Vũ khí Thổ Nhĩ Kỳ chiếm lĩnh thị trường châu Âu

9 giờ trướcBài gốc

Theo hãng tin Anadolu, từ cuộc xung đột ở Ukraine đến nỗi lo về việc Mỹ cắt giảm sự hiện diện quân sự tại châu Âu, khu vực này đang trải qua sự chuyển đổi chiến lược sâu sắc. Trong bối cảnh này, ngành công nghiệp quốc phòng đang phát triển của Ankara dần định vị mình như một nhà cung cấp được săn đón.

Gian hàng của Tập đoàn Hàng không vũ trụ Thổ Nhĩ Kỳ (TAI) tại Triển lãm Công nghiệp Quốc phòng quốc tế (IDEF) ở Istanbul, ngày 22-7-2025. Ảnh: EPA

Dữ liệu do Hiệp hội các nhà sản xuất công nghiệp quốc phòng và hàng không vũ trụ Thổ Nhĩ Kỳ công bố cho thấy, xuất khẩu sản phẩm quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng vọt, từ 2,3 tỷ USD vào năm 2020 lên hơn 7,1 tỷ USD vào năm 2024. Theo báo cáo hồi tháng 3 năm nay của Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI), Thổ Nhĩ Kỳ là nước xuất khẩu vũ khí lớn thứ 11 thế giới với thị phần xuất khẩu toàn cầu tăng hơn gấp đôi từ 0,8% trong giai đoạn 2015-2019 lên 1,7% trong giai đoạn 2020-2024. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy nhờ vào các bước tiến trong sản xuất vũ khí và đổi mới công nghệ trong nước, bao gồm các vũ khí có giá thành hợp lý và đã chứng minh hiệu quả trong chiến đấu như máy bay không người lái (UAV) Bayraktar TB2.

Khi các quốc gia châu Âu đang nỗ lực tăng cường năng lực và đa dạng hóa các nhà cung cấp, Thổ Nhĩ Kỳ nổi lên như một lựa chọn quan trọng với các hệ thống đã được thử nghiệm trên chiến trường và khả năng giao hàng đáng tin cậy, đúng thời hạn. Xuất khẩu sản phẩm quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ sang châu Âu đã tăng vọt lên 1,2 tỷ USD vào năm 2023 từ mức 369 triệu USD vào năm 2020. Hiện tại, thị trường châu Âu chiếm 22% tổng kim ngạch xuất khẩu quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ.

Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại The Hague, Hà Lan vào cuối tháng 6 vừa qua đã tiếp thêm động lực cho xu hướng này. Dưới sự thúc đẩy của Tổng thống Mỹ Donald Trump, các nước thành viên NATO đã cam kết tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2035. Con số này cao hơn gấp đôi so với mức cam kết trước đó. “Thổ Nhĩ Kỳ có nền công nghiệp quốc phòng rất lớn. Tôi đã đến thăm một số công ty của họ. Thực sự ấn tượng!”, Tổng thư ký NATO Mark Rutte phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh NATO.

Vào cuối tháng 5, Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức thành lập quỹ trị giá 150 tỷ euro (tương đương 171 tỷ USD) để hỗ trợ các nước thành viên mua sắm vũ khí. Khi đó, Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas đã phát biểu với các phóng viên rằng với tư cách là một quốc gia ứng cử viên gia nhập EU, Thổ Nhĩ Kỳ có thể tham gia vào các dự án chung. “Chúng tôi chắc chắn coi Thổ Nhĩ Kỳ là một nhân tố an ninh”, bà Kallas nhấn mạnh.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng hội nhập sâu hơn vào các cấu trúc quốc phòng của châu Âu được thể hiện rõ qua làn sóng hợp tác xuyên biên giới. Vào tháng 3, nhà sản xuất UAV hàng đầu Baykar của Thổ Nhĩ Kỳ đã hợp tác với công ty Leonardo của Italy để cùng phát triển các UAV thế hệ tiếp theo, kết hợp nền tảng điều khiển bằng AI của Thổ Nhĩ Kỳ với chuyên môn hàng không vũ trụ của châu Âu. Bên cạnh đó, Baykar cũng đã mua lại Piaggio Aerospace-một công ty hàng không có lịch sử 140 năm của Italy. Thương vụ này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc thâm nhập vào ngành sản xuất hàng không châu Âu. Các sản phẩm của Baykar chiếm 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ trong năm 2023 và 1/4 tổng xuất khẩu quốc phòng và hàng không vũ trụ của nước này trong năm 2024.

Cuối năm 2024, công ty STM của Thổ Nhĩ Kỳ đã ký thỏa thuận với Bồ Đào Nha để đóng hai tàu tiếp vận hậu cần cho Hải quân Bồ Đào Nha. Trong khi đó, Tập đoàn Hàng không vũ trụ Thổ Nhĩ Kỳ (TAI) cũng đã đạt được thỏa thuận với Tây Ban Nha để cùng sản xuất và xuất khẩu máy bay Hürjet. Đây là máy bay huấn luyện phản lực và tấn công hạng nhẹ đầu tiên do Thổ Nhĩ Kỳ tự phát triển vốn được thiết kế phục vụ đào tạo phi công thế hệ mới và hỗ trợ không chiến tầm gần. Havelsan, công ty quốc phòng chủ chốt của Thổ Nhĩ Kỳ, cũng đã trúng thầu tại Romania để hiện đại hóa hệ thống giám sát hàng hải...

Các nhà quan sát cho rằng những diễn biến này phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của Thổ Nhĩ Kỳ đối với việc thiết kế và triển khai các hệ thống phòng thủ tương lai của châu Âu.

LÂM ANH

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/quan-su-the-gioi/vu-khi-trang-bi/vu-khi-tho-nhi-ky-chiem-linh-thi-truong-chau-au-841875