Quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sẽ khiến tổ chức này phải đối mặt với đòn giáng mạnh vào ngân sách, theo hãng tin AFP.
Động thái của Tổng thống Trump sẽ tước đi của cơ quan y tế Liên Hợp Quốc một đối tác quan trọng trong việc giải quyết các mối đe dọa sức khỏe cộng đồng trên toàn thế giới.
Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi WHO. Ảnh: GETTY IMAGES
WHO lên tiếng
Việc ông Trump rút Mỹ khỏi WHO sẽ có hiệu lực sau một năm kể từ khi thông báo được chính thức gửi lên Liên Hợp Quốc. Ông Trump đã cố gắng đưa Mỹ rời khỏi WHO trong nhiệm kỳ đầu tiên nhưng động thái đó đã bị đảo ngược dưới thời Tổng thống Joe Biden trước khi quyết định có hiệu lực.
Ngày 21-1, WHO cho biết tổ chức này lấy làm tiếc về quyết định của chính quyền Tổng thống Trump và hy vọng Washington sẽ xem xét lại.
"Mỹ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ WHO bảo vệ và cải thiện sức khỏe của người Mỹ và người dân trên toàn thế giới" - WHO lên tiếng sau quyết định của ông Trump.
WHO đã nêu bật đóng góp của Washington trong việc giải quyết bệnh bại liệt và Ebola, và năm ngoái là các đợt bùng phát của bệnh đầu mùa khỉ ở CHDC Congo và Marburg ở Rwanda.
"Sự hợp tác giữa Mỹ và WHO cũng đóng vai trò quan trọng trong việc chống lại HIV toàn cầu” - theo WHO.
Với quyết định trên, Mỹ sẽ cùng với Liechtenstein là hai quốc gia thành viên còn lại của Liên Hợp Quốc không thuộc WHO.
Đòn giáng nặng nề
WHO nhận các khoản đóng góp từ 194 quốc gia thành viên, cùng với các tổ chức phi chính phủ.
Được thành lập vào năm 1948, ban đầu cơ quan này nhận được tất cả các khoản tài trợ thông qua "đóng góp được đánh giá", tức phí thành viên của các quốc gia được tính theo mức độ giàu có và dân số.
Tuy nhiên, WHO ngày càng phụ thuộc vào "đóng góp tự nguyện", tức chỉ đóng góp vào các kết quả do nhà tài trợ chỉ định.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Ảnh: GETTY IMAGES
Đại dịch COVID-19 đã nhấn mạnh nhu cầu về nguồn tài chính đáng tin cậy và linh hoạt hơn, để có thể xử lý tốt hơn các cú sốc sức khỏe mới nổi.
Do đó, các quốc gia thành viên WHO đã đồng ý chuyển hướng khỏi các khoản đóng góp tự nguyện và tăng phí thành viên để chiếm 50% ngân sách của tổ chức vào năm 2030.
Dù vậy, trong chu kỳ ngân sách hoàn chỉnh cho năm 2022-2023, phí thành viên chỉ chiếm 12% trong tổng ngân sách của WHO.
Trong đó, Mỹ là nhà tài trợ lớn nhất của WHO, đóng góp 1,3 tỉ USD, chiếm 16,3%. Các nhà tài trợ lớn tiếp theo là Đức (856 triệu USD), Quỹ Bill và Melinda Gates (830 triệu USD), liên minh vaccine Gavi (481 triệu USD) và Ủy ban châu Âu (468 triệu USD).
Do đó việc ông Trump rút Mỹ khỏi WHO sẽ khiến tổ chức này thiếu hụt nguồn tài chính nghiêm trọng. Sắc lệnh của ông Trump nêu rõ Washington sẽ nhanh chóng tạm dừng mọi khoản chuyển tiền trong tương lai cho WHO và triệu hồi nhân viên chính phủ Mỹ hoặc các nhà thầu làm việc với tổ chức này.
Dù vậy, bà Suerie Moon - đồng Giám đốc Trung tâm Y tế Toàn cầu tại Viện Sau đại học Geneva (Thụy Sĩ) bày tỏ sự chắc chắn rằng WHO sẽ tồn tại sau khi Mỹ rút khỏi.
"Hầu hết các tổ chức sẽ tồn tại sau khi cắt giảm ngân sách 15%, nhưng sẽ rất đau đớn" - bà Moon cho biết.
VĨNH KHANG