Tháng bảy âm lịch hằng năm, người Việt lại nhắc nhau về lễ Vu Lan – một ngày lễ có nguồn gốc từ Phật giáo nhưng đã đi vào đời sống như một nét đẹp văn hóa, mang đậm tinh thần “uống nước nhớ nguồn”. Với nhiều người, Vu Lan là dịp để tri ân cha mẹ, tưởng nhớ tổ tiên, ông bà. Nhưng vượt ra ngoài ý nghĩa tôn giáo, đây còn là cơ hội quý giá để nhắc nhở thế hệ trẻ biết trân trọng, yêu thương, bày tỏ lòng biết ơn đối với những người thân yêu trong gia đình và cả cộng đồng.
Ảnh minh họa/ Nguồn internet
Ý nghĩa của ngày Vu Lan
Vu Lan xuất phát từ câu chuyện Bồ tát Mục Kiền Liên dùng công đức tu hành để cứu mẹ thoát khỏi cảnh khổ đau. Từ đó, ngày lễ này trở thành biểu tượng của tình cảm hiếu thảo, của niềm tin rằng lòng biết ơn và những việc thiện lành có thể hóa giải khổ đau. Ở Việt Nam, Vu Lan thường gắn liền với nghi thức cài hoa hồng trên áo – hoa đỏ cho những ai còn cha mẹ, hoa trắng cho những ai đã mất đi đấng sinh thành. Hình ảnh giản dị ấy trở thành lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, hãy trân trọng cha mẹ khi còn có thể.
Biết ơn – gốc rễ của nhân cách
Trong nhịp sống hiện đại, không ít bạn trẻ vì bận rộn học tập, công việc mà ít có thời gian dành cho gia đình. Một số em quen với sự chăm lo của cha mẹ, coi đó là điều hiển nhiên mà quên mất những hy sinh thầm lặng phía sau. Vu Lan đến để nhắc nhở rằng, từng bữa cơm ấm nóng, từng manh áo lành lặn, từng ngày tháng yên bình… đều có dấu ấn của tình thương cha mẹ.
Lòng biết ơn không chỉ là lời nói “cảm ơn” trong chốc lát, mà còn thể hiện qua hành động cụ thể, biết chia sẻ việc nhà, biết hỏi han sức khỏe cha mẹ, hay đơn giản là dành chút thời gian ngồi lại trò chuyện cùng gia đình. Với những việc nhỏ nhưng đều đặn, lòng biết ơn sẽ trở thành một phần trong nhân cách, nuôi dưỡng sự tử tế và lòng nhân ái nơi mỗi người trẻ.
Vu Lan – cơ hội giáo dục thế hệ trẻ
Nhiều nhà trường, tổ chức xã hội đã tận dụng dịp Vu Lan để lồng ghép các hoạt động giáo dục giá trị sống cho học sinh, sinh viên. Những chương trình như viết thư gửi cha mẹ, kể chuyện về lòng hiếu thảo, hay các hoạt động thiện nguyện thăm người già neo đơn, trẻ em mồ côi… đều mang lại bài học sâu sắc.
Qua đó, thế hệ trẻ được nhắc nhở rằng, biết ơn không chỉ hướng về cha mẹ, ông bà, mà còn mở rộng thành lòng nhân ái với những người xung quanh. Một lời hỏi thăm, một hành động sẻ chia cũng có thể gieo mầm tử tế trong lòng các em.
Thông điệp cho thế hệ trẻ hôm nay
Thế hệ trẻ đang lớn lên trong điều kiện vật chất đầy đủ hơn trước. Nhưng càng đủ đầy, càng dễ quên đi những điều giản dị mà cha mẹ đã dành cả đời để vun vén. Vu Lan vì thế không chỉ dừng lại ở một ngày lễ, mà là lời nhắc nhở, đừng để sự vô tâm khiến ta đánh mất cơ hội báo đáp công ơn sinh thành.
Đặc biệt, trong bối cảnh xã hội thay đổi nhanh chóng, việc giữ gìn giá trị hiếu đạo, nuôi dưỡng lòng biết ơn là điều vô cùng cần thiết. Nó giúp con người sống cân bằng, gắn kết với gia đình, biết trân trọng những điều bình dị và sẵn sàng chia sẻ với cộng đồng.
Vu Lan không chỉ là nghi thức tôn giáo, mà còn là một “lớp học lớn” về lòng biết ơn cho thế hệ trẻ. Khi biết trân trọng cha mẹ, gia đình sẽ ấm áp hơn. Khi biết mở lòng với xã hội, cuộc sống sẽ nhân văn hơn. Khi lòng biết ơn trở thành thói quen sống, mỗi người trẻ sẽ trưởng thành với một nhân cách bền vững, trở thành điểm tựa vững chắc cho tương lai.
Trương Hiền