Mới đây, Chính phủ ban hành Nghị định số 221, quy định việc miễn thị thực có thời hạn cho người nước ngoài thuộc diện “đặc biệt cần ưu đãi” nhằm phục vụ phát triển kinh tế – xã hội. Đây là chính sách được đánh giá có ý nghĩa chiến lược, mở rộng cánh cửa hội nhập, tạo sức hút với những cá nhân có tầm ảnh hưởng toàn cầu trong nhiều lĩnh vực.
Theo Nghị định, phạm vi ưu đãi bao trùm nhiều nhóm đối tượng quan trọng. Trước hết là khách mời của lãnh đạo cấp cao Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Tiếp đó là học giả, chuyên gia, nhà khoa học, giáo sư các trường đại học, tổng công trình sư và nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, những người có thể đóng góp trực tiếp cho các ngành mũi nhọn.
Tạo điều kiện nhập cảnh thuận lợi cho các cá nhân có đóng góp, thành tựu nổi bật trên trường quốc tế.
Chính sách cũng hướng tới nhà đầu tư, lãnh đạo các tập đoàn, doanh nghiệp nằm trong Top 100 doanh nghiệp có giá trị vốn hóa lớn nhất thế giới do tổ chức quốc tế uy tín công bố hằng năm.
Trong lĩnh vực văn hóa – thể thao, nghệ sĩ, vận động viên, cầu thủ bóng đá nằm trong Top 100 thế giới hoặc có ảnh hưởng tích cực với công chúng, khi được mời tham gia hoạt động tại Việt Nam cũng thuộc diện được miễn thị thực.
Ngoài ra, lãnh sự danh dự Việt Nam ở nước ngoài và khách mời của các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp lớn được Chính phủ phê duyệt danh sách cũng nằm trong diện ưu đãi. Đặc biệt, Nghị định trao quyền cho Bộ trưởng Bộ Công an xem xét quyết định các trường hợp khác vì mục tiêu đối ngoại hoặc phát triển kinh tế – xã hội.
Không chỉ nêu rõ đối tượng, Nghị định 221 còn đặt ra bộ tiêu chí cụ thể như người nước ngoài là nhà đầu tư hoặc lãnh đạo của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trên thế giới thì phải đáp ứng tiêu chí: Tập đoàn, doanh nghiệp đó thuộc danh sách 100 doanh nghiệp có giá trị vốn hóa lớn nhất thế giới do các tổ chức quốc tế uy tín công bố hằng năm.
Nhà khoa học trên lĩnh vực khoa học - kỹ thuật phải đáp ứng tiêu chí: Đạt giải thưởng quốc tế uy tín về khoa học - kỹ thuật được công nhận.
Đối với cầu thủ bóng đá xuất sắc trên thế giới, tiêu chí phải đáp ứng là thuộc danh sách 100 cầu thủ bóng đá xuất sắc nhất do các tổ chức quốc tế uy tín công bố hằng năm; được câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp trong nước mời vào thi đấu, giao lưu...
Điều kiện để được cấp thẻ miễn thị thực đặc biệt cũng được quy định chặt chẽ: hộ chiếu còn giá trị; văn bản đề nghị hoặc thông báo của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền và không thuộc diện bị cấm nhập cảnh hoặc tạm hoãn xuất cảnh theo Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.
Điểm đáng chú ý là thẻ miễn thị thực đặc biệt có hai hình thức như điện tử và thẻ cứng gắn chip, giá trị pháp lý như nhau, thời hạn tối đa 5 năm và ngắn hơn thời hạn hộ chiếu ít nhất 30 ngày. Người sở hữu thẻ được nhập cảnh nhiều lần, mỗi lần được cấp chứng nhận tạm trú tối đa 90 ngày và có thể gia hạn nếu cần.
Quy trình cấp thẻ diễn ra qua Bộ Công an (Cục Quản lý xuất nhập cảnh). Các cơ quan, tổ chức thuộc diện quy định sẽ gửi hồ sơ trực tiếp hoặc qua môi trường điện tử. Nếu đủ điều kiện, Bộ Công an cấp thẻ theo mẫu, nếu từ chối sẽ có văn bản giải thích lý do. Trong trường hợp người nước ngoài không còn đáp ứng tiêu chí, thẻ sẽ bị hủy giá trị sử dụng theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền.
Ma Thị Kim Thoa