Vững chãi lòng dân nơi biên giới (kỳ 1)

10 giờ trướcBài gốc

Kỳ 1: Những lớp học đặc biệt

Sức mạnh vùng biên được hun đúc từ những điều “đặc biệt”. Từ việc giữ trẻ trong đêm, gieo con chữ, phổ cập tri thức số đến nâng cao nhận thức cho người dân... Những việc làm tưởng chừng như giản đơn ấy đã thắp sáng niềm tin trong lòng dân.

Đón trẻ lúc 0 giờ

Nửa đêm, trời se lạnh, sương mờ lối, đường vào điểm trường Đội sản xuất số 2, Trường Mầm non 25/3 ở xã Mô Rai vắng tanh. Thỉnh thoảng, những chiếc xe máy băng ra từ các lô cao su, rồi dừng lại trước cổng trường. Những công nhân vội vàng bế con đi vào lớp học, rồi nhẹ nhàng trao cho các cô giáo.

Cùng lúc đó, khu tập thể công nhân cao su ở Đội sản xuất số 2, Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 78 thuộc Binh Đoàn 15 ở cạnh trường cũng “thức giấc” sau một hồi kẻng vang lên lúc 0 giờ. Thoáng chốc, những ông bố, bà mẹ bước vội vào trường, trên tay là đứa con nhỏ được quấn chăn để tránh cái lạnh đêm khuya của miền biên viễn. Nhìn đứa trẻ đang say ngủ được cô giáo bế vào trong, nhiều người mẹ trẻ vẫn nấn ná nhìn theo. Đến khi cô giáo bước ra và gật đầu mỉm cười, họ mới thở phào quay đi.

“Vì việc cạo mủ cao su diễn ra lúc nửa đêm nên từ khi con tròn 6 tháng, tôi đã gửi cho các cô giáo ở điểm trường này để đi làm. Những ngày đầu, con bám mẹ nên thường quấy khóc. Nay con tròn 24 tháng, đã quen với cô giáo, tôi cũng yên tâm hơn”, chị Mông Thị Thong (23 tuổi), dân tộc Khơ Mú trải lòng.

Cô giáo ở điểm trường Đội sản xuất số 2 (Trường Mầm non 25/3, Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 78) đón trẻ lúc nửa đêm. Ảnh: HOÀI TIẾN

"Vì đặc thù công việc nên đơn vị được đầu tư xây dựng Trường Mầm non 25/3 (1 điểm trường chính và 7 điểm lẻ ở các đội sản xuất), với 50 cô giáo đang trông giữ 524 cháu là con của gần 1.000 công nhân cao su. Các điểm trường này đón học sinh từ lúc 0 giờ. Đây không chỉ là nơi trông giữ trẻ thông thường, mà còn là điểm tựa tinh thần để các công nhân yên tâm lao động. Qua đó, phát triển kinh tế và góp phần giữ vững quốc phòng, an ninh vùng biên”.

Đại tá NGUYỄN VĂN MƯỜI, Bí thư Đảng ủy Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 78, Binh đoàn 15 (Bộ Quốc phòng)

Khi nghe kẻng báo thức, chị Hồ Thị Hồng (23 tuổi), người Ca Dong cũng vội vã địu con đến trường để kịp giờ làm. Đứa trẻ còn ngái ngủ nên lúc sang tay cô giáo thì mếu máo. Cô giáo Võ Thị Hải Yến nhẹ nhàng bế vào lòng, rồi xoa nhẹ lưng. Cảm nhận được hơi ấm quen thuộc, cô bé chớp mắt ngáp dài, rồi lại chìm vào giấc ngủ.

Chị Hồng bộc bạch: Bé 2 tuổi đang mọc răng nên sốt, tôi cũng lo. Thế nhưng vào mùa cạo mủ cao su, 2 đứa con (4 tuổi và 2 tuổi) phải đến lớp lúc nửa đêm. Thương con nhưng tôi biết ơn các cô giáo rất nhiều. Nhờ các cô yêu thương, che chở các cháu như con, mà vợ chồng tôi yên tâm làm việc ở nông trường cao su gần 4 năm nay.

Cô giáo điểm trường Đội sản xuất số 2 ân cần, ru trẻ ngủ. Ảnh: ĐỨC THÀNH

Tại xã biên giới Ia Đal, trong màn sương đêm dày đặc, nhiều công nhân cũng tất bật chở con đến Trường Mầm non MB-716. Bà Đặng Thị Mai Hoa - Hiệu trưởng Trường Mầm non MB-716 cho hay: Trường đang chăm sóc, dạy dỗ 247 cháu từ 6 tháng đến 5 tuổi. Với lớp học ban đêm, trẻ đến trường là để ngủ. Những đứa trẻ dường như đã quen với việc đến trường vào nửa đêm nên lúc sang tay từ bố mẹ, các con vẫn tiếp tục ngủ.

Nhưng cũng có lúc con ốm nên khóc ngằn ngặt, rồi ngủ trên tay cô giáo lúc nào không hay. Các cháu ngủ say, thì các cô cũng tranh thủ chợp mắt được 1 - 2 tiếng, rồi trở dậy chuẩn bị nấu đồ ăn sáng. Quần quật với công việc nhưng nhìn những đứa trẻ ngon giấc, công nhân yên tâm làm việc, các cô giáo cũng có thêm động lực.

Xóa mù chữ... đến xóa mù “số”

Sau bữa cơm tối, cán bộ Đồn Biên phòng Đăk Long (xã Đăk Long) lại bắt đầu hành trình hơn 7km đến nhà rông thôn Đăk Tu để dạy xóa mù chữ. Trên con đường tối om như mực, gần 20 người dân tay cầm vở, bút, tay rọi đèn pin, cùng nhau đến lớp.

Chị Y Nả (50 tuổi) là học viên chuyên cần nhất lớp dù một chân bị tật. Nhà chị cách nhà rông gần 1km nhưng 6 tháng nay, kể từ khi lớp học khai giảng, chị Nả không vắng buổi nào. Nhờ đó, đến nay, chị đã biết đọc, biết viết, biết tính toán cơ bản.

“Lớn tuổi rồi nên ban đầu tôi rất e ngại. Các chú bộ đội biên phòng đến tận nhà động viên, khích lệ, tôi mới mạnh dạn đi học. Bây giờ, đến UBND xã làm thủ tục, tôi tự ký tên mình chứ không lăn tay như trước nữa. Rồi đến việc bán nông sản, tôi đã biết tính để không bị thiệt”, chị Y Nả chia sẻ.

Cán bộ Đồn biên phòng Đăk Long (xã Đăk Long) hướng dẫn cho chị Y Nả, thôn Đăk Tu viết chữ. Ảnh: ĐVCC

Không chỉ bảo vệ đường biên, cột mốc, những người lính mang quân hàm xanh đã trở thành điểm tựa tri thức cho người dân biên giới. Từ các lớp học này, nhiều người biết chữ, tự tin hơn trong giao tiếp, tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ. Một số người sau khi biết chữ đã tự mở tiệm buôn bán, nâng cao thu nhập, đời sống cải thiện rõ rệt.

“Đăk Long là xã đặc biệt khó khăn với hơn 85% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), trong đó vẫn còn nhiều người chưa biết đọc, biết viết... Chính vì vậy, trong thực hiện nhiệm vụ tham gia xóa mù chữ cho nhân dân, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã không quản khó khăn, tích cực vận động, thuyết phục người dân đến lớp học chữ.

Đây không chỉ là hoạt động giáo dục đơn thuần, mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, giúp họ hiểu và chủ động tiếp cận chủ trương, chính sách, mở ra cơ hội phát triển bền vững. Từ đó, xây dựng tình đoàn kết, gắn bó giữa người lính biên phòng và nhân dân các dân tộc nơi biên cương của Tổ quốc”, Thượng tá Đặng Nguyên Hương - Chính trị viên Đồn Biên phòng Đăk Long chia sẻ.

Lớp học bình dân học vụ số ở thôn Làng Le, xã Mô Rai. Ảnh: MINH HIỀN

Gieo con chữ nơi rẻo cao biên giới là hành trình mà những người lính biên phòng luôn đồng hành cùng với cấp ủy, chính quyền. Để người dân ai cũng biết đọc, biết viết, lớp học này qua, lớp mới lại mở. Chỉ tính riêng 3 đồn biên phòng Sa Loong (xã Sa Loong), Đăk Long (xã Đăk Long) và Đăk Xú (xã Bờ Y) trong 9 tháng của năm 2025 đã tham gia xóa mù chữ cho gần 80 người dân. Song song với hành trình xóa mù chữ, các xã vùng biên giới ở Quảng Ngãi tiếp tục nhiệm vụ “xóa mù số” từ phong trào bình dân học vụ số đang được triển khai rộng khắp.

Từ giữa tháng 10/2025 đến nay, các lớp bình dân học vụ số ở xã Mô Rai lần lượt mở tại các thôn. Đồng chí Vũ Đức Thuần - Chuyên viên phòng Văn hóa - Xã hội xã Mô Rai cho biết: Tổ bình dân học vụ số của xã gồm 3 thành viên đã được thành lập. Thay vì tổ chức lớp tập trung tại xã, tổ đã đi đến từng thôn hướng dẫn để người dân dễ tiếp cận. Những thôn đăng ký học ban đêm, tổ cũng sẵn sàng dạy.

“Xã Mô Rai có 16 DTTS, chiếm hơn 92% dân số toàn xã. Khảo sát thực tế tại 10/10 thôn, thì nhu cầu người dân cần nhất là nộp hồ sơ trực tuyến, đặc biệt là cấp lại, cấp đổi giấy khai sinh. Vì vậy, tổ đã hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng “App Công dân” (C-Quảng Ngãi), hướng dẫn các thao tác sử dụng trên điện thoại thông minh. Bên cạnh đó, còn trang bị cho người dân kiến thức mua, bán hàng trực tuyến và cách phòng, chống lừa đảo trên không gian mạng”, đồng chí Vũ Đức Thuần chia sẻ.

Để phục vụ các lớp học bình dân học vụ số, xã Rờ Kơi đã lắp đặt máy tính, có kết nối internet ở 6/6 thôn. Tất cả máy tính đều cài đặt hệ thống văn bản cần thiết để cán bộ ở các thôn tiếp cận. Đồng chí Nguyễn Minh Thuận - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Rờ Kơi cho biết: Việc đưa công nghệ số về tận thôn là cách làm phù hợp, bởi tâm lý e ngại, tự ti của một bộ phận người dân sẽ được giải quyết khi họ được tự mình trao đổi và chỉ bảo lẫn nhau.

Để thúc đẩy hơn nữa phong trào này, xã Rờ Kơi sẽ huy động đoàn thanh niên và tổ công nghệ số cộng đồng xuống tận nơi hướng dẫn người dân. Bởi, khi người dân làm chủ cuộc sống, làm chủ công nghệ thì sẽ tạo nên “thành trì” kiên cố nhất, góp phần giữ vững quốc phòng, an ninh và thúc đẩy phát triển bền vững nơi phên dậu Tổ quốc.

T.THUẬN - M.HIỀN - M.HOA - H.TIẾN - Đ.THÀNH
Kỳ 2: Khát vọng cống hiến của thế hệ 9X

Nguồn Quảng Ngãi : https://baoquangngai.vn/vung-chai-long-dan-noi-bien-gioi-ky-1-63550.htm