Chiều 10-10, Chương trình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam lần thứ nhất năm 2025 – sự kiện trọng tâm của mô hình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam (ViPEL) diễn ra với sự tham dự của Thủ tướng Phạm Minh Chính và lãnh đạo của 7 Bộ, ngành.
Ngưỡng cửa vàng để Việt Nam đổi mới sáng tạo
Trình bày tham luận về thúc đẩy ngành công nghệ mới nổi và đổi mới sáng tạo bằng cơ chế "Công – Tư đồng kiến quốc", bà Nguyễn Thị Phương Thảo, thành viên Hội đồng điều hành ViPEL, đồng Chủ tịch Ủy ban I, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sovico, nhận định thế giới đang bước vào cuộc cách mạng công nghệ vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại.
"Trí tuệ nhân tạo, vi mạch bán dẫn, dữ liệu và kinh tế số không chỉ thay đổi con người trong sản xuất, học tập, mà còn định hình con người trong cuộc sống, học hỏi và phát triển", bà Thảo cho biết.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự phiên toàn thể Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam lần thứ nhất năm 2025 chiều 10-10.
Nhận định Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc trước làn sóng mới này, bà Thảo cho rằng câu hỏi hôm nay không còn là “Việt Nam có tham gia hay không”, mà phải là “Việt Nam sẽ tham gia như thế nào để vươn lên dẫn đầu?”.
Từ câu hỏi đó, bà Thảo cho rằng đây cơ hội vàng, ngưỡng cửa vàng của Việt Nam cho đổi mới sáng tạo. Trong lĩnh vực AI, Việt Nam đã xếp thứ 6 toàn cầu về mức độ quan tâm và sẵn sàng với AI. Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cũng đang mở rộng mạnh mẽ trong nhiều lĩnh vực như tài chính số, sản xuất thông minh, năng lượng xanh tạo ra một thị trường hàng chục tỉ đô la Mỹ.
Trong ngành bán dẫn, xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu đang mang đến cho Việt Nam một kinh tế đặc biệt, an toàn, năng động và mở ra cơ hội lớn để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị thế giới. Bên cạnh đó, các lĩnh vực tương lai như năng lượng sạch, tín chỉ carbon, dữ liệu lớn… đều là những sân ‘xanh’ mà doanh nghiệp Việt có thể vươn lên.
“Tất cả những điều đó đều chứng minh rằng thời khắc của Việt Nam đang đến nếu chúng ta dám làm, dám tin”, bà Thảo nhấn mạnh và cho rằng Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo mới của Châu Á.
Cơ hội là vậy, song bà Thảo cũng thẳng thắn nhìn nhận phía trước là 4 thách thức lớn cần tháo gỡ. Đó là hạ tầng và dữ liệu còn mỏng, phân tán, thiếu kết nối và tiêu chuẩn chia sẻ an toàn.
Cùng với đó là khung pháp lý chưa theo kịp tốc độ phát triển công nghệ. “Chúng ta cần một tư duy mở, cho phép thử nghiệm, cho phép sandbox, cho phép sáng tạo trong khuôn khổ an toàn”, bà Thảo nói.
Kế đó là điểm nghẽn về nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ. Và Việt Nam cần hàng chục nghìn kỹ sư công nghệ chất lượng cao; chuyên gia trong các lĩnh vực tài chính, vận hành… để kết nối tri thức toàn cầu.
Cuối cùng, bà Thảo cho rằng, nguồn vốn cho đổi mới sáng tạo còn hạn chế, thiếu các quỹ đầu tư mạo hiểm dài hạn. Những thách thức này không thể giải quyết từ một phía nếu chỉ trông vào Nhà nước hay doanh nghiệp đơn lẻ, mà cần liên kết sức mạnh công – tư – xã hội.
Việt Nam cần tư duy mới - tư duy cùng kiến tạo giá trị
Bà Thảo khẳng định với bối cảnh hiện nay, Việt Nam không chỉ cần chính sách mới, mà cần tư duy mới – tư duy cùng kiến tạo giá trị. Khi Chính phủ và doanh nghiệp khoác tay nhau, mỗi bên có một vai trò khác nhau nhưng chung mục tiêu có thể tạo thể chế và dẫn dắt chiến lược, tạo nên kỳ tích.
Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, thành viên Hội đồng điều hành ViPEL, đồng Chủ tịch Ủy ban I, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sovico, cho rằng Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo mới của Châu Á.
Bà cho rằng Việt Nam có thể chọn ra các doanh nghiệp đầu tàu dẫn dắt các ngành mũi nhọn, tiên phong đầu tư và đổi mới sáng tạo. Ngoài ra, Việt Nam cần xây dựng hạ tầng dùng chung quốc gia - nơi doanh nghiệp có thể tiếp cận công nghệ tiên tiến.
Cùng với đó, cần sự sẻ chia rủi ro trong đầu tư, R&D để nhân đôi nguồn lực và kết quả. “Chúng ta cần hướng ra thế giới với khát vọng sản phẩm Việt Nam, công nghệ Việt Nam, trí tuệ Việt Nam hiện diện ở khắp nơi”, bà nói.
Nữ doanh nhân khẳng định công nghệ không chỉ là câu chuyện về máy móc, mà là câu chuyện của con người và tầm nhìn, ước mơ. Đổi mới sáng tạo không phải việc của doanh nghiệp công nghệ mà là sứ mệnh của toàn xã hội, của một dân tộc đang đi lên bằng trí tuệ và lòng kiên cường.
“Khi Chính phủ kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, xã hội đồng hành thì chúng ta sẽ tạo nên một Việt Nam bứt phá, dẫn dắt”, vẫn lời bà Thảo.
Bà cũng nhận định nếu thế kỷ 20 là thế kỷ của công nghiệp hóa, thì thế kỷ 21 phải là thế kỷ của trí tuệ Việt Nam, của Việt Nam dám làm, Việt Nam làm chủ, Việt Nam tỏa sáng.
Đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam, bà Thảo cam kết đồng hành cùng Chính phủ để xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc - nơi công nghệ là cầu nối giữa con người, tri thức và tương lai.
AN HIỀN - MINH TRÚC