Thưa Luật sư, trong trường hợp một khách hàng hành hung nhân viên quán cà phê như vụ việc vừa qua, hành vi này có thể bị xử lý theo tội danh nào trong Bộ luật hiện hành?
Luật sư Đường Nam Khánh:
Đối với hành vi đánh người đang gây chú ý trong một hai ngày vừa qua, người đánh có thể bị xử lý về hành vi Gây rối trật tự công cộng.
Trong trường hợp nặng hơn, nếu xác minh được rằng việc đánh người này có tính chất côn đồ, thì người này thậm chí có thể bị xử phạt về tội Cố ý gây thương tích.
Hoặc thậm chí, nếu không có tính chất côn đồ nhưng tỉ lệ thương tật vượt quá 11%, thì người này cũng sẽ bị khởi tố về tội Cố ý gây thương tích.
Các yếu tố cấu thành tội phạm liên quan đến Cố ý gây thương tích được xác định như sau:
– Nếu tỉ lệ thương tật trên 11% và có tính chất côn đồ, thì hành vi này thậm chí còn là Khoản 2 của tội Cố ý gây thương tích.
– Còn nếu dưới 11% thương tật và không có tính chất côn đồ, người này sẽ bị xử lý về Gây rối trật tự công cộng.
Lưu ý rằng, hành vi này sẽ không đồng thời bị xử phạt về cả hai tội (Gây rối trật tự công cộng và Cố ý gây thương tích).
Luật sư Đường Nam Khánh, Đoàn Luật sư Hà Nội.
Nếu người hành hung không trực tiếp đánh nhưng có hành vi chỉ đạo, xúi giục hoặc ra hiệu lệnh cho người khác đánh, trách nhiệm pháp lý của họ được xác định như thế nào?
Luật sư Đường Nam Khánh:
Đối với người được gọi là “tổng tài” — người không trực tiếp đánh nhưng có hành vi chỉ đạo, xúi giục, ra lệnh cho người khác đánh — thì họ sẽ là đồng phạm.
Tuy nhiên, cần phải xác minh được rằng người đó có xúi giục hay có ra hiệu lệnh hay không.
Trong trường hợp này, cần phải làm việc với người trực tiếp đánh để xác định rằng nếu không có tác động của người “tổng tài” đó, thì người ta có thực hiện hành vi đánh hay không.
Nếu không có tác động của người “tổng tài” đó mà người đánh không thực hiện hành vi, thì lúc đó mới xác định được trách nhiệm của người “tổng tài” này.
Trong vụ việc này, nạn nhân có thể yêu cầu bồi thường dân sự song song với việc xử lý hình sự hay không? Quy trình ra sao, thưa ông?
Luật sư Đường Nam Khánh:
Trong vụ việc này, nạn nhân hoàn toàn có thể yêu cầu bồi thường dân sự song song với việc xử lý hình sự.
Vụ việc có hai phần trách nhiệm: trách nhiệm dân sự và trách nhiệm hình sự.
– Trách nhiệm hình sự: Sẽ được xử lý theo quy định của pháp luật nếu vụ việc đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
– Trách nhiệm dân sự: Việc bồi thường dân sự gồm có:
Tiền thuốc men, viện phí, thăm khám, nằm viện và các chi phí liên quan khác nếu có.
Tiền bồi thường tổn thất về tinh thần.
Về quy trình giải quyết:
Hiện tại, vụ việc đang được cơ quan công an xác minh làm rõ. Đây chưa phải là giai đoạn điều tra, bởi vì điều tra chỉ bắt đầu sau khi có quyết định khởi tố.
Quy trình xử lý là sau khi đã có quyết định khởi tố (tức là đã xác định rõ có trách nhiệm hình sự), mới tiến hành điều tra.
Khi kết thúc điều tra, hồ sơ sẽ được chuyển sang Viện kiểm sát để tiến hành truy tố.
Sau khi Viện kiểm sát tiến hành truy tố, vụ việc sẽ được đưa sang Tòa án nhân dân có thẩm quyền để tiến hành xét xử.
Tòa án nhân dân có thẩm quyền sẽ tuyên một bản án, bao gồm trách nhiệm hình sự đối với người gây thương tích và trách nhiệm dân sự phải bồi thường của người thực hiện hành vi vi phạm cho người bị hại.
Khi xảy ra xô xát tại nơi công cộng, nạn nhân nên làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình và đảm bảo chứng cứ phục vụ cơ quan chức năng?
Luật sư Đường Nam Khánh:
Điều đầu tiên nạn nhân nên làm là thu thập bằng chứng tại hiện trường: kiểm tra xem xung quanh có camera không, hoặc có nhân chứng nào quay được hình ảnh tại thời điểm đó không.
Nếu không có camera và không có hình ảnh, nạn nhân cần xem xét có nhân chứng nào không.
Nếu không có các bằng chứng trên, nạn nhân cần xem xét phương thức bị đánh như thế nào, và hung khí là gì. Cần phải giữ lại hung khí nếu có.
Sau khi bị đánh, nạn nhân phải ngay lập tức báo với cơ quan công an nơi xảy ra vụ việc để được đưa đi giám định tỷ lệ thương tật.
Việc giám định tỷ lệ thương tật giúp xác định phần trăm thương tật để làm căn cứ giải quyết vụ án.
Hình ảnh nam thanh niên giơ tay lên tại quán cà phê. (Ảnh do camera ghi lại).
Luật sư đánh giá thế nào về hiện tượng mạng xã hội gọi tên, truy tìm thông tin cá nhân của người liên quan trong khi vụ việc chưa có kết luận từ cơ quan điều tra? Điều này có vi phạm pháp luật không?
Luật sư Đường Nam Khánh:
Hành vi truy tìm thông tin cá nhân của người liên quan trong vụ việc khi chưa có kết luận của cơ quan điều tra cần phải hết sức cẩn thận.
Tuy nhiên, việc có vi phạm pháp luật hay không còn tùy thuộc vào mục đích. Không phải trong mọi trường hợp đều phạm pháp luật, mà phải tùy vào mục đích người ta sử dụng thông tin đó để làm gì.
– Vi phạm pháp luật khi: Trường hợp chưa có kết luận điều tra về việc một người có phạm tội hay không, nhưng lại tung thông tin cá nhân của người đó lên nhằm mục đích chê bai, gièm pha, xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm hoặc vu khống. Hành vi này chắc chắn là vi phạm pháp luật.
– Không vi phạm pháp luật khi: Nếu việc đưa thông tin lên chỉ với mục đích trao đổi chứ không nhằm mục đích xúc phạm danh dự, nhân phẩm, hay vu khống, thì sẽ không vi phạm pháp luật.
Do đó, cần phải xem xét mục đích của người đưa thông tin lên là gì.
Trân trọng cảm ơn luật sư!