Vì sao 'Trục Kháng cự' của Iran im hơi lặng tiếng

3 giờ trướcBài gốc

Các thành viên thuộc lực lượng Hezbollah dự tang lễ lãnh đạo thiệt mạng vào năm ngoái. Ảnh: New York Times.

Mất hàng chục năm dày công gây dựng, Iran mới có thể thiết lập mạng lưới lực lượng ủy nhiệm trên khắp Trung Đông, gồm những nhóm vũ trang có chung hiềm khích với Mỹ và Israel. Nhưng khi chính họ đang gồng mình đối phó các đòn tấn công dồn dập từ Israel và mới nhất là Mỹ, những đồng minh này lại không xuất hiện.

Sau khi Mỹ không kích ba cơ sở hạt nhân trọng yếu của Iran vào ngày 21/6, đánh dấu sự can thiệp quân sự trực tiếp đầu tiên của Washington vào cuộc xung đột, các lực lượng ủy nhiệm của Iran vẫn chưa lập tức lên tiếng.

"Tối nay, tôi có thể thông báo với thế giới rằng các cuộc không kích là thành công quân sự ngoạn mục", ông Trump nói. "Các cơ sở làm giàu hạt nhân của Iran đã bị xóa sổ hoàn toàn".

Dù vậy, giới phân tích cho rằng việc Mỹ một lần nữa tham chiến tại Trung Đông nhiều khả năng sẽ khơi dậy làn sóng phẫn nộ chống Mỹ, buộc các nhóm này ra tay.

Đồng minh im lặng

Hezbollah, từng được xem là tổ chức hùng mạnh nhất trong “Trục Kháng cự” của Iran, vẫn chưa phóng bất kỳ tên lửa nào kể từ khi Israel tấn công vào lãnh thổ Iran. Lực lượng này đã bị tổn thất nghiêm trọng trong năm qua, nhiều thủ lĩnh bị tiêu diệt và năng lực quân sự bị suy yếu bởi các đợt không kích của Israel.

Hamas - nhóm vũ trang Hồi giáo Palestine - cũng chỉ còn là cái bóng của chính mình sau 20 tháng chiến sự tại Dải Gaza khiến nhiều lãnh đạo bị giết và khu vực bị tàn phá nặng nề.

Tại Iraq, các nhóm dân quân Shiite thân Iran không còn tấn công căn cứ quân sự Mỹ như trước. Trong khi đó, phiến quân Houthi ở Yemen chỉ phóng một vài tên lửa vào Israel hôm 15-6, sau đó giữ im lặng hoàn toàn.

Máy bay ném bom B-2 Spirit của không quân Mỹ cất cánh từ căn cứ không quân Andersen (Guam) năm 2018. Ảnh: Reuters.

Cuộc chiến khốc liệt với Israel đã khiến các nhóm này trở nên dè dặt hơn sau khi chứng kiến năng lực quân sự và tình báo vượt trội của đối phương. Một số nhóm đang tập trung bảo toàn lực lượng hoặc duy trì lợi ích kinh tế, chẳng hạn như các chỉ huy dân quân ở Iraq vốn đang kiếm bộn tiền từ ngành dầu mỏ.

Một số lực lượng khác, như Hezbollah, đang tập trung tái thiết lực lượng và vẫn ôm lòng bất mãn vì không nhận được sự hỗ trợ từ Tehran trong cuộc chiến với Israel, Wall Street Journal dẫn lời các nhà ngoại giao Ả--rập thường xuyên tiếp xúc với nhóm này.

"Hiện tại, tất cả mạng lưới này đều ưu tiên bảo đảm sự sinh tồn của mình", Renad Mansour, chuyên gia cao cấp tại viện nghiên cứu Chatham House (Anh), nhận định. “Họ hiểu rõ sức mạnh hủy diệt của những chiến dịch quân sự kiểu này”.

Phân hóa nội bộ

Tình hình hiện tại là kết quả của nhiều năm Iran dần suy yếu tại Trung Đông, đỉnh điểm là cuộc tấn công lớn hôm 13/6. Từ năm 2020, khi tướng Qassem Soleimani - người được xem là nhân vật quyền lực thứ hai tại Iran - bị Mỹ sát hại bằng máy bay không người lái, ảnh hưởng của Tehran bắt đầu suy giảm.

Israel sau đó liên tục không kích, loại bỏ các chỉ huy cấp cao của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo tại Syria và phá vỡ hệ thống chỉ huy tác chiến của Iran tại quốc gia này.

Trong khi đó, Tehran đã không ra lệnh cho các nhóm dân quân Iraq hỗ trợ chính quyền ông Assad ở Syria vào cuối năm ngoái, động thái cho thấy Iran dường như đang rút lui.

Lực lượng Hamas. Ảnh: Zuma Press.

Điều khiến các đồng minh Iran lo lắng nhất không chỉ là sức mạnh quân sự của Israel, mà là mức độ tình báo thâm nhập sâu. Israel đã tấn công từ bên trong lãnh thổ Iran bằng máy bay không người lái, nhắm chính xác vào các mục tiêu quân sự cấp cao.

Bà Elisabeth Kendall, chuyên gia về Trung Đông tại Đại học Cambridge, nhận xét: “Houthi hẳn đã rất sốc khi thấy Iran bị thâm nhập tình báo nghiêm trọng đến vậy.”

Tại Iraq, các chỉ huy dân quân dùng điện thoại “rác”, đổi số liên tục và gần như không hoạt động trên mạng để tránh bị theo dõi. “Họ đều sợ Israel”, ông Mansour nói.

Hezbollah chọn cách lên án công khai Israel, nhưng không hành động. Theo các nhà ngoại giao thường xuyên liên lạc với nhóm, họ cho rằng Iran có thể tự đối phó và đang “án binh bất động” để tái thiết. Thậm chí, một số dấu hiệu cho thấy nội bộ Hezbollah cũng bất mãn với Tehran sau khi thủ lĩnh nhóm này bị giết và Israel kích nổ hàng loạt thiết bị liên lạc.

Với Houthi, dù luôn hô hào khẩu hiệu “chống Mỹ, chống Israel”, nhóm này vẫn đặt lợi ích riêng lên hàng đầu. “Houthi sẽ không sẵn sàng hy sinh vì lãnh tụ tối cao Iran. Họ sẽ tính toán điều gì có lợi nhất cho bản thân”, chuyên gia Kendall bình luận.

Lạc Chi

Nguồn Znews : https://znews.vn/vi-sao-truc-khang-cu-cua-iran-im-hoi-lang-tieng-post1562760.html