Việt Nam khẳng định vai trò tiên phong trong đổi mới sáng tạo giảm ô nhiễm nhựa đại dương

4 giờ trướcBài gốc

Thông điệp được nhấn mạnh ở hội thảo tổng kết Dự án Thách thức đổi mới sáng tạo giảm ô nhiễm nhựa đại dương (EPPIC) do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) Việt Nam và Đại sứ quán Na Uy tổ chức, diễn ra ngày 11/9, tại Hà Nội. Đây là một trong những hoạt động then chốt trong khuôn khổ Chương trình “Đổi mới sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa đại dương”.

Ông Nguyễn Đức Toàn - Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam, nhấn mạnh ô nhiễm nhựa đại dương là thách thức xuyên biên giới, đe dọa hệ sinh thái và sinh kế ven biển. Do vậy, giải quyết vấn đề này không thể chỉ dựa vào nỗ lực đơn lẻ của một quốc gia hay một cộng đồng, mà cần sự hợp tác nhiều bên.

Ông Nguyễn Đức Toàn - Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam phát biểu tại hội thảo

Trong 5 năm triển khai, dự án EPPIC đã thu hút 350 ý tưởng đổi mới sáng tạo từ các nước ASEAN, chọn lọc và đưa vào ứng dụng nhiều mô hình thực tiễn. Gần 3.500 tấn nhựa được ngăn chặn không phát thải ra môi trường. Những sáng kiến tiêu biểu gồm ống hút cỏ GreenJoy (Việt Nam), công nghệ tái chế không dung môi CIRAC (Thái Lan), trạm nạp lại sản phẩm tiêu dùng Siklus (Indonesia) hay nền tảng tái chế kỹ thuật số TrashCash (Philippines).

Tại Việt Nam, EPPIC đã triển khai nhiều thí điểm như ứng dụng di động “Săn rác” để cộng đồng tham gia thu gom rác thải; thử nghiệm cơ chế đặt cọc - hoàn trả (DRS); đồng xử lý 100 tấn rác nhựa khó tái chế. Dự án cũng huy động hơn 700.000 USD từ các quỹ hỗ trợ đổi mới và doanh nghiệp, bên cạnh khoản tài trợ ươm tạo 18.000 USD cho từng ý tưởng.

Theo ông Toàn, EPPIC không chỉ tạo nền tảng công nghệ và giải pháp thực tiễn, mà còn góp phần hoàn thiện chính sách. Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UNDP và các đối tác quốc tế xây dựng và hoàn thiện Sách Đổi mới sáng tạo về nhựa, phục vụ triển khai các nhiệm vụ trong Kế hoạch Hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030.

Đặc biệt, Việt Nam đã lồng ghép nội dung giảm nhựa trong các chiến lược lớn như Nghị quyết 26/NQ-CP về phát triển kinh tế biển bền vững, hay Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây là định hướng quan trọng giúp địa phương, nhất là các tỉnh ven biển, gắn mục tiêu giảm nhựa với tái cơ cấu kinh tế và mở rộng không gian phát triển sau sáp nhập hành chính.

Bà Francesca Nardini - Phó trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Vietnam+

Bà Francesca Nardini - Phó trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, cho biết dự án đã hỗ trợ Việt Nam chuẩn bị và tham gia đàm phán Hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa. Việt Nam vì thế ngày càng khẳng định vai trò lãnh đạo trong các sáng kiến quốc tế về biển và môi trường.

Một trong những nội dung quan trọng mà EPPIC thúc đẩy là cơ chế trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR). Đây được xem là bước tiến nhằm đảm bảo sự tham gia của doanh nghiệp trong chuỗi giá trị nhựa, đồng thời bảo vệ lợi ích của khu vực lao động phi chính thức - lực lượng giữ vai trò quan trọng trong thu gom, phân loại, tái chế rác thải.

Ông Erlend Skutlaberg - Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Na Uy tại Hà Nội khẳng định: “Na Uy tự hào là đối tác hỗ trợ EPPIC ngay từ những ngày đầu. Dự án đã chứng minh hợp tác khu vực có thể thúc đẩy đổi mới, tạo tác động thực sự từ cấp địa phương đến quốc tế”.

Một trọng tâm mới được giới thiệu tại hội thảo là xây dựng thị trường minh bạch cho vật liệu thứ cấp, đặc biệt trong lĩnh vực nhựa và dệt may. Các chuyên gia từ Viện Chiến lược và Chính sách Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với GIZ (Đức) đã trình bày mô hình giao dịch nhựa tái chế trên sàn, mở ra cơ hội cho kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.

Ông Hoàng Thành Vĩnh - cán bộ chương trình UNDP Việt Nam, cho biết các kết quả của EPPIC sẽ tiếp tục gắn kết chặt chẽ với hệ thống chính sách hiện hành, từ Luật Bảo vệ môi trường, cơ chế EPR, đến Kế hoạch hành động quốc gia về kinh tế tuần hoàn. “Những thí điểm từ EPPIC sẽ mở đường cho việc nhân rộng các giải pháp như cơ sở thu hồi vật liệu (MRF), đồng xử lý rác nhựa khó tái chế, hay phân loại tại nguồn”, ông Vĩnh nhấn mạnh.

Các đại biểu thống nhất rằng, để tiến tới một nền kinh tế biển xanh, Việt Nam cần tiếp tục tích hợp giải pháp công nghệ, chính sách và truyền thông trong một khung quản trị thống nhất. Sự đồng hành của quốc tế, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương là điều kiện tiên quyết để giảm áp lực môi trường, nâng cao sinh kế cho người dân ven biển.

Thiên Bình

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/viet-nam-khang-dinh-vai-tro-tien-phong-trong-doi-moi-sang-tao-giam-o-nhiem-nhua-dai-duong-322204.html