Việt Nam chuẩn bị gì cho làn sóng FDI thế hệ mới?

5 giờ trướcBài gốc

Ông Maarten Otte, Giám đốc quan hệ nhà đầu tư và thị trường vốn của CTP, cho biết CTP có kế hoạch đầu tư 1 tỷ USD vào Việt Nam, vì nhận thấy có nhiều lợi thế về tăng trưởng kinh tế, ổn định chính trị để phát triển khu công nghiệp.

Để quyết định cách phân bổ khoản đầu tư này, các lãnh đạo CTP đã năm lần đến Việt Nam trong năm nay. Những địa điểm được ông Otte nêu tên gồm Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Yên - điểm đến FDI mới nổi ở miền Bắc, Bắc Ninh – nơi đặt "bản doanh" của Samsung, Vĩnh Phúc - trung tâm sản xuất lớn, cùng Đà Nẵng và TP.HCM.

"Chúng tôi đã đi khảo sát khắp Việt Nam để đưa ra quyết định. Cuối cùng, chúng tôi muốn có mặt ở nhiều địa điểm khác nhau tại quốc gia này, chứ không chỉ một nơi duy nhất", ông Otte kết luận.

Cách đây ít ngày, Intel cũng tiết lộ kế hoạch chuyển hoạt động lắp ráp, đóng gói và kiểm định từ nhà máy tại Costa Rica sang Việt Nam. Tập đoàn hiện đã đặt nhà máy lắp ráp và kiểm định chíp bán dẫn tại TP.HCM.

"Intel đang trong quá trình chuyến đổi chiến lược toàn cầu, thực hiện các điều chỉnh để tối ưu hóa hoạt động sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh", ông Kenneth Tse, Tổng giám đốc Intel Products Vietnam (IPV) nêu trong buổi làm việc với Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được hôm 24/10 tại Khu Công nghệ cao TP.HCM (SHTP).

Những tín hiệu trên cho thấy vị thế và sự chuyển động tích cực của dòng vốn FDI chất lượng đang sẵn sàng chuyển dịch vào Việt Nam, như lời của ông Trường Bùi, Tổng giám đốc Roland Berger Việt Nam tại Diễn đàn Bất động sản công nghiệp Việt Nam 2025 (VIPF 2025) do báo Tài chính - Đầu tư tổ chức mới đây tại TP.HCM:

"Thị trường BĐS công nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề, khi Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò trung tâm trong chuỗi cung ứng sản xuất của khu vực châu Á - Thái Bình Dương", ông nói.

"Ngôi sao" của khu vực

Dữ liệu từ Bộ Tài chính, chín tháng đầu năm Việt Nam thu hút 28,5 tỷ USD vốn FDI đăng ký, tăng 15% so với cùng kỳ, vốn giải ngân đạt gần 19 tỷ USD và tăng 8,5%. Nhiều tập đoàn lớn như Qualcomm, NVIDIA, LEGO, SYRE, Intel… đã và đang có kế hoạch mở rộng đầu tư, thiết lập chuỗi cung ứng, trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam.

Tại TP.HCM, bà Cao Thị Phi Vân, Phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư TP.HCM (ITPC) cho hay, giai đoạn 2025 - 2030, các khu chế xuất và khu công nghiệp tại TP.HCM đặt mục tiêu thu hút khoảng 21 tỷ USD vốn đầu tư. Trọng tâm là các lĩnh vực có hàm lượng tri thức và công nghệ cao như AI, bán dẫn, công nghệ sinh học, đô thị thông minh và năng lượng xanh và bền vững.

"TP.HCM sở hữu môi trường đầu tư ổn định, chính sách đặc thù và hạ tầng kết nối tốt nhất khu vực phía Nam. Việc sáp nhập địa giới không chỉ mở rộng không gian công nghiệp mà còn tạo điều kiện hình thành các cực phát triển liên vùng mới", bà Phi Vân nhận định.

Xu hướng thu hút vốn đầu tư có chất lượng cao không chỉ thể hiện tại TP.HCM mà còn trên khắp cả nước. Bà Trần Thị Hải Yến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư phía Nam (Cục Đầu tư nước ngoài) cho biết, Việt Nam hiện xếp thứ ba ASEAN về thu hút FDI dương, chỉ sau Singapore và Indonesia.

Theo bà Yến, Việt Nam đang khẳng định vị thế “ngôi sao mới của khu vực” nhờ nền chính trị ổn định, môi trường đầu tư minh bạch và định hướng phát triển rõ ràng.

Việt Nam cần phát triển hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ gắn với các ngành mũi nhọn. Ảnh: Hoàng Anh

Bà Yến cũng nhận định, dù các quốc gia ASEAN cạnh tranh gay gắt trong thu hút vốn công nghệ cao, Việt Nam vẫn có lợi thế khác biệt nhờ hạ tầng đồng bộ, chiến lược chuyển đổi xanh sớm và chính sách linh hoạt. Các dự án trọng điểm như sân bay Long Thành, cao tốc Bắc – Nam và vành đai đô thị lớn đang mở rộng không gian phát triển công nghiệp, giúp Việt Nam trở thành điểm đến hàng đầu cho dòng vốn tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đồng quan điểm, ông Đinh Hoài Nam, Giám đốc Phát triển kinh doanh SAP Việt Nam, cho rằng, năm 2025 là “bài kiểm tra niềm tin” của nhà đầu tư. Dù chính sách thuế mới của Mỹ khiến dòng vốn FDI chậm lại, nhưng phản ứng linh hoạt của Chính phủ Việt Nam đã giúp thị trường nhanh chóng ổn định.

“Tỷ lệ lấp đầy trên 90% trong một năm đầy biến động cho thấy Việt Nam vẫn là điểm đến an toàn nhất Đông Nam Á”, ông Nam nhấn mạnh.

Theo JLL Việt Nam, đến quý III/2025, cả nước có hơn 447 khu công nghiệp, tổng diện tích 134.600 ha, trong đó hơn 93.000 ha là đất công nghiệp có thể cho thuê. Tỷ lệ lấp đầy trung bình đạt hơn 73%, mức cao nhất trong 5 năm qua. Việt Nam đang đón dòng vốn mạnh từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và các tập đoàn phương Tây, đặc biệt trong lĩnh vực bán dẫn, điện tử, năng lượng sạch và logistics, những ngành có giá trị gia tăng cao.

Dọn "tổ xanh" để đón nhà đầu tư chất lượng

Dù những tín hiệu về dòng vốn FDI đang rất tích cực, nhưng theo các chuyên gia kinh tế và bất động sản - chúng ta không chỉ ngủ quên trong chiến thắng mà phải có sự chuẩn bị sẵn sàng và chu đáo hơn nữa để thu hút dòng vốn FDI chất lượng, FDI thế hệ mới.

Ông Trương Gia Bảo, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên chi hội Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIREA) nhận định, làn sóng đầu tư hiện nay chỉ là “phản ứng ngắn hạn” trước sự dịch chuyển dài hạn của chuỗi cung ứng. “Chúng ta đang đón một chu kỳ mới, nơi nhà đầu tư không chỉ thuê kho xưởng, mà tìm kiếm sự ổn định dài hạn, hạ tầng đồng bộ và chính sách nhất quán”, ông Bảo chia sẻ.

Theo ông Bảo, điều quan trọng là Việt Nam đang từng bước chuyển từ lợi thế chi phí thấp sang năng lực tạo giá trị và phát triển bền vững. Khi các nước trong khu vực cạnh tranh bằng ưu đãi thuế hoặc nhân công rẻ, Việt Nam chọn cách xây dựng niềm tin và chuẩn hóa tiêu chí ESG, hướng đến mô hình công nghiệp xanh và có trách nhiệm.

"Chính sự lựa chọn này giúp Việt Nam không chỉ đứng vững trong chuyển động toàn cầu mà còn trở thành điểm đến chiến lược của dòng vốn FDI chất lượng cao trong thập kỷ tới", ông nói.

Ông Trương Khắc Nguyên Minh, Phó tổng giám đốc Prodezi Long An, khẳng định: “Khu công nghiệp truyền thống buộc phải chuyển mình thành khu công nghiệp sinh thái nếu muốn thu hút nhà đầu tư công nghệ cao”.

Theo ông Minh, Prodezi đang phát triển mô hình đô thị – công nghiệp sinh thái theo tiêu chuẩn UNIDO và Thông tư 05/2023, với 25% diện tích cây xanh, hệ thống năng lượng mặt trời và công nghệ tái sử dụng nước thải tuần hoàn. Đây là một trong những dự án tiên phong tại Việt Nam áp dụng mô hình cộng sinh công nghiệp, trong đó chất thải của doanh nghiệp này trở thành nguyên liệu đầu vào của doanh nghiệp khác.

Ông Minh cũng cho rằng, nhiều doanh nghiệp Việt Nam sẵn sàng chuyển đổi xanh, nhưng còn thiếu khung hướng dẫn thống nhất và chính sách hỗ trợ dài hạn. Vì vậy, phát triển khu công nghiệp sinh thái cần được xem là định hướng chiến lược cấp quốc gia, chứ không chỉ là nỗ lực riêng lẻ của từng nhà đầu tư.

Trên thực tế, ông chỉ Prodezi, nhiều khu công nghiệp hiện tại cũng như các nhà đầu tư mới đang hướng đến các tiêu chí xanh để xây dựng các khu công nghiệp. Ông Trần Tấn Sỹ, Phó tổng giám đốc Tập đoàn KN Holdings, chỉ ra hai yếu tố quyết định để đón ngành bán dẫn là nguồn điện và nhân lực kỹ thuật.

Ông Sỹ khẳng định hạ tầng cứng, với các kết nối như sân bay Long Thành, đã sẵn sàng. Tuy nhiên, năng lượng không chỉ cần đủ mà phải sạch.

Theo ông, KN Holdings đang phát triển KN Industrial City gần sân bay quốc tế Long Thành (tỉnh Đồng Nai), gồm hai dự án chiến lược: Nam Long Thành và Đông Long Thành, mỗi khu 1.000 ha giai đoạn 1, tổng quy hoạch hơn 6.000 ha – được quy hoạch bởi Nippon Koei và Nikken Sekkei theo chuẩn UNIDO Eco-Industrial Park.

"KNIC được phát triển theo mô hình cụm liên kết ngành, quy tụ những lĩnh vực tiên phong như bán dẫn, hàng không, xe điện, năng lượng tái tạo và logistics thông minh, hướng tới mục tiêu Net Zero 2050", ông Sỹ chia sẻ.

3 động lực mới để thúc đẩy dòng vốn FDI

Ông Trường Bùi, Tổng giám đốc Roland Berger Việt Nam, chỉ ra ba động lực mới được kỳ vọng sẽ thúc đẩy FDI của Việt Nam trong giai đoạn tới gồm: FDI công nghệ cao, hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Ông dẫn ví dụ, một nhà đầu tư hoạt động tại Nhơn Trạch (Đồng Nai) hơn 20 năm trước hiện gặp khó khăn do các địa phương ưu tiên công nghiệp công nghệ cao, trong khi ngành truyền thống như giày da, nội thất không còn được khuyến khích. Điều này cho thấy Việt Nam đang chuyển hướng mạnh sang thu hút FDI có giá trị gia tăng cao.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam cần sớm hoàn thiện hệ sinh thái hỗ trợ công nghiệp công nghệ cao – yếu tố tiên quyết để đón dòng vốn FDI thế hệ mới.

Ông Trường Bùi nhấn mạnh, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) là yếu tố then chốt. Dù đây là khoản chi lớn, nhưng cần được coi là “chi phí cơ hội” để nâng cấp năng lực quốc gia.

“Nếu không đầu tư cho R&D, Việt Nam sẽ mãi đi sau các nước như Singapore, Thái Lan hay Trung Quốc. Chính sách khuyến khích mạnh mẽ cho doanh nghiệp, trường đại học và viện nghiên cứu đầu tư vào R&D sẽ là bàn đạp cho giai đoạn phát triển mới”, ông nói.

Một thách thức lớn hiện nay là tỷ lệ nội địa hóa thấp, do Việt Nam chưa hình thành chuỗi cung ứng nội địa hoàn chỉnh hỗ trợ nhà đầu tư nước ngoài. Trong khi miền Bắc đã phát triển hệ sinh thái công nghiệp công nghệ cao nhờ các tập đoàn như Samsung, Foxconn, thì miền Nam vẫn còn khoảng trống lớn cần được lấp đầy.

Vì vậy, Việt Nam cần phát triển hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ gắn với các ngành mũi nhọn, bao gồm sản xuất linh kiện, vật liệu và các dịch vụ kỹ thuật chuyên sâu.

Ông Trường Bùi cho rằng các khu công nghiệp cần chuyển đổi vai trò, từ mô hình cho thuê đất đơn thuần sang nền tảng tích hợp cung cấp giải pháp toàn diện cho nhà đầu tư - gồm xử lý nước, vật liệu xanh, năng lượng tái tạo và logistics thông minh - qua đó tạo môi trường đầu tư bền vững, cạnh tranh hơn trong khu vực.

Cuối cùng, nguồn nhân lực vẫn là yếu tố then chốt. Việt Nam cần đầu tư mạnh vào đào tạo nghề, kỹ năng kỹ thuật và năng lực quản lý để đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp công nghệ cao đang phát triển.

Quốc Hải

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/viet-nam-chuan-bi-gi-cho-lan-song-fdi-the-he-moi-d42746.html