Như VOV.VN đã thông tin, tại khu vực Đền Thỏng trong Khu di tích và danh thắng Tây Thiên (thị trấn Đại Đình, Tam Đảo, Vĩnh Phúc) xuất hiện công trình xây dựng sai phép, vượt tầng rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến môi trường cảnh quan nhưng chưa được xử lý, gây bức xúc trong dư luận.
Khu vực sân Đền Thõng - Trung tâm chính để hành lễ của khu danh thắng Tây Thiên khi chưa có công trình 5 tầng đồ sộ mọc lên.
Cụ thể, khi du khách đi từ cổng chính Khu danh thắng Tây Thiên vào, phía bên tay phải có 1 công trình đồ sộ mang dáng dấp khung nhà bê tông cốt thép, phía trên đỉnh tòa nhà được xây dựng, đổ các trụ bục chờ để lắp dựng các cấu kiện lên trên. Theo báo cáo, đây là công trình xây dựng chùa Thiên Ân.
Được biết, công trình xây dựng vượt phép hơn diện tích được cấp 1.675m2; xây vượt 3 tầng và xây dựng sai phép 12.200m2 so với giấy phép xây dựng và đã bị UBND huyện Tam Đảo ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Công trình chỉ được Sở Xây dựng Vĩnh Phúc cấp phép xây 2 tầng
Làm việc với phóng viên VOV.VN, ông Trần Quốc Bình - Chủ tịch UBND thị trấn Đại Đình cho biết, nguồn gốc đất xây dựng công trình trong Khu danh thắng Tây Thiên được xác định là đất rừng do người dân khai hoang để trồng sắn, trồng cây cối khác của khoảng 5-6 hộ dân trong xã từ trước đó.
Dù trong giấy phép được cấp chỉ được xây dựng 2 tầng, nhưng công trình cao 5, 6 tầng đang trong giai đoạn hoàn thiện.
Đến năm 2012, phần đất gom của 5-6 hộ dân được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sang 1 chủ khác và có làm thủ tục xin chuyển đổi mục đích đất thành đất tôn giáo với diện tích hơn 4.500m2.
“Theo giấy phép xây dựng cấp năm 2018, nhưng thực hiện xây dựng từ năm 2019, đúng thời điểm dịch Covid-19 bùng phát nên khi khởi công cũng không mời khách cũng như chính quyền địa phương dự lễ. Đến khi phát hiện công trình vi phạm là năm 2021, khi đó, chính quyền địa phương vào làm các quy trình, lập biên bản phát hiện sự việc, lập biên bản vi phạm hành chính, sau đó làm thông báo đình chỉ thi công. Sau đó sự việc kéo dài, đến năm 2023, lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính. Nhưng đến 24/4/2024 mới ra quyết định xử phạt.
"Chúng tôi cũng không biết chiều cao bây giờ tổng thể là bao nhiêu mét, chỉ nhìn sơ sơ ban đầu là 5 tầng và một phần đang xây dựng bên trên cùng, chiều cao chưa đo được tổng thể. Giấy phép do Sở Xây dựng cấp là 2 tầng”, ông Bình cho biết.
Chủ tịch UBND thị trấn Đại Đình cho biết, do vi phạm ở đây vượt quá thẩm quyền của đơn vị nên phải báo cáo lên huyện, thẩm quyền xử lý của huyện. Đến nay địa phương vẫn lập 1 tổ công tác, cử cán bộ hàng ngày kiểm tra, phòng chống việc tiếp tục xây dựng.
Khu danh thắng quốc gia đặc biệt Tây Thiên được quy định bảo vệ theo cấp quốc gia về xây dựng các công trình bên trong.
“Vì là công trình xây dựng không đúng theo thiết kế, nên chưa đơn vị nào dám đảm bảo công trình đó có đủ điều kiện an toàn hay không. Do đó, chúng tôi kiểm tra không để cho việc hoàn thiện cũng như tập trung người ở bên trong, tránh xảy ra sự việc đáng tiếc”, ông Bình cho biết.
Theo Chủ tịch UBND thị trấn Đại Đình, sau nhiều lần kiểm tra, công trình ngoài vi phạm về xây dựng quá số diện tích được cấp phép, xây quá số tầng, còn có một số vi phạm khác như dựng hàng rào cột bê tông dây thép gai, hệ thống bể nước vào đất Vườn Quốc gia Tam Đảo…
Cần sự hài hòa trong không gian chung Khu danh thắng Tây Thiên
Ngày 11/3/2025, phóng viên VOV.VN tiếp tục khảo sát tại khu vực Đền Thỏng trong Khu danh thắng Tây Thiên – nơi đang có công trình xây dựng, khi được hỏi, một số du khách cho rằng, mô hình xây dựng này giống khối nhà cao ốc hơn là xây dựng chùa, vì kết cấu này nhiều tầng, xây dựng rất rộng và không giống như kết cấu chùa truyền thống vẫn gặp ở nước ta.
Cổng khu vực xây dựng công trình được cắt cử người trông coi, không cho người ngoài vào trong.
“Dù sao thì cũng phải hài hòa với toàn bộ cảnh quan khuôn viên khu di tích. Vì sân hành lễ chính của Khu danh thắng Tây Thiên là ở chỗ cây đa 9 cội của Đền Thỏng này, khi có 1 tòa nhà to án ngữ sẽ phá vỡ sự cân xứng bấy lâu nay, chưa kể đến khi hoàn thiện, cả khối bê tông to thế này nhì rất chướng”, một du khách nói.
Trao đổi với phóng viên, ông Đỗ Quốc Trọng - Trưởng Ban Quản lý Khu danh thắng Tây Thiên cho biết, khoảng tháng 3, tháng 4/2019, khi đó thấy một số cây thông trong khu đất xây dựng công trình bị chặt hạ xuống, sau đó đốt cháy, khói mù mịt, sợ cháy rừng ảnh hưởng đến khu Đền Thỏng, khi đó ông đã chỉ đạo anh em cán bộ trong Ban cùng đi lên kiểm tra, lên đó mới được biết là họ chặt cây để lấy mặt bằng chuẩn bị cho việc xây dựng công trình ở đây.
“Vì khu đất này nằm trong khuôn viên chung của Khu danh thắng Tây Thiên, nhưng đất lại được cấp sổ đỏ cho một số hộ dân, những người dân này chuyển đổi cho chủ mới, còn lại giáp với đất Vườn Quốc gia nên chúng tôi cũng không có quyền yêu cầu kiểm tra xem cụ thể họ làm gì”, ông Trọng cho biết.
Cần bảo tồn giá trị của Khu danh thắng Tây Thiên một cách hài hòa, bền vững để phát huy giá trị văn hóa.
Theo lãnh đạo Ban Quản lý Khu danh thắng Tây Thiên, vì công trình xây dựng vào thời điểm dịch Covid-19 bùng phát nên cũng ít người để ý. Đến năm 2021 đã thấy công trình cao lừng lững mọc lên. Nhưng vì việc xây dựng không nằm trong khuôn viên nên Ban Quản lý cũng không đủ thẩm quyền kiểm tra.
“Mãi đến tháng 7/2021, khi thấy có một số hạng mục xây một số bể ngầm ở ngay dưới chân công trình, giáp với phía Đền Thỏng, khi ấy chúng tôi lập đoàn kiểm tra yêu cầu cung cấp hồ sơ thiết kế thi công, xem bể này mục đích để làm gì, nhưng họ cũng không cung cấp được. Sau đó, chúng tôi có báo cáo gửi huyện”, ông Trọng cho biết.
Bày tỏ những băn khoăn về một công trình đồ sộ, án ngữ khu sân trung tâm lễ hội như vậy, ông Trọng cho rằng, việc xây dựng công trình gì cũng phải hài hòa với khuôn viên chung, hài hòa với tổng thể.
“Vì Khu danh thắng Tây Thiên có từ hàng nghìn năm nay, trách nhiệm của tất cả chúng ta là phải gìn giữ, phát huy nét đẹp văn hóa tâm linh, đấy mới là cách bảo tồn giá trị của Khu danh thắng Tây Thiên một cách hài hòa, bền vững nhất”, ông Trọng nói.
Lễ hội Tây Thiên được tổ chức nhằm tưởng nhớ và tri ân công đức của Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu, Chính Vương phi của Hùng Chiêu Vương thứ VII, người có công lớn giúp Vua Hùng mở mang bờ cõi, dạy dân trồng lúa nước, chiêu mộ quân sĩ, củng cố vương triều.
Năm nay, lễ hội Tây Thiên diễn ra từ ngày 12 – 15/3 (tức ngày 13 – 16/2 âm lịch), Lễ hội Tây Thiên là sự kiện kéo dài và quan trọng nhất của huyện Tam Đảo cũng như tỉnh Vĩnh Phúc.
Nhóm PV/VOV.VN