Vũ khí siêu thanh Nga phô diễn sức mạnh, NATO dựng khiên phòng thủ

15 giờ trướcBài gốc

Sức mạnh của vũ khí siêu thanh Nga

Những tên lửa này, di chuyển nhanh gấp năm lần tốc độ âm thanh, có thể xóa bỏ ranh giới địa lý, đặt những khu vực xa xôi vào cùng tầm ngắm tương tự như thành phố Tallinn (Estonia) hay Vilnius (Litva) vốn ở gần Nga.

Tên lửa siêu thanh Kinzhal của Nga. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Mối lo ngại lớn nhất của NATO hiện nay là tên lửa hành trình siêu thanh (HCM) và phương tiện lượn siêu thanh (HGV) - hai loại vũ khí khác biệt nhưng có điểm chung là khả năng duy trì tốc độ trên Mach 5 và thực hiện các động tác né tránh trong khí quyển.

Không giống như tên lửa đạn đạo thông thường có đường bay theo quỹ đạo parabol cố định, HGV được đẩy lên cao bằng tên lửa đẩy rồi lao xuống mục tiêu trong bầu khí quyển dày đặc mà không cần động cơ, còn HCM dùng công nghệ động cơ tiên tiến, thường là scramjet, để duy trì tốc độ siêu vượt âm trên quãng đường cực dài. Cả hai công nghệ đều đặt ra thách thức kỹ thuật lớn: tải nhiệt cực lớn, hiện tượng mất tín hiệu cảm biến do plasma, yêu cầu định vị quán tính chính xác trong môi trường không thể thực hiện dẫn đường từ bên ngoài.

Nga đã triển khai một số loại vũ khí như vậy, trong đó có phương tiện lượn siêu thanh Avangard, tên lửa Tsirkon và Kinzhal. Ở tốc độ Mach 5, một tên lửa di chuyển khoảng 1,7 km/giây; ở tốc độ Mach 8, con số này là 2,7 km/giây. Tốc độ cùng với khả năng cơ động của các loại tên lửa này khiến lực lượng phòng thủ chỉ có vài phút để đối phó, gây áp lực lên mạng lưới chỉ huy và kiểm soát cũng như hệ thống đánh chặn của đối phương.

NATO dựng khiên phòng thủ

Nhưng lợi thế về tốc độ không đồng nghĩa với việc tên lửa sẽ trở nên bất khả chiến bại. Khi tên lửa siêu thanh bay ở độ cao thấp, chúng dễ tạo ra tín hiệu hồng ngoại mạnh có thể bị vệ tinh cảnh báo sớm phát hiện. Luồng khói sáng từ tên lửa đẩy cũng lộ rõ từ không gian, cho phép đối phương xác định quỹ đạo chỉ trong vài giây. Ngoài ra, lực cản lớn trong tầng khí quyển dày đặc cũng khiến chúng giảm tốc trên quãng đường dài, đôi khi tốc độ chỉ tương đương tên lửa đạn đạo bay quỹ đạo thấp. Dự án HTV-2 của Mỹ với kế hoạch chế tạo tên lửa có tốc độ Mach 20, đã phải dừng lại vì những thách thức này.

Để đối phó mối đe dọa từ các loại tên lửa siêu thanh mới của Nga, NATO đã triển khai Chiến dịch Eastern Guard, một phần mở rộng của sứ mệnh Eastern Sentry mới được khởi động, nhằm tăng cường phòng thủ phía đông của khối. Tuyến phòng thủ tích hợp này trải dài từ Bắc Cực đến Biển Đen, với sự tham gia của lực lượng bộ binh, tàu hải quân và các hệ thống phòng không tiên tiến. Đan Mạch đóng góp 2 máy bay F-16 và một khinh hạm phòng không; Pháp đóng góp 3 máy bay chiến đấu Rafale; Đức đóng góp 4 máy bay Eurofighter. Các máy bay này được kết nối với các tên lửa đánh chặn mặt đất và mạng lưới radar để tạo thành lá chắn đa tầng có khả năng theo dõi mọi mối đe dọa.

Liên minh cũng đang đầu tư vào các kiến trúc phòng thủ tên lửa tiên tiến. Việc Đan Mạch mua lại 8 hệ thống tên lửa đất đối không trị giá 6,7 tỷ bảng Anh, từ SAMP/T tầm xa đến VL-Mica tầm ngắn, phù hợp với xu hướng chuyển dịch sang đánh chặn "phân lớp", theo đó, thiết lập nhiều hệ thống nhắm mục tiêu vào tên lửa của đối phương tại các điểm khác nhau trên đường bay. Hệ thống phòng thủ đa tầng được thiết kế để đối phó với tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình, thậm chí tên lửa siêu thanh vốn có khả năng cơ động cao mà các hệ thống phòng thủ một lớp khó đánh chặn.

Cảnh báo từ không gian vẫn là trụ cột trong chiến lược chống tên lửa siêu thanh của NATO. Liên minh này đang nỗ lực phát triển các chùm vệ tinh cảm biến hồng ngoại có thể bám theo quỹ đạo của phương tiện bay có tốc độ Mach 6 đến Mach 10 trong phần lớn hành trình, từ đó dẫn đường cho hệ thống phòng thủ giai đoạn cuối. Ngay cả khi tên lửa bay ở độ cao thấp để hạn chế bị phát hiện, hệ thống phòng thủ vẫn còn hàng chục giây để phóng tên lửa đánh chặn.

Tuy vậy, các chuyên gia quân sự cho rằng, không nên phóng đại khả năng và mối đe dọa của vũ khí siêu thanh. Những cú ngoặt gấp ở tốc độ cao khiến tên lửa siêu thanh chịu lực cực lớn, làm giảm tầm bay và tốc độ. Trên thực tế, khả năng của chúng bị giới hạn bởi các quy luật vật lý và nguồn năng lượng cần thiết để duy trì quãng đường bay dài hướng tới mục tiêu. Chính rào cản này là điểm mà NATO nhắm đến trong kế hoạch đánh chặn.

Các nhà hoạch định NATO không chỉ lo ngại sức mạnh của tên lửa siêu thanh, mà còn cả sự hạn chế thời gian phản ứng. Việc thiếu thời gian tính toán có thể dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng.

Theo giới phân tích, Chiến dịch Eastern Guard, với mục đích triển khai nhanh các lực lượng không quân trong khối NATO, hợp nhất lá chắn tên lửa nhiều tầng và tăng cường cảnh báo sớm, có thể mang lại lợi thế nhất định, giúp lực lượng phòng thủ có thêm thời gian đối phó với mối đe dọa này.

Hồng Anh/VOV.VN Theo Modern Engineering Marvels

Nguồn VOV : https://vov.vn/quan-su-quoc-phong/vu-khi-sieu-thanh-nga-pho-dien-suc-manh-nato-dung-khien-phong-thu-post1230485.vov