Việt Nam trước cơ hội tỷ đô từ 'nền kinh tế bạc'

2 giờ trướcBài gốc

Theo Trung tâm Truyền thông Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, dự báo quốc tế cho thấy số người từ 65 tuổi trở lên sẽ tăng từ 761 triệu người năm 2021 lên 1,6 tỷ người vào năm 2050. Đến năm 2030, quy mô nhóm người cao tuổi toàn cầu có thể gấp đôi trẻ em dưới 5 tuổi.

Khu vực châu Á - Thái Bình Dương là nơi có tốc độ già hóa thuộc nhóm nhanh nhất thế giới. Báo cáo của Ủy ban Kinh tế - Xã hội Liên hợp quốc (UNESCAP) cho thấy, tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên tại khu vực này sẽ tăng từ 13,6% năm 2020 lên gần 25% vào năm 2050.

Già hóa dân số là thách thức nhưng cũng là cơ hội cho các quốc gia chủ động xây dựng chiến lược phát triển "nền kinh tế bạc".

Già hóa dân số đặt ra nhiều thách thức nhưng cũng đồng thời mở ra một thị trường rộng lớn. Nhóm người tiêu dùng cao tuổi sở hữu nhiều đặc điểm thuận lợi như tài chính ổn định, ít phát sinh nhu cầu vay mượn, rủi ro thất nghiệp thấp và có sức mua bền vững.

Đây là nền tảng để các doanh nghiệp mở rộng sản phẩm và dịch vụ trong nhiều ngành như chăm sóc sức khỏe, bất động sản nghỉ dưỡng, du lịch, thực phẩm chức năng, dịch vụ tài chính hay công nghệ hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi.

Bởi vậy, nhiều quốc gia đang nỗ lực khai thác “nền kinh tế bạc". Hệ thống sản phẩm và dịch vụ dành cho người cao tuổi đang nổi lên như một động lực tăng trưởng mới, đặc biệt tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Các nghiên cứu quốc tế cho thấy thị trường phục vụ người cao tuổi tại khu vực này có thể đạt giá trị 4.560 tỷ USD vào năm 2025. Riêng Trung Quốc đã hình thành quy mô kinh tế bạc khoảng 7.000 tỷ nhân dân tệ, dự báo có thể tăng lên 30.000 tỷ nhân dân tệ vào năm 2035, phản ánh tiềm năng khổng lồ của lĩnh vực này.

Tại Việt Nam, số liệu của Cục Thống kê Việt Nam cho thấy Việt Nam sẽ trở thành nước có dân số già vào năm 2038 với tỷ lệ người trên 60 tuổi đạt 20,1%. Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) dự báo đến năm 2050, hơn 1/6 dân số sẽ trên 65 tuổi.

Theo UNFPA, 80% người cao tuổi tại Việt Nam có nhu cầu được chăm sóc tại nhà, nhưng chưa đến 30% xã, phường có câu lạc bộ hoặc nhóm hỗ trợ người cao tuổi. Cả nước chỉ có dưới 100 trung tâm chăm sóc chuyên biệt. Bên cạnh đó, nghề chăm sóc người cao tuổi vẫn chưa được công nhận chính thức trong hệ thống nghề nghiệp.

Mặc dù nhu cầu gia tăng nhanh, hệ thống chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam được nhận định chưa phát triển toàn diện. Phần lớn hoạt động chăm sóc hiện nay mang tính tự phát, rời rạc thiếu đào tạo bài bản và khoảng trống về dịch vụ ngày càng lớn qua từng năm.

Theo các chuyên gia, dù vẫn còn ở giai đoạn phát triển, thị trường chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam cho thấy nhiều tiềm năng nổi bật.

Tại hội thảo chuyên đề tổ chức tuần qua, ông Matthew Powell, Giám đốc Savills Hà Nội cho biết thị trường chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam vẫn ở quy mô nhỏ nhưng đang mở rộng nhanh chóng. Dự kiến, thị trường này sẽ tăng gấp đôi trong thập kỷ tới khi hàng triệu người bước vào tuổi nghỉ hưu.

Kết quả nghiên cứu sơ bộ của Savills Việt Nam cho thấy, quy mô thị trường này dự báo tăng từ mức 2,3 tỷ USD năm 2024 lên 3,6 tỷ USD vào năm 2032, tương ứng mức tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 5,81%.

Theo Savills, các lựa chọn về dịch vụ cho người cao tuổi tại Việt Nam nhà ở, khu nghỉ dưỡng và cơ sở tích hợp chăm sóc sức khỏe vẫn còn hạn chế. Đây là điểm khác biệt rõ rệt so với các thị trường như Singapore hay Nhật Bản - nơi bất động sản cho người cao tuổi đã trở thành nền công nghiệp tỷ đô. Trong khi Việt Nam hiện chỉ có một vài dự án thí điểm.

Các khu nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe và nhà ở tích hợp dịch vụ y tế sẽ ngày càng được quan tâm khi người Việt chú trọng hơn đến sức khỏe tinh thần và lối sống bền vững.

Bà Emily Fell, Giám đốc Cấp cao, bộ phận Living Sectors khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, nhấn mạnh Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng lớn nhưng phải có chiến lược phát triển riêng.

Theo chuyên gia, Việt Nam cần kết hợp cả mô hình “lifestyle” - viện dưỡng lão công cộng, khu dân cư tích hợp của Australia - dành cho người cao tuổi tại các trung tâm đô thị và mô hình chăm sóc đặc biệt kiểu Nhật để đáp ứng nhu cầu gia tăng về chăm sóc hỗ trợ.

Bên cạnh đó, chính sách là yếu tố thúc đẩy then chốt. Các viện dưỡng lão công cộng cần khung pháp lý rõ ràng về quy hoạch và bảo vệ người lớn tuổi. Các mô hình chăm sóc đặc biệt cần cơ chế thanh toán bền vững bằng bảo hiểm công hoặc tư nhân.

Quan trọng hơn, vốn đầu tư nên được đầu tư chủ yếu vào các tổ chức điều hành thay vì các tòa nhà. Do đó việc phát triển các tổ chức điều hành uy tín, chất lượng cao là ưu tiên hàng đầu tại Việt Nam.

Bà Emily Fell cho rằng Việt Nam có thể học hỏi từ mô hình “vertical village” của Singapore, tích hợp nhà ở người cao tuổi vào các dự án phức hợp đa chức năng. Mô hình này mang lại giải pháp hiệu quả, tối ưu đất đai và hướng tới cộng đồng, phù hợp với môi trường đô thị đông đúc.

Trong khi đó, bà Olivia Wood, Giám đốc Lotus Advisory Group Vietnam cho biết Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho đầu tư vào lĩnh vực an cư – dưỡng lão. Tuy nhiên, bà Olivia lưu ý có những yếu tố quan trọng mà doanh nghiệp cần cân nhắc khi muốn gia nhập và vận hành thành công trong lĩnh vực đang phát triển này.

Tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai 4 nghị quyết mới của Bộ Chính trị hồi tháng 9, khi nhắc tới Nghị quyết 72 về đột phá tăng cường bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân, Tổng Bí thư Tô Lâm nói rất mong muốn có những mô hình trung tâm chăm sóc sức khỏe, "chống cô đơn" cho người già ở độ tuổi 70 - 80 khi con cháu đều đi học, đi làm.

"Trung tâm dưỡng lão chăm sóc người già như học sinh, sáng đón đi, chiều đưa về. Đến đây họ được gặp bạn bè, đồng nghiệp cũ tâm sự, thể thao, học âm nhạc, văn hóa, văn nghệ rất hay", Tổng Bí thư nói và đề nghị Bộ Nội vụ, Bộ Y tế, Hội Người cao tuổi bàn nhau để làm.

Đỗ Kiều

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/tieu-dung/viet-nam-truoc-co-hoi-ty-do-tu-nen-kinh-te-bac-1111023.html