Việt Nam cải tiến súng Galil Israel, tự chủ từ thiết kế tới sản xuất

4 giờ trướcBài gốc

Từ Galil ACE tới STV “Made in Vietnam”

Dòng STV hiện nay được xem là bước tiến lớn của công nghiệp quốc phòng Việt Nam trong lĩnh vực chế tạo vũ khí bộ binh. Nguồn gốc của nó bắt đầu từ Galil ACE 31 và ACE 32 – hai mẫu súng trường do tập đoàn Israel Weapon Industries (IWI) sản xuất.

Theo hợp đồng chuyển giao công nghệ, Nhà máy Z111 đã tiếp nhận dây chuyền sản xuất từ năm 2014 và hoàn thiện việc chế tạo Galil ngay tại Việt Nam.

Tuy nhiên, thực tế khai thác và thử nghiệm cho thấy một số chi tiết nguyên bản của Galil ACE chưa thực sự phù hợp với thể hình, thói quen cầm nắm và thao tác của bộ đội.

Ví dụ, tay cầm hơi lớn khiến việc giữ súng chưa chắc chắn đối với một số chiến sĩ; cơ cấu gập báng có trọng lượng đáng kể, gây khó khăn khi thao tác nhanh...

Đồ họa một phần quy trình chế tạo súng STV - Infographic: Hải Vũ

Từ những nhận xét thực tế này, Viện Vũ khí và Nhà máy Z111 đã phối hợp điều chỉnh, tạo ra một phiên bản “đo ni đóng giày” cho người lính Việt Nam.

Báng súng được thiết kế nhẹ hơn, khóa an toàn được bố trí giống mẫu AK vốn đã quen thuộc với bộ đội, tay kéo khóa nòng chuyển sang bên phải để thao tác nhanh hơn. Hai nút chuyển chế độ bắn ở hai bên thân súng trên bản gốc được loại bỏ, thay bằng cần gạt kiểu AK ở bên phải.

Một số biến thể còn thay báng điều chỉnh bằng báng cố định, lấy cảm hứng từ Galil đời cũ hoặc FN FAL Para, trong khi ốp lót tay được giản lược các ray phụ ở hai bên, tạo cảm giác gọn gàng hơn. Những điều chỉnh này không làm ảnh hưởng đến tính năng kỹ chiến thuật của Galil ACE mà giúp người lính Việt Nam thao tác dễ dàng hơn trong điều kiện thực chiến.

Hiện nay, các biến thể STV gồm STV-125, STV-215, STV-022 và STV-380 đã được biên chế cho nhiều lực lượng, từ đặc công, tăng thiết giáp cho tới lục quân. Từ năm 2022, một số đơn vị đã chính thức sử dụng STV để thay thế dần AK-47 và AKM – những mẫu súng đã gắn bó hàng chục năm với quân đội Việt Nam.

Làm chủ toàn bộ quy trình chế tạo

Không chỉ cải tiến về thiết kế, Việt Nam còn tự chủ toàn bộ khâu chế tạo STV.

Tại Nhà máy Z111, quy trình sản xuất bắt đầu từ khâu tạo phôi đúc: dựa trên bản vẽ kỹ thuật, máy móc hiện đại tạo ra các chi tiết súng bằng sáp dễ nóng chảy. Các chi tiết này được phủ cát thạch anh và nhúng qua dung dịch đặc biệt nhiều lần để hình thành lớp vỏ gốm cứng.

Sau khi nung nóng để loại bỏ sáp, khuôn gốm rỗng được đổ thép nóng chảy vào, hình thành nên chi tiết súng. Trước khi rót thép, khuôn cũng được gia nhiệt để tránh chênh lệch nhiệt độ gây biến dạng, giúp chi tiết đạt độ bền tối ưu.

Dây chuyền sản xuất súng bộ binh tại nhà máy Z111 - Ảnh: Quốc phòng Việt Nam

Công đoạn khó nhất, và cũng là công nghệ then chốt, chính là chế tạo nòng súng. Nòng phải chịu áp lực và nhiệt độ cao, đồng thời đảm bảo độ chính xác nhờ rãnh xoắn bên trong. Với dây chuyền hiện đại, Z111 đã làm chủ hoàn toàn kỹ thuật này, sản xuất được nòng cho nhiều loại súng bộ binh.

Bên cạnh các chi tiết đúc, một số bộ phận thép như băng đạn, lò xo hay nắp hộp khóa nòng được chế tạo bằng phương pháp cơ khí nguội. Điểm thuận lợi là STV dùng chung đạn 7,62 x 39mm và băng đạn AK-47/AKM, giúp giảm tải cho khâu hậu cần.

Khi hoàn thiện từng chi tiết, bộ phận kiểm tra chất lượng sử dụng máy laser tự động để loại bỏ sản phẩm sai kích thước hoặc có khuyết tật. Ở giai đoạn tổng lắp, công nhân lắp ráp các bộ phận thành khẩu súng hoàn chỉnh, cân chỉnh thước ngắm và gắn thêm phụ kiện như đèn pin chiến thuật, kính ngắm laser điểm đỏ nếu khách hàng yêu cầu.

Trước khi đưa vào kho, tất cả súng đều trải qua bắn kiểm tra để đánh giá độ ổn định và chính xác. Nhờ dây chuyền đúc hiện đại – vốn tiết kiệm chi phí hơn gia công truyền thống – cùng với thiết bị nhập khẩu tiên tiến, quá trình sản xuất đạt năng suất cao mà vẫn đảm bảo chất lượng.

Đội ngũ kỹ thuật cũng thường xuyên đề xuất các sáng kiến cải tiến, giúp tăng hiệu quả và độ tin cậy của sản phẩm.

Được giới chuyên môn quốc tế đánh giá cao

Bên cạnh việc được sử dụng trong nước, STV cũng đã nhiều lần xuất hiện trước công chúng và bạn bè quốc tế. Các phiên bản của dòng súng này từng được trưng bày tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế 2024 tổ chức ở Hà Nội, thu hút sự quan tâm của nhiều đoàn khách.

Gần đây, STV còn được trang bị cho các khối diễu binh trong lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Sự kiện này cho thấy Việt Nam không chỉ tự chủ được vũ khí bộ binh hiện đại mà còn sẵn sàng giới thiệu thành quả đó trên các dịp trọng đại.

Dòng STV nhận được sự chú ý của nhiều chuyên gia nước ngoài. Trong bài viết năm 2020 trên trang TheFirearmBlog.com, chuyên gia vũ khí Nga Vladimir Onokoy – người am hiểu sâu về dòng AK – đã phân tích những khác biệt rõ rệt giữa STV và Galil ACE nguyên bản, đồng thời đánh giá cao tính thẩm mỹ và sự hợp lý trong thiết kế mới.

Ông Onokoy nhấn mạnh việc Việt Nam loại bỏ các chi tiết không cần thiết, tối ưu hóa cấu trúc để phù hợp điều kiện sử dụng của bộ đội.

Súng tiểu liên STV-022 tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế 2024 - Ảnh: Quân đội nhân dân

Đến tháng 2.2025, ông Onokoy tiếp tục bày tỏ ấn tượng với mẫu STV-022, cho rằng mỗi lần nó xuất hiện trên truyền thông đều thu hút sự chú ý. Vị chuyên gia hy vọng có dịp được trực tiếp thử nghiệm loại súng trường tiêu chuẩn mới của Việt Nam và cho rằng đây là minh chứng rõ ràng cho cách tiếp cận riêng biệt của Việt Nam trong phát triển vũ khí bộ binh.

Sự thành công của STV cho thấy khẩu hiệu “Make in Vietnam” trong lĩnh vực quốc phòng đã trở thành hiện thực. Không chỉ đáp ứng yêu cầu trong nước, năng lực chế tạo hiện nay còn mở ra khả năng vươn ra thị trường quốc tế, khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghiệp quốc phòng hiện đại.

Hải Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/viet-nam-cai-tien-sung-galil-israel-tu-chu-tu-thiet-ke-toi-san-xuat-236175.html