WB hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Nga năm 2025 và liên tiếp hai năm sau

5 giờ trướcBài gốc

"Đúng là kinh tế Nga có giảm tốc, nhưng không có suy thoái", Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga khẳng định. (Ảnh tạo bởi AI)

Trước đó, trong dự báo hồi tháng 6, ngân hàng này dự kiến tăng trưởng của kinh tế Nga lần lượt là 1,4% (năm 2025), 1,2% (năm 2026) và 1,2% (năm 2027).

WB chỉ ra ba yếu tố chính đã kìm hãm tăng trưởng của Nga là giá dầu giảm, xuất khẩu yếu và lãi suất cao. Các gói kích thích tài khóa không còn phát huy nhiều tác dụng, khi nhu cầu và đầu tư tư nhân suy yếu, cộng với tình trạng thiếu hụt lao động kéo dài tiếp tục hạn chế năng lực sản xuất.

Kinh tế Nga không suy thoái

"Tăng trưởng của Nga dự kiến sẽ duy trì dưới 1% đến năm 2028, bị hạn chế bởi các chính sách kinh tế thắt chặt hơn, hỗ trợ tài khóa yếu, xuất khẩu giảm và những biến động từ chi tiêu quốc phòng kéo dài, tình trạng thiếu hụt lao động và rủi ro tín dụng gia tăng", theo phân tích của WB.

Báo cáo của WB chỉ ra, hoạt động trong các lĩnh vực phi quốc phòng đã bị ảnh hưởng bởi chi phí vay cao, tín dụng tiêu dùng giảm sút và tình trạng thiếu hụt lao động trong nền kinh tế.

Tình hình đầu tư dự kiến sẽ giảm nhẹ do các chính sách thắt chặt hơn và triển vọng kinh tế không nhiều khả quan. Đầu tư toàn nền kinh tế dự báo giảm 0,4% trong năm nay và giảm thêm 0,2% năm tới, trước khi phục hồi nhẹ vào năm 2027. WB lý giải, "tăng trưởng tín dụng doanh nghiệp suy giảm và rủi ro tín dụng gia tăng càng làm hạn chế lợi nhuận của các ngân hàng và khả năng mở rộng cho vay mới".

Tổ chức này dự báo thâm hụt ngân sách của Nga sẽ tăng lên 2,9% GDP trong năm nay, cao hơn mức 2,6% mà Bộ Tài chính Nga đưa ra và duy trì quanh mức 2,7% trong giai đoạn 2026–2027. Ngược lại, lạm phát được kỳ vọng giảm từ 7,5% năm 2024 xuống còn 4,5% năm 2026 và 4% vào năm 2027.

Nhiều tổ chức nghiên cứu trong nước cũng điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng của kinh tế Nga. Viện nghiên cứu CMACP, một cơ quan tư vấn thân Điện Kremlin, dự kiến GDP Nga tăng 0,7–1% trong năm nay và 1,4–1,7% năm 2026. Một khảo sát của Ngân hàng Trung ương Nga hồi tháng 9 cũng hạ dự báo tăng trưởng năm 2025 xuống 1,6%.

Tuy nhiên, các cơ quan chính phủ Nga tỏ ra lạc quan hơn. Bộ Kinh tế dự báo tăng trưởng 1% trong năm 2024, 1,3% năm 2026 và 2,5–2,8% vào cuối thập kỷ. Ngân hàng Trung ương Nga ước tính GDP tăng 1–2% năm 2025 và 2,5% vào năm 2028.

Khu vực tư nhân tỏ ra thận trọng, Chủ tịch Liên minh các nhà công nghiệp và doanh nhân Nga Alexander Shokhin phát biểu - “dù gọi là hạ nhiệt hay hạ cánh mềm có kiểm soát, thì tình hình hiện nay cũng không quá mềm, nhưng không quá kiểm soát”.

Về những đồn đoán về tình hình suy thoái, Phát biểu tại Diễn đàn Tài chính Moscow ngày 18/9, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina khẳng định “chưa có dấu hiệu nào cho thấy kinh tế đang suy thoái”.

Giải thích về những suy giảm trong nền kinh tế, bà Nabiullina nói, cần phân biệt rõ giữa suy thoái và giảm tốc. Suy thoái không thể chỉ nhìn vào một chỉ số như GDP. Thông thường, suy thoái sẽ đi kèm hàng loạt yếu tố như thu nhập thực tế giảm, thất nghiệp cao, sức cầu hạ nhiệt kéo theo lạm phát thấp.

“Đúng là kinh tế Nga có sự giảm tốc nhưng không có suy thoái. Ngay cả khái niệm suy thoái kỹ thuật - tức GDP giảm hai quý liên tiếp - thì Nga cũng chưa trải qua”, Thống Đốc Nabiullina nói rõ.

Giải pháp không chỉ là tăng thuế?

Bộ Tài chính Nga vừa công bố dự thảo ngân sách liên bang năm 2026, bao gồm loạt biện pháp tăng thuế mới nhằm bảo đảm nguồn tài chính ổn định cho chi tiêu trong giai đoạn chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vẫn đang diễn ra. Bản dự thảo, hiện còn chờ Duma Quốc gia phê chuẩn.

Thay đổi lớn nhất là kế hoạch tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 20% lên 22%, nhằm bù đắp thâm hụt ngân sách do chi tiêu quốc phòng tăng mạnh và doanh thu từ dầu khí sụt giảm dưới tác động của các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Chính phủ Nga cũng dự định mở rộng đối tượng áp dụng thuế VAT, khi hạ ngưỡng doanh thu tối thiểu hàng năm phải kê khai thuế từ 60 triệu Ruble (khoảng 732.000 USD) xuống còn 10 triệu Ruble (khoảng 122.000 USD).

Ngoài ra, ngành cá cược sẽ trở thành đối tượng chịu thuế mới, với mức thuế 5% trên tổng giá trị đặt cược và 25% trên lợi nhuận của các công ty cá cược.

Theo chuyên gia kinh tế Dmitry Polevoy thuộc Astra Asset Management có trụ sở tại Moscow, các biện pháp này – bao gồm tăng thuế và thu hẹp ưu đãi thuế hiện hành – có thể giúp ngân sách Nga tăng thêm từ 2,4 đến 2,9 nghìn tỷ Ruble (tương đương 29,3–35,4 tỷ USD).

Bộ Tài chính Nga dự báo thâm hụt ngân sách ở mức 5,736 nghìn tỷ Ruble (70 tỷ USD) trong năm 2025 và 3,786 nghìn tỷ Ruble (46,2 tỷ USD) vào năm 2026. Chuyên gia Polevoy nhận định, nhờ nguồn thu bổ sung này, chính phủ có thể duy trì kế hoạch chi tiêu trong các năm tới mà không cần cắt giảm trên danh nghĩa.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, bằng cách giữ ngân sách gần cân bằng hơn, Bộ Tài chính Nga hy vọng sẽ làm giảm áp lực giá cả và cuối cùng cho phép Ngân hàng Trung ương hạ lãi suất chủ chốt.

Trong khi đó, kế hoạch tăng thuế mới của Nga khó có khả năng gây ra lạm phát cao hoặc tạo cú sốc lớn đối với nền kinh tế.

Theo ước tính của chuyên gia Dmitry Polevoy, việc nâng thuế giá trị gia tăng (VAT) dự kiến chỉ khiến lạm phát năm 2026 tăng thêm khoảng 0,6–0,7 điểm phần trăm, khi chi phí hàng hóa và dịch vụ được chuyển sang người tiêu dùng. Tuy nhiên, các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm và dược phẩm vẫn ở mức thuế thấp 10% và không bị ảnh hưởng bởi đợt điều chỉnh này.

Nhà kinh tế Dmitry Nekrasov, cựu chuyên viên của Cơ quan Thuế Liên bang Nga, cho rằng dù các doanh nghiệp nhỏ có thể gặp khó khăn, các biện pháp thuế mới sẽ không gây tác động nghiêm trọng đến tăng trưởng kinh tế. Trong khi đó, “so với nhiều nền kinh tế khác, Nga vẫn còn dư địa để tăng thuế tính theo tỷ lệ GDP — thêm trung bình khoảng 3–5% trên toàn nền kinh tế”, ông Nekrasov nhận định.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), tỷ lệ thuế trên GDP trung bình của 38 quốc gia thành viên đạt 33,9% trong năm 2023, trong đó Pháp, Áo, Italy, Đan Mạch và Phần Lan đều vượt mức 40%. Báo cáo của chính phủ Nga công bố cuối năm 2024 cho biết, tỷ lệ này tại Nga ở 34,3%.

Trong nỗ lực giải quyết các thách thức đối với nền kinh tế, Moscow được cho là đang bất chấp sức ép từ bên ngoài để khẳng định thông điệp kép rằng: kinh tế Nga chưa rơi vào suy thoái và vẫn tiếp tục hút vốn ngoại để củng cố vị thế tài chính dài hạn.

Cũng tại Diễn đàn Tài chính Moscow, Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin tuyên bố, Moscow đang đẩy mạnh các biện pháp củng cố niềm tin vào thị trường chứng khoán nội địa, hướng đến mục tiêu thu hút 1.000 tỉ Ruble (khoảng 12 tỉ USD) vốn ngoại trên sàn giao dịch vào năm 2030. Và nhiệm vụ then chốt của nền kinh tế Nga trong những năm tới là tăng vốn hóa thị trường chứng khoán lên mức tương đương 2/3 GDP. Nga đồng thời đẩy mạnh hợp tác tài chính với các quốc gia “thân thiện”, đặc biệt trong khuôn khổ Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU), với mục tiêu xây dựng một thị trường tài chính chung.

(theo WB, The Moscow Times)

Minh Anh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/wb-ha-du-bao-tang-truong-kinh-te-nga-nam-2025-va-lien-tiep-hai-nam-sau-330451.html