"Hố đen" trong chuyên ngành tiêu hóa
Từ ngày 18 – 19/10, Viện Nghiên cứu và Đào tạo Tiêu hóa, Gan mật phối hợp cùng với Hội Nhu động thần kinh ruột Châu Á Thái Bình Dương (APNI) tổ chức Hội nghị khoa học quốc tế "Cập nhật các tiến bộ mới trong lĩnh vực nhu động thần kinh ruột khu vực Châu Á – Thái Bình Dương". Đây là hội thảo đào tạo chuyên sâu quốc tế đầu tiên trong lĩnh vực này được tổ chức tại châu Á, do Việt Nam đăng cai.
Hội nghị quy tụ hàng trăm chuyên gia, bác sĩ, nhà khoa học, giảng viên và các học viên trong lĩnh vực tiêu hóa – gan mật đến từ: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Singapore, Hồng Kông, Đài Loan, Hàn Quốc, Thái Lan, Malaysia, Trung Quốc, Indonesia và Việt Nam.
Hội nghị khoa học quốc tế đầu tiên tại Châu Á về nhu động thần kinh ruột được tổ chức ở Việt Nam có sự tham gia của nhiều chuyên gia. Ảnh PT
PGS.TS.BS Đào Việt Hằng- Giám đốc Trung tâm Nội soi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội; nghiên cứu viên cao cấp Viện Nghiên cứu và Đào tạo Tiêu hóa, Gan mật cho biết, lĩnh vực thần kinh nhu động ruột hay các bệnh lý rối loạn chức năng đường tiêu hóa hiện được xem là một "hố đen" trong chuyên ngành tiêu hóa tại Việt Nam. Nguyên nhân xuất phát từ những thách thức lớn chẩn đoán, chương trình đào tạo chuyên sâu và ứng dụng lâm sàng.
Việc chẩn đoán các rối loạn này đòi hỏi hệ thống máy móc hiện đại, kỹ thuật chuyên sâu, song hiện vẫn chưa được trang bị rộng rãi. Để thành thạo các kỹ thuật chẩn đoán và điều trị, bác sĩ thường phải tham gia khóa đào tạo dài hạn ở nước ngoài (từ 6 tháng đến 1 năm) gây ra không ít khó khăn về chi phí và thời gian.
Trong khi đó, nhu cầu chẩn đoán và điều trị về nhóm bệnh này ngày càng tăng. Nhịp sống hiện đại với áp lực công việc, căng thẳng tâm lý và chế độ ăn uống thiếu khoa học khiến tỷ lệ rối loạn chức năng tiêu hóa gia tăng nhanh. Hệ tiêu hóa được ví là "cơ quan miễn dịch thứ hai" của cơ thể vì chứa hệ thống thần kinh ở ruột. Bởi vậy, chúng ta thường cảm thấy đau, khó chịu, rối loạn tiêu hóa kéo dài… đều liên quan đến hệ thần kinh ruột.
PGS.TS.BS Đào Việt Hằng- Giám đốc Trung tâm Nội soi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội; nghiên cứu viên cao cấp Viện Nghiên cứu và Đào tạo Tiêu hóa, Gan mật chia sẻ tại hội thảo. Ảnh PT
Nhiều kỹ thuật hiện đại trong việc chẩn đoán, điều trị các rối loạn tiêu hóa – gan mật đã được chia sẻ tại hội nghị như: Đo áp lực độ phân giải cao (HRM,) đo pH trở kháng thực quản và đo áp lực hậu môn – trực tràng; Ứng dụng liệu pháp phản hồi sinh học (biofeedback) và các kỹ thuật điều trị hành vi như thở bằng cơ hoành trong rối loạn đồng vận… Không chỉ bao gồm các bài giảng lý thuyết mà còn có các phiên thực hành "cầm tay chỉ việc" và thảo luận các ca lâm sàng thực tế.
Sự kiện là bước tiến quan trọng trong đào tạo chuyên sâu, thúc đẩy hợp tác quốc tế và góp phần nâng cao năng lực chẩn đoán – điều trị, hướng tới cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân mắc các bệnh lý rối loạn chức năng tiêu hóa, nhu động thần kinh ruột.
Cẩn trọng với hội chứng ruột kích thích
Một trong những chủ đề được thảo luận sôi nổi tại hội nghị là hội chứng ruột kích thích (IBS) đang ngày càng gia tăng ở nước ta, nhưng thường bị bỏ qua. Theo chuyên gia, đặc trưng của bệnh là đau bụng kèm rối loạn đại tiện; người bệnh thường cảm thấy dễ chịu hơn sau khi đi ngoài. Tuy nhiên, để được chẩn đoán là hội chứng ruột kích thích, các triệu chứng này phải kéo dài ít nhất 3 tháng và xuất hiện thường xuyên.
Hội chứng ruột kích thích dễ nhầm lẫn với các biểu hiện của bệnh lý tiêu hóa khác như ung thư đại tràng, viêm ruột mạn tính hoặc bệnh cấp tính, bệnh cường giáp…. Dù là bệnh lý lành tính, không gây ung thư hay biến chứng nguy hiểm, nhưng IBS lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, khiến họ mệt mỏi, lo lắng và suy giảm tinh thần.
"Khi điều trị với các bệnh lý rối loạn đường tiêu hóa như hội chứng ruột kích kích, trào ngược dạ dày… luôn phải hỏi rất kỹ về chế độ ăn và thói quen sinh hoạt của bệnh nhân. Bởi thuốc chỉ chiếm khoảng 30% hiệu quả, còn 70% phụ thuộc vào việc người bệnh có điều chỉnh lối sống hay không. Việc điều trị cần phối hợp nhiều từ điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt, tập thể dục, giảm căng thẳng và khi cần thiết, hỗ trợ tâm lý cho bệnh nhân. Nếu không thay đổi, bệnh rất dễ tái phát và trở nặng, ảnh hưởng sức khỏe" – PGS.TS.BS Đào Việt Hằng nhấn mạnh.
Người bệnh mắc bệnh lý về đường tiêu hóa ngày càng gia tăng.
Điều đáng nói, hiện nay ở người trẻ gặp các vấn đề về tiêu hóa do sai lầm trong chế độ ăn và sinh hoạt. Thói quen "ăn gom bữa", gộp sáng và trưa làm một, bỏ bữa chiều rồi ăn no vào đêm khiến nhịp sinh học bị rối loạn, dạ dày hoạt động quá tải, dẫn đến trào ngược, ợ hơi, đầy bụng. Thêm vào đó, ăn xong nằm ngay hoặc thức khuya ăn đồ cay nóng, chiên rán, mì tôm, xúc xích… Những món ăn này sinh nhiều hơi, gây kích thích niêm mạc tiêu hóa và làm tình trạng trào ngược hoặc rối loạn tiêu hóa trầm trọng hơn.
Để phòng bệnh lý tiêu hóa nói chung, người bệnh cần duy trì thói quen ăn uống điều độ, đúng giờ, hạn chế đồ cay, chiên, rán; Ăn chậm, nhai kỹ, không nằm ngay sau ăn. Đồng thời, mọi người cần phối hợp tập thể dục nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài.
Phương Thuận