Huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận (cũ) là một trong những huyện nghèo thuộc danh sách huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo giai đoạn 2021-2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 353/QĐ-TTg.
Từ ngày 1/7/2025, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào vận hành. Trên cơ sở đó, xã Bác Ái, tỉnh Khánh Hòa được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã Phước Tiến, Phước Thắng và Phước Chính (huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận cũ).
Trong năm vừa qua, xã Bác Ái đã triển khai đồng bộ các chương trình mục tiêu quốc gia với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, từ Mặt trận, các đoàn thể đến Ban quản lý các thôn. Nhiều dự án giảm nghèo, hỗ trợ sinh kế, xây dựng hạ tầng và cải thiện môi trường được thực hiện đúng tiến độ, tạo chuyển biến rõ nét trong đời sống người dân.
Mô hình canh tác cây sắn xen cây đậu xanh chống chịu với biến đổi khí hậu tại xã Bác Ái. Ảnh: UBND xã cung cấp
Nhiều dự án đạt tỷ lệ giải ngân cao
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, bà Pi Năng Thị Mai - Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Bác Ái (tỉnh Khánh Hòa) cho biết, xã Bác Ái đã thành lập Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 theo Quyết định số 273/QĐ-UBND ngày 14/8/2025.
Xã thực hiện 3 chương trình gồm: Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tổng nguồn vốn sự nghiệp của các chương trình là khoảng 20 tỷ đồng (cụ thể 20.479.629.876 đồng), đã giải ngân hơn 12 tỷ đồng (cụ thể 12.798.950.000 đồng), đạt 62,49 %. Nội dung cụ thể như sau:
Thứ nhất, chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Trong đó, dự án 1: Hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế xã hội các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo, tổng vốn giao 2,314 tỷ đồng, đến nay đã giải ngân 2,269 tỷ đồng, đạt 98 %. Các công trình đã hoàn thành đang triển khai thanh quyết toán.
Dự án 2: Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo, tổng nguồn vốn được giao 3,615 tỷ đồng, đến nay, đã giải ngân 3,449 tỷ đồng, đạt 95,40 %. Hiện đã nghiệm thu và bàn giao cho các tổ nhóm cộng đồng, cho hộ dân tham gia dự án nuôi dưỡng, chăm sóc.
Dự án 3: Hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng, tổng nguồn vốn được giao 401 triệu đồng, đến nay đã giải ngân 380 triệu đồng, đạt 94,76 %. Hiện đã nghiệm thu và bàn giao giống phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho nhóm cộng đồng để cấp phát cho hộ dân tham gia dự án. Riêng giống heo địa phương chưa được nghiệm thu vì các xã lận cận đang bị dịch tả heo Châu phi.
Dự án 5: Hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn xã, tổng nguồn vốn được giao 3.440 tỷ đồng, đến nay đã giải ngân 3.360 tỷ đồng, đạt 97,67%. Các hộ gia đình đã tiến hành nghiệm thu và bàn giao cho hộ dân đưa vào sử dụng theo quy định.
Thứ hai, chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đạt kết quả có 1/13 thôn đạt thôn nông thôn mới; xã đạt 14 tiêu chí theo Bộ tiêu chí quốc gia nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; có 1/13 thôn thoát khỏi thôn đặc biệt khó khăn; thu nhập bình quân đầu người khoảng 30 triệu đồng/người /năm.
Đối với chương trình này, tổng kinh phí thực hiện năm 2025 là 1,5 tỷ đồng (cụ thể 1.512.629.876 đồng), đã giải ngân gần 1 tỷ đồng (cụ thể 926.950.000 đồng), đạt 61,28%. Trong đó, xã đã xây dựng và tổ chức hướng dẫn thực hiện các đề án/kế hoạch tổ chức phân loại, thu gom, vận chuyển chất thải rắn trên địa bàn đảm bảo theo quy định; phát triển, nhân rộng các mô hình phân loại chất thải tại nguồn phát sinh.
Ngoài ra, giữ gìn khôi phục cảnh quan truyền thống của nông thôn mới; tăng tỷ lệ trồng hoa, cây xanh phân tán gắn với đề án trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025; thí điểm phát triển mô hình thôn sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn; khu dân cư kiểu mẫu.
Cùng với đó, xã tiếp tục tổ chức triển khai cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh"; nâng cao hiệu quả thực hiện công tác giám sát và phản biện xã hội trong xây dựng nông thôn mới. Đồng thời, triển khai hiệu quả phong trào "Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững"; xây dựng các chi hội nông dân nghề nghiệp, tổ hội nông dân nghề nghiệp.
Mô hình canh tác cây sắn xen cây đậu xanh chống chịu với biến đổi khí hậu tại xã Bác Ái. Ảnh: UBND xã.
Thứ ba, chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đã giải ngân 2,414 tỷ đồng, đạt 26,24 % vốn giao là 9,197 tỷ đồng. Tính đến thời điểm hiện tại, đã giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt và hết đối tượng hỗ trợ.
Ngoài ra, việc phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị, hiện đang trình hồ sơ thẩm định. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, các công trình đang thi công đạt trên 50% khối lượng công việc; các công trình đã hoàn thành đang triển khai thanh quyết toán và tiến hành giải ngân trong năm 2025.
Giải ngân 96,8% chương trình giảm nghèo
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Bác Ái chia sẻ thêm về những kết quả đã đạt được, trong đó, công tác chỉ đạo, điều hành được triển khai kịp thời, đồng bộ. Ban Chỉ đạo mục tiêu quốc gia của xã được kiện toàn theo quy định; Ủy ban nhân dân xã đã chủ động tổ chức các cuộc họp, triển khai, hướng dẫn, giám sát ở các thôn, đảm bảo việc thực hiện chương trình có sự phối hợp chặt chẽ giữa Mặt trận, các đoàn thể và ban quản lý thôn.
Tiến độ giải ngân đạt khá, nhất là Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững với tỷ lệ giải ngân 96,8%, các dự án cơ bản hoàn thành, nghiệm thu và bàn giao đúng quy định; các mô hình sinh kế, chăn nuôi, hỗ trợ nhà ở mang lại hiệu quả thiết thực cho hộ nghèo, cận nghèo.
Chương trình nông thôn mới tiếp tục được duy trì, xã đạt 14/19 tiêu chí, có 1/13 thôn đạt chuẩn nông thôn mới, thu nhập bình quân đầu người tăng, đạt khoảng 30 triệu đồng/người/năm; các hoạt động môi trường, cảnh quan, trồng hoa, lắp đặt đèn năng lượng mặt trời được triển khai, tạo chuyển biến tích cực trong đời sống dân cư.
Công tác triển khai chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã được thực hiện ở một số hạng mục hạ tầng thiết yếu; một số dự án hỗ trợ sản xuất đang hoàn thiện hồ sơ.
Các mô hình sinh kế, chăn nuôi tại địa phương giúp bà con có thu nhập ổn định, nâng cao cuộc sống. Ảnh: Khánh Hòa.
Theo bà Mai, bên cạnh kết quả đã đạt được, vẫn còn tồn tại một số khó khăn, hạn chế như sau:
Thứ nhất, tỷ lệ giải ngân chung của ba chương trình còn thấp, mới đạt 62,49%, đặc biệt là chương trình phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chỉ đạt 26,24%.
Thứ hai, hết đối tượng đủ điều kiện ở một số nội dung hỗ trợ (như dự án 1 thiếu đất ở, đất sản xuất).
Thứ ba, một số mô hình sản xuất trong chương trình giảm nghèo gặp khó khăn như dự án giống heo địa phương chậm nghiệm thu do dịch tả heo Châu Phi.
Thứ tư, các hoạt động thuộc lĩnh vực văn hóa, truyền thông, bình đẳng giới, bảo tồn bản sắc dân tộc chưa được triển khai, dẫn đến tỷ lệ thực hiện các dự án trong chương trình dân tộc thiểu số và miền núi còn thấp.
Khánh Hòa