Chậm vì "vướng pháp lý"
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An cho biết, vừa có văn bản gửi UBND tỉnh liên quan đến sự việc ông Trần Duy Đồng và bà Nguyễn Thị Hồng, trú tại khối Đức Thịnh, phường Hưng Lộc, TP Vinh (nay là phường Vinh Lộc, Nghệ An), bị yêu cầu nộp gần 4,5 tỷ đồng tiền thuế khi xin chuyển mục đích sử dụng 300m² đất trồng cây lâu năm sang đất ở mà Chuyên trang Gia đình & Xã hội (Báo Sức khỏe & Đời sống) đã phản ánh trước đó.
Bà Hồng bên khu đất của gia đình.
Theo Sở này, một trong những nguyên nhân khiến việc xử lý hồ sơ của gia đình bà Hồng bị kéo dài là do vướng mắc trong việc xác định cơ sở pháp lý để áp dụng bảng giá đất, chưa có cơ sở để áp dụng bảng giá đất cũ hay mới.
Báo cáo cho biết, sau khi tiếp nhận, các cơ quan chuyên môn của TP Vinh thực hiện các thủ tục như trích lục bản đồ địa chính, kiểm tra hiện trạng, trình ký quyết định và xác định nghĩa vụ tài chính. Tại quyết định ngày 17/6, mức giá đất ở được áp dụng là 15 triệu đồng/m², trong khi đất nông nghiệp là 85.000 đồng/m².
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An, nguyên nhân phát sinh số tiền thuế gần 4,5 tỷ đồng là do bảng giá đất mới, ban hành theo Quyết định 18/2025, đã được áp dụng kể từ ngày 21/5/2025. Mức giá mới cho vị trí đất bám đường Hoàng Tá Thốn là 15 triệu đồng/m², tăng mạnh so với giá cũ là 1,9 triệu đồng/m². Ngoài ra, do quá trình xử lý hồ sơ kéo dài, rơi vào giai đoạn chuyển tiếp chính sách, nên hộ dân không được áp dụng giá cũ mà bị tính theo bảng giá đất mới tại TP Vinh.
Bảng báo thuế yêu cầu nộp gần 4,5 tỷ đồng để chuyển 300 m² đất vườn sang đất ở.
Thêm vào đó, bà Hồng không xác định rõ vị trí chuyển đổi trong hồ sơ, cũng không yêu cầu phân lớp đất, dẫn tới cán bộ chuyên môn mặc định toàn bộ diện tích xin chuyển đổi nằm ở mặt tiền đường, khu vực có giá cao nhất.
Tuy nhiên, theo báo cáo của Sở này, ngày 28/4/2025, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 03/2025 nhằm sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 19/2019, văn bản làm cơ sở pháp lý cho bảng giá đất giai đoạn 2020 - 2024. Nghị quyết số 03/2025 có hiệu lực kể từ ngày 9/5/2025.
Điều này dẫn đến khoảng thời gian từ ngày 9/5 đến 21/5/2025, bảng giá đất cũ theo Quyết định 57/2019 của UBND tỉnh (do Nghị quyết làm cơ sở để ban hành bảng giá đất cũ này đã bị sửa đổi) cũng không có cơ sở để áp dụng bảng giá đất mới do UBND tỉnh ban hành quyết định điều chỉnh theo Nghị quyết 03/2025 của HĐND tỉnh.
Có thể giảm thuế?
Theo quy định tại Điều 3, Quyết định 57/2019 của UBND tỉnh Nghệ An, các thửa đất có chiều sâu lớn hơn 30m tính từ chỉ giới đường giao thông phải được phân lớp giá. Cụ thể, phần từ 20 - 40m được áp dụng mức 60% bảng giá đất.
Phiếu tiếp nhận hồ sơ của bà Hồng.
Như vậy, nếu gia đình bà Hồng đề nghị định vị lại vị trí chuyển đổi ở phần sâu của thửa đất, thì mức thuế chuyển đổi có thể giảm đáng kể, thay vì bị tính toàn bộ theo mức 15 triệu đồng/m².
Sở này cũng cho biết, ngày 26/6, đơn vị này đã phối hợp với UBND TP Vinh và đơn vị tư vấn tổ chức khảo sát thực tế, khẳng định giá thị trường tại khu vực mặt đường Hoàng Tá Thốn thậm chí cao hơn mức trong bảng giá đất điều chỉnh.
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An khẳng định, việc áp dụng mức giá 15 triệu đồng/m² đối với thửa đất của bà Hồng là đúng quy định pháp luật, dựa trên Luật Đất đai 2024 và Nghị định 71/2024. Tuy nhiên, với chiều sâu thửa đất vượt 30m, việc phân lớp và định vị chính xác sẽ là cơ sở hợp lý để giảm thuế, đảm bảo quyền lợi công dân.
Hiện tại, bà Hồng chưa nộp thuế. Nếu gia đình đề xuất cụ thể vị trí chuyển đổi nằm ở phần phía trong thửa đất (cách chỉ giới xây dựng trên 20m), cơ quan chức năng sẽ xem xét lại theo hướng phân lớp giá đất, giảm áp lực tài chính cho người dân.
Theo Điều 3, Quyết định số 57/2019 của UBND tỉnh Nghệ An, những thửa đất có chiều sâu trên 30m tính từ chỉ giới xây dựng đường giao thông sẽ được tính giá theo phương pháp phân lớp.
Cụ thể, phần diện tích nằm trong khoảng từ 20m đến 40m được áp dụng mức giá bằng 60% giá đất tại bảng giá. Như vậy, đối với gia đình bà Hồng, phần đất thuộc phạm vi này sẽ được tính theo 60% của 15 triệu đồng/m².
Điều chỉnh Bảng giá đất đến hết ngày 31/12/2025: Không cần HĐND phê chuẩn
Theo quy định tại Điều 257 Luật Đất đai năm 2024, các vấn đề liên quan đến tài chính đất đai và giá đất được xử lý như sau: Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo Luật Đất đai 2013 vẫn tiếp tục được áp dụng đến hết ngày 31/12/2025. Trong trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh có thể quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai 2024, nhằm đảm bảo phù hợp với diễn biến thực tế của thị trường đất đai tại địa phương.
Nội dung này cũng được hướng dẫn chi tiết tại Điều 17 Nghị định 71/2024.