Người được nhắc đến là vua Bảo Đại (1913-1997), tên thật Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy.
Ông là con của vua Khải Định và Từ Cung Hoàng thái hậu. Tuy nhiên đến nay, nhiều học giả vẫn đặt dấu hỏi lớn về người cha thực sự của ông là ai, vì theo các ghi chép lịch sử, vua Khải Định bị vô sinh và không thích gần đàn bà.
Năm 1922, Vĩnh Thụy lúc 9 tuổi được xác lập làm Đông cung Hoàng thái tử. Sau đó không lâu, ông cùng vua cha Khải Định sang Pháp và được vợ chồng cựu Khâm sứ Trung Kỳ Jean Francois Eugène Charles nhận làm con nuôi. Từ đó, ông bắt đầu theo đuổi con đường học tập và tiếp nhận nền văn hóa phương Tây.
Sau khi vua Khải Định qua đời năm 1925, Hoàng thái tử Vĩnh Thụy từ Pháp trở về để nối ngôi, lấy hiệu Bảo Đại. Tiếp đó, vua trao quyền lại cho Phụ chính thân thần Tôn Thất Hân và quay trở lại Pháp tiếp tục việc học. Đến ngày 16/8/1932, vua Bảo Đại về nước, trị vì tại Huế cho đến năm 1945.
Vua Bảo Đại ngồi trên ngai vàng trong điện Thái Hòa. (Ảnh tư liệu)
Khi Cách mạng tháng Tám thành công, vua thoái vị và trở thành một công dân bình thường. Đây là sự kiện chính thức khép lại chế độ xã hội phong kiến, mở ra nền dân chủ nhân dân ở nước ta.
Không lâu sau, ông nhận lời làm cố vấn của Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Câu nói nổi tiếng của ông giai đoạn này là: "Trẫm muốn được làm dân một nước tự do, hơn làm vua một nước nô lệ".
Tính từ lúc được tôn làm vua đến khi thoái vị, Bảo Đại ở ngôi 19 năm. Nếu tính thời gian ông chính thức trị vì chỉ có 13 năm - tính từ năm 1932 khi ông chấm dứt thời kỳ du học, từ Pháp trở về nước chấp chính.
Bảo Đại là vị vua duy nhất của triều Nguyễn không có tam cung lục viện. Một trong những điều kiện mà Hoàng hậu Nam Phương đưa ra để chấp nhận lời cầu hôn, chính là nhà vua phải đồng ý một vợ một chồng.
Tuy nhiên, với bản tính phong lưu đa tình, ông có rất nhiều tình nhân, trong đó hai mỹ nhân rất gắn bó mà người đời vẫn gọi là thứ phi - bà Phi Ánh và bà Mộng Điệp. Sau khi Hoàng hậu Nam Phương qua đời, Bảo Đại tuy có nhiều phụ nữ khác nhưng chỉ làm hôn thú với bà Monique Marie Eugene Baudot người Pháp vào năm 1982.
Vua Bảo Đại qua đời lúc 5h ngày 31/7/1997 tại Bệnh viện Quân y Val-de-Grâce (Paris, Pháp) vì bệnh tật, thọ 85 tuổi. Đến ngày 6/8, ông được chôn cất tại nghĩa trang Thiên Chúa giáo Passy.
Như vậy, ông là vị vua sống thọ nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam từ khi dựng nước.
Thiên Bình