Bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực chống độc (Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên) chăm sóc một bệnh nhân bị viêm tụy cấp.
Bác sĩ CKII Phạm Vũ Hậu, Phó Trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên: Viêm tụy cấp là tình trạng viêm đột ngột của tuyến tụy - một trong những cơ quan quan trọng trong tiêu hóa và kiểm soát đường huyết. Phần lớn các trường hợp viêm tụy cấp nhẹ có thể tự hồi phục, nhưng nếu tiến triển thành viêm tụy cấp nặng, có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đấn viêm tụy cấp. Trong đó, rượu được biết đến là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương tụy. Do đó, người uống nhiều rượu, nguy cơ viêm tụy cấp rất cao. Cùng với đó là những người bị sỏi mật (sỏi có thể làm tắc ống tụy, gây viêm nhiễm); người có mỡ máu cao; người có chế độ ăn uống không lành mạnh (ăn nhiều dầu mỡ, ít rau xanh); người sử dụng một số loại thuốc như corticoid, lợi tiểu thiazide, hoặc thuốc ức chế miễn dịch.
Với những nguyên nhân có thể dẫn đến viêm tụy cấp nêu trên nên sau Tết, số bệnh nhân nhập viện thường có xu thế tăng mạnh.
Anh Nguyễn Thanh Tùng, 39 tuổi, ở xã Nghinh Tường (Võ Nhai) một trong những bệnh nhân đang được điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên: Theo phong tục của người Tày chúng tôi, Tết đến chơi nhà ai cũng phải ngồi vào mâm, uống vài chén rượu. Hai ngày đầu thì không sao, đến 4 giờ sáng mùng 3 Tết, tôi bắt đầu thấy người khó chịu, đau bụng. Sau đó, mức độ đau tăng lên, bụng căng cứng, tức ngực, khó thở nên được gia đình đưa về Bệnh viện A Thái Nguyên.
Với những bệnh nhân viêm tụy cấp nặng, Khoa Hồi sức tích cực chống độc (Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên) phải huy động tối đa các trang thiết bị, máy móc và thuốc để điều trị.
Sau khi chụp chiếu và làm các xét nghiệm, tôi được bác sĩ kết luận bị viêm tụy cấp, mỡ máu cao, phải lọc máu nên tôi được sang Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên. Tôi không nghĩ tình trạng bệnh của mình lại nặng đến thế. Sau một thời gian điều trị tại đây, sức khỏe của tôi đã dần ổn định. Rất may, tôi chỉ phải lọc máu 1 lần hôm đầu tiên, còn các ngày sau, tôi chỉ phải truyền để thải độc, do Tết tích tụ nhiều độc tố.
Viêm tụy cấp nặng là một cấp cứu y khoa nguy hiểm. Để phòng tránh, mọi người nên ăn uống điều độ, giữ cân nặng hợp lý, khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là những bệnh nhân có tiền sử viêm tụy, những người mỡ máu tăng cao. Đồng thời cần trang bị cho mình những kiến thức để có thể phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Khi có các dấu hiệu như: Đau bụng đột ngột, đặc biệt là vùng thượng vị, lan ra sau lưng, nôn nhiều, nôn mà không đỡ đau, có biểu hiện vã mồ hôi, chân tay lạnh, cần đến ngay cơ sở y tế.
Bác sĩ Phạm Vũ Hậu thông tin thêm: So với dịp sau Tết các năm trước, năm nay, số bệnh nhân viêm tụy cấp nặng nhập viện sau Tết tăng cao. Đối tượng mắc khá đa dạng, gồm cả thanh niên, người già, người đã bị viêm tụy, mỡ máu cao, sỏi thận. Cao nhất là nhóm đối tượng hay uống rượu bia.
Có những bệnh nhân đến trực tiếp, có bệnh nhân được chuyển từ bệnh viện tuyến huyện, tỉnh, đã được sơ cứu, nhưng khi đến khoa vẫn trong tình trạng rất nặng, như sốc nhiễm khuẩn, mỡ máu tăng cao kỷ lục. Có bệnh nhân đáp ứng tốt với điều trị nên sau 1-2 lần thay huyết tương, sức khỏe đã ổn. Nhưng cũng có bệnh nhân đến muộn, đã có biểu hiện sốc, phải lọc máu liên tục, sau đó mới thay huyết tương. Vì thế, có người thay huyết tương đến 5 cuộc nhưng mà diễn biến vẫn nặng, nguy cơ tử vong cao.
Túi mỡ của một bệnh nhân sau khi lọc ra tại Khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên trong những ngày sau Tết 2025.
Chi phí điều trị cho mỗi lần thay huyết tương nếu không có bảo hiểm y tế sẽ là từ 15-20 triệu đồng/cuộc. Những bệnh nhân được phát hiện sớm, điều trị kịp thời, sức khỏe có thể ổn định trở lại, nhưng vẫn cần chú ý khám định kỳ, kiểm soát mỡ máu và cân nặng. Những bệnh nhân đến muộn thì khả năng để lại di chứng cao, như suy đa tạng, sốc nhiễm khuẩn, xuất huyết nội tạng, dễ dẫn đến tử vong.
Với những biến chứng khó lường nên khi có dấu hiệu nghi ngờ viêm tụy cấp, người dân không nên tự ý dùng thuốc, cần đến ngay bệnh viện để được khám, điều trị.
Thu Hằng