Những ngày qua, thông tin lùm xùm liên quan đến Shark Bình (ông Nguyễn Hòa Bình) và dự án tiền mã hóa AntEx (sau này đổi tên thành Rabbit) là một trong những vụ việc gây chú ý trong cộng đồng Crypto Việt Nam, đặc biệt là trong giai đoạn thị trường tăng trưởng năm 2021.
Vụ việc giữa Shark Bình và dự án tiền mã hóa AntEx là một trong những vụ việc gây chú ý trong cộng đồng Crypto Việt Nam - Ảnh: Internet
Năm 2021, ông Nguyễn Hòa Bình từng công bố đầu tư 2,5 triệu USD vào dự án blockchain AntEx thông qua quỹ Next100Blockchain, đồng thời giữ vai trò cố vấn chiến lược. AntEx được giới thiệu là một hệ sinh thái tài chính phi tập trung (DeFi) với tham vọng phát triển stablecoin VNDT, thu hút sự chú ý của cộng đồng đầu tư trong nước.
Tuy nhiên, chỉ sau thời gian ngắn, token AntEx lao dốc và mất tới 99% giá trị, website cùng các kênh mạng xã hội chính thức của dự án cũng lần lượt ngừng hoạt động. Đến cuối năm 2021, ông Bình không còn nhắc đến dự án. Tháng 3.2023, AntEx đổi tên thành Rabbit (RAB) nhưng đồng token mới cũng tiếp tục giảm sâu, mất khoảng 95% giá trị so với mức đỉnh.
Lý giải hiện tượng trên, đại diện WePay cho rằng sự sụt giảm của token có thể xuất phát từ việc nhà đầu tư vòng sớm chốt lời, thanh khoản hạn chế và ảnh hưởng chung từ biến động thị trường tiền số.
Dù vậy, câu chuyện chưa dừng lại. Trong tuần qua, mạng xã hội xuất hiện những tranh cãi gay gắt giữa ông Nguyễn Hòa Bình và một số cộng sự cũ – trong đó có CTO mà ông Bình từng giới thiệu tham gia dự án.
Ông Bình khẳng định bản thân không “lùa gà”, mà ngược lại, cũng là nạn nhân khi bị đội ngũ công nghệ cùng CTO lừa. Theo lời ông, ông đã tin nhầm người và không trực tiếp can thiệp vào việc xả token.
Ở chiều ngược lại, cộng sự cũ tố ngược: ông Bình mới là người giữ tiền huy động được trên sàn, nắm “chìa khóa ví” và ra lệnh xả token. Đáng chú ý, nhóm này cho rằng chưa từng nhìn thấy 2,5 triệu USD mà ông Bình tuyên bố đã rót vốn.
Đến nay, cả hai bên đều phủ nhận trách nhiệm liên quan đến việc nhà đầu tư cá nhân gần như mất trắng khi rót vốn vào AntEx/RAB, đồng thời cho rằng lỗi thuộc về phía còn lại.
Sự việc tiếp tục thu hút sự quan tâm của cộng đồng tiền số trong nước, trong bối cảnh nhiều dự án blockchain từng được quảng bá rầm rộ nhưng sau đó biến mất, để lại hậu quả nặng nề cho các nhà đầu tư.
Bài học đắt giá trong thị trường Crypto Việt Nam
Trao đổi với Tạp chí Một Thế Giới về vấn đề này, luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật SBLAW, chuyên gia tư vấn luật đầu tư, doanh nghiệp và thương mại - cho biết thị trường tiền mã hóa Việt Nam đang phát triển rất mạnh, đặc biệt người Việt Nam hiện nay nắm giữ rất nhiều tiền điện tử của nước ngoài.
Đặc biệt, với sự ra đời của Luật Công nghiệp Công nghệ số hiện nay, trong đó có cho phép thử nghiệm sàn giao dịch tiền ảo, tiền điện tử, tài sản số. Vì vậy, sắp tới, các nhà đầu tư tiền điện tử sẽ rất phát triển. Vì vậy, rất cần một cơ chế để giải quyết tranh chấp. Bên cạnh đó là phòng chống các hoạt động rửa tiền, phòng chống các hoạt động gian lận trong lĩnh vực tiền số, ít nhất là phải có Nghị định để điều chỉnh vấn đề này.
Vụ Shark Bình - AntEx là vùng xám về mặt pháp lý, vì thời điểm đấy luật pháp Việt Nam chưa quy định tiền ảo, tiền số là một loại tài sản. Nếu đưa ra giải quyết tranh chấp thì cũng rất khó. Vì vậy, thời điểm hiện nay khi Nghị định 05 đã cho phép thị trường tài sản số thí điểm thì rất cần thiết có luật chống Rug Pull (một kiểu lừa đảo tiền số và NFT) để tránh những vụ việc tương tự như thế này diễn ra.
Theo luật sư Hà, nhà đầu tư cũng cần nâng cao trình độ hiểu biết, nhận thức và tìm hiểu kỹ trước khi đầu tư vì "đồng tiền đi liền khúc ruột". Bên cạnh đó, hiện nay Việt Nam cũng đã có nền tảng pháp lý và cho phép thử nghiệm một số sàn giao dịch tiền mã hóa. Tuy nhiên, cơ chế luật pháp bảo vệ nhà đầu tư thông qua hệ thống pháp luật thì cũng rất quan trọng.
Vụ việc cũng trở thành bài học điển hình cho nhà đầu tư trong thị trường Crypto Việt Nam. Các nhà đầu tư cần thận trọng, không nên đầu tư chỉ vì "người nổi tiếng đứng sau" mà phải dựa vào chất lượng sản phẩm, đội ngũ và tính minh bạch của dự án.
Về vấn đề "xả token", thị trường cần những cơ chế khóa token nghiêm ngặt và minh bạch hơn để ngăn chặn hành vi bán tháo làm sụp đổ giá.
Hơn nữa, việc đội ngũ AntEx xóa sạch dấu vết trên mạng xã hội và "vẽ lại biểu đồ" cho thấy sự thiếu minh bạch và thiếu trách nhiệm với cộng đồng nhà đầu tư.
Từ câu chuyện này cũng có thể rút ra bài học về rủi ro pháp lý và thao túng thị trường. Sự sụp đổ của ANTEX cho thấy rủi ro cực lớn của việc đầu tư vào các dự án huy động vốn sớm khi chưa có sản phẩm rõ ràng, đặc biệt trong môi trường pháp lý chưa hoàn thiện.
Đặc biệt, vụ việc là lời nhắc nhở rằng thị trường Crypto cần sớm có khung pháp lý rõ ràng để bảo vệ nhà đầu tư khỏi các dự án kém chất lượng, đồng thời định nghĩa rõ ràng về trách nhiệm của người sáng lập, nhà đầu tư và người quảng bá.
Có thể thấy, AntEx là một ví dụ điển hình cho thấy rủi ro cao của thị trường Crypto "hoang dã" khi thiếu sự điều tiết và giám sát.
Tuyết Nhung