp Donbas ở miền Đông Ukraine nên được “chia cắt”, để phần lớn khu vực này nằm trong tay Nga. Phát biểu hôm thứ hai, Trump thừa nhận dù ông vẫn tin rằng Ukraine có thể đánh bại Nga, song hiện giờ ông nghi ngờ điều đó có thể xảy ra.

Nỗ lực của Ukraine và châu Âu nhằm giữ ông Trump ở phía mình

Một tuyên bố chung của các lãnh đạo châu Âu và Ukraine nêu rõ.: “Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ quan điểm của Tổng thống Trump rằng cần lập tức chấm dứt giao tranh, và lấy đường ranh hiện tại làm cơ sở cho các cuộc đàm phán”.

Theo các hãng tin Nga, Ngoại trưởng Lavrov ngày thứ ba tái khẳng định Moscow phản đối ngừng bắn, cho rằng điều đó sẽ đi ngược lại với những gì hai tổng thống đã bàn tại Alaska. Ông Trump từng hy vọng có thể buộc Nga dừng bắn, nhưng ông đã bị ông Putin từ chối, khi nhà lãnh đạo Nga tiếp tục thúc đẩy một thỏa thuận tổng thể để kết thúc chiến tranh theo điều kiện có lợi cho Moscow.

Hiện Nga vẫn kiểm soát khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine. Việc cắt chia đất nước để đổi lấy hòa bình là điều mà Kyiv coi là hoàn toàn không thể chấp nhận.

Các quan chức Ukraine và châu Âu cũng lo ngại rằng nếu chiến sự bị “đóng băng” tại đường ranh hiện nay, những vùng lãnh thổ bị chiếm có thể trở thành bàn đạp cho các cuộc tấn công mới của Nga trong tương lai.

Tuyên bố chung của các lãnh đạo Ukraine, Anh, Phần Lan, Pháp, Đức, Ý, Na Uy, Ba Lan, Đan Mạch cùng các quan chức Liên minh châu Âu được công bố vào đầu tuần — mở màn cho một “tuần lễ ngoại giao sôi động” theo lời Tổng thống Zelensky.

Hội nghị thượng đỉnh EU tại Brussels vào thứ năm tới được kỳ vọng sẽ thảo luận thêm về các biện pháp trừng phạt kinh tế mới đối với Nga. Tuyên bố hôm thứ ba kết luận: “Chúng ta phải gia tăng sức ép lên nền kinh tế và ngành công nghiệp quốc phòng của Nga, cho đến khi họ thực sự sẵn sàng cho hòa bình”.

Chính phủ Ba Lan ngày 21.10 đã gửi đi một lời cảnh báo cứng rắn tới Tổng thống Nga Vladimir Putin, nhấn mạnh khả năng sẽ thi hành lệnh bắt giữ quốc tế của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) nếu nhà lãnh đạo Nga bay qua không phận Ba Lan trên đường tới Hungary để dự hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trong cuộc phỏng vấn với Đài Radio Rodzina, Ngoại trưởng Ba Lan Radosław Sikorski khẳng định: “Tôi không thể đảm bảo rằng một tòa án độc lập của Ba Lan sẽ không ra lệnh buộc máy bay đó phải hạ cánh và bàn giao nghi phạm cho Tòa án Hình sự Quốc tế tại La Hay”.

Tuyên bố của Warsaw được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Trump tuần trước cho biết ông có kế hoạch gặp Tổng thống Putin tại thủ đô Budapest (Hungary), với mục tiêu thúc đẩy một thỏa thuận nhằm chấm dứt xung đột kéo dài ở Ukraine.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/vi-sao-tong-thong-donald-trump-hoan-cuoc-gap-voi-ong-putin-240157.html