Việt Nam đã 'bắt kịp' Trung Quốc ở 2 yếu tố quan trọng

2 giờ trướcBài gốc

Dù đạt các chỉ số tương đương để thay thế vai trò Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu, chuyên gia đánh giá Việt Nam "còn nhiều hạn chế". Ảnh: Quỳnh Danh.

Bloomberg Economics vừa mới công bố "Export Potential Index" - chỉ số đánh giá khả năng các nền kinh tế có thể đảm nhận vai trò sản xuất thay Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong số các nước được xếp hạng, Việt Nam bất ngờ nổi lên như một “điểm sáng” khi đạt mức đánh giá ngang bằng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới ở 2 yếu tố quan trọng: năng lực sản xuất và năng lượng.

Dù đứng sau Mỹ và Ấn Độ, Việt Nam vẫn vượt Indonesia, Malaysia và Thái Lan ở các tiêu chí chi phí lao động và môi trường đầu tư, qua đó tiếp tục củng cố sức hút trong chiến lược "Trung Quốc + 1" của các tập đoàn quốc tế.

Hưởng lợi từ phân mảnh thương mại toàn cầu

Năm 2025 được xem là thời điểm mở ra nhiều cơ hội cho Việt Nam trong quá trình định hình lại chuỗi cung ứng. Bên cạnh dữ liệu tích cực từ Bloomberg, báo cáo Avison Young mới đây cũng ghi nhận Việt Nam đang có nhiều thời cơ để nắm bắt trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung hạ nhiệt.

Theo Avison Young, việc Mỹ giảm thuế đối ứng với hàng xuất khẩu Việt Nam xuống 20% đã tạo tác động tích cực giúp nhiều nhóm hàng của Việt Nam duy trì đơn hàng ổn định tại Bắc Mỹ - thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của Việt Nam.

Song song đó, dòng chảy thương mại toàn cầu tiếp tục phân mảnh. Xuất khẩu Trung Quốc chuyển hướng mạnh sang Mỹ Latinh, châu Âu và châu Phi, còn Mỹ lại tăng nhập khẩu hàng từ Đông Nam Á, đặc biệt Việt Nam. Điều này tạo ra khoảng trống mới cho hàng hóa "Made in Vietnam" mở rộng thị phần tại các thị trường lớn, từ công nghệ tiêu dùng đến hàng điện tử và dệt may.

Trong nước, xuất khẩu 10 tháng đầu năm đạt 391 tỷ USD, tăng 16,2% so với cùng kỳ, phản ánh sức sản xuất phục hồi và dòng vốn FDI duy trì ổn định. Công nghiệp chế biến - chế tạo tiếp tục là nhóm dẫn dắt, đóng vai trò "nam châm" thu hút vốn ngoại. Đây là những yếu tố bổ trợ quan trọng cho việc Việt Nam được đánh giá cao hơn trong các bảng xếp hạng về năng lực sản xuất.

Dù triển vọng được đánh giá cao, nhiều chuyên gia đánh giá còn quá sớm để xem Việt Nam là "người thay thế" Trung Quốc trong vai trò trung tâm sản xuất toàn cầu. Giáo sư Wu Chongbo từ Đại học Hạ Môn nhận định đà tăng trưởng của Việt Nam "đáng chú ý nhưng vẫn đối mặt hạn chế về năng suất lao động, logistics và sự phụ thuộc vào FDI".

Trong khi đó, Giáo sư kinh tế quốc tế Richard Baldwin từ IMD nhấn mạnh rằng: "Trung Quốc giờ là siêu cường sản xuất duy nhất của thế giới, với sản lượng công nghiệp vượt tổng của 9 quốc gia đứng sau cộng lại. Việc tách rời khỏi hệ thống sản xuất này sẽ vừa tốn kém, vừa kéo dài, lại cực kỳ phức tạp".

Theo các chuyên gia, Việt Nam phù hợp hơn với vai trò bổ sung trong cấu trúc sản xuất phân tầng của châu Á: Trung Quốc dẫn đầu công nghệ cao, còn Việt Nam đảm nhiệm các khâu lắp ráp - gia công và từng bước nâng cấp để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị.

Bất động sản công nghiệp đang trở thành lĩnh vực phản ánh rõ nhất sức bật sản xuất của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Ảnh: Quỳnh Danh.

Bất động sản công nghiệp tăng tốc nhưng cần nâng tiêu chuẩn

Theo Avison Young, các mô hình xây sẵn như nhà xưởng, kho lạnh, trung tâm trung chuyển hay giao hàng chặng cuối đều ghi nhận nhu cầu thuê cao và tiếp tục tăng.

Cùng với đó, yêu cầu của doanh nghiệp ngày càng trở nên chuyên sâu. Ông Vũ Minh Chí, Giám đốc Bộ phận Dịch vụ Khu công nghiệp của Avison Young Việt Nam, nhận định: "Ngoài các yêu cầu truyền thống như vị trí, giá thuê hay chính sách ưu đãi, nhà đầu tư hiện quan tâm nhiều hơn tới dịch vụ pháp lý, thủ tục hải quan và chứng nhận xuất xứ để rút ngắn thời gian vận hành và đáp ứng chuẩn xuất khẩu đa thị trường".

Chính sự thay đổi này buộc chủ đầu tư chuyển từ mô hình "xây hạ tầng cơ bản" sang cung cấp dịch vụ giá trị gia tăng và các tiêu chuẩn vận hành phù hợp ESG.

Bên cạnh đó, chất lượng hạ tầng và vị trí chiến lược tiếp tục là yếu tố sàng lọc thị trường. Các khu công nghiệp gần cảng nước sâu, sân bay hoặc các khu thương mại tự do (FTZ) trong bán kính 1-2 giờ di chuyển đang trở thành lựa chọn ưu tiên của nhà sản xuất.

Theo Avison Young, sân bay Long Thành cùng chuỗi nhà máy LNG Nhơn Trạch 3 & 4, dự kiến vận hành từ năm 2026, sẽ tạo lực đẩy lớn cho Đồng Nai và vùng Đông Nam Bộ. Giá thuê đất công nghiệp tại Đồng Nai hiện đạt 195-200 USD/m2/kỳ hạn và có thể tăng cao hơn khi hạ tầng hoàn thiện.

Tuy nhiên, bước chuyển mới đi kèm thách thức. Bảng giá đất 2026 và việc kết thúc ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp trong khu công nghiệp khiến chi phí không còn là lợi thế cạnh tranh như trước. Điều này đòi hỏi các chủ đầu tư phải nâng cấp chất lượng dịch vụ, tăng tính minh bạch và đáp ứng chuẩn quốc tế để giữ vững sức hấp dẫn đối với dòng vốn FDI.

Ông David Jackson, Tổng giám đốc Avison Young Việt Nam nhận định: "Tư duy cạnh tranh cần thay đổi khi chi phí không còn là yếu tố quyết định. Thị trường sẽ ưu tiên những dự án có chất lượng hạ tầng tốt, dịch vụ chuyên nghiệp và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Duy trì tâm thế lạc quan nhưng hành động phải có chiến lược mới giúp các dự án bất động sản công nghiệp phát triển ổn định và bền vững".

Lam Như

Nguồn Znews : https://znews.vn/nang-luc-san-xuat-va-nang-luong-cua-viet-nam-tuong-duong-trung-quoc-post1605906.html