Xác định nơi sẽ xảy ra vụ phun trào siêu núi lửa Mỹ

5 giờ trướcBài gốc

Nghiên cứu mới nhất được đăng tải trên Tạp chí khoa học hàng đầu Nature vào đầu năm 2025 đã dự đoán về nơi sẽ diễn ra vụ phun trào tiếp theo của siêu núi lửa Yellowstone.

Đồng tác giả nghiên cứu Ninfa Bennington, một nhà địa chấn học núi lửa tại Đài quan sát núi lửa Hawaii, nói với Live Science rằng, nghiên cứu mới đã xác định chính xác vị trí siêu núi lửa Yellowstone sẽ phun trào.

Theo bà, vị trí được xác định là ở phía đông bắc của công viên quốc gia.

Các nghiên cứu cho thấy, thay vì magma tan chảy lưu trữ trong một khối lớn bên dưới miệng núi lửa đầy màu sắc này, thì chúng đã phân tán ra 4 hồ chứa riêng biệt.

Về phía tây, các hồ chứa này không chạm đến lớp đá manti sâu, nếu không thì chúng sẽ nóng lên từ bên dưới, giữ cho chúng ở trạng thái lỏng và có thể phun trào.

Nhưng về phía đông bắc, gần một địa danh có tên là Sour Creek Dome, các tảng đá sâu đang làm nóng magma bị mắc kẹt trong lớp vỏ.

Điều đó có nghĩa là trong khi magma bên dưới phía tây của Yellowstone có khả năng sẽ bắt đầu nguội đi và đông cứng lại, thì phía đông bắc sẽ vẫn nóng.

Các nghiên cứu trước đây về Yellowstone đã sử dụng sự di chuyển của sóng động đất qua miệng núi lửa để cố gắng đánh giá vị trí của magma lỏng so với đá rắn nằm bên dưới công viên.

Nhưng nghiên cứu mới sử dụng một phương pháp gọi là magnetotellurics để có cái nhìn rõ hơn về sự khác biệt giữa đá rắn nóng và magma lỏng nóng.

Vì magma chứa các khoáng chất từ tính, các túi magma lỏng ngầm tạo ra các từ trường nhỏ của riêng chúng và có thể phát hiện được trên bề mặt.

Sử dụng các thiết bị được triển khai xung quanh Yellowstone, các nhà nghiên cứu đã lập bản đồ các từ trường nhỏ này để tìm các túi magma ẩn.

Bằng phương pháp mới, họ phát hiện bốn túi chứa nhiều magma lỏng hơn so với những vụ phun trào lớn hình thành miệng núi lửa tại Yellowstone trong quá khứ.

Yellowstone đã trải qua 3 lần phun trào: một vụ cách đây 2,8 triệu năm, một vụ cách đây 1,3 triệu năm và một vụ cách đây 640.000 năm.

Các túi magma này nằm sâu khoảng 6 hoặc 7 dặm (9,6 đến 11,2 km) bên dưới bề mặt. Nhưng chỉ ở vùng đông bắc của miệng núi lửa, magma mới tiếp xúc với đá bazan nóng từ lớp phủ, thứ sẽ giữ cho magma ở dạng lỏng trong thời gian dài.

Mặc dù có khối lượng lớn magma tụ lại bên dưới Yellowstone, miệng núi lửa không có khả năng phun trào trong thời gian tới.

Đó là vì magma nằm trong các khoảng không lỗ rỗng trong đá rắn bên trong miệng núi lửa, giống như nước trong một miếng bọt biển.

Nhà địa chất Bennington cho biết, chỉ khi nào các lỗ rỗng này được lấp đầy khoảng 40% magma lỏng nóng thì chúng mới có thể liên kết với nhau, chuyển động và bắt đầu phun trào.

Theo ước tính của các tác giả nghiên cứu, khả năng các magma lỏng nóng đang lưu trữ ở các hồ xung quanh là khoảng 20%. Và vụ phun trào tiếp theo có thể sẽ xảy ra vào hàng chục nghìn năm sau nữa.

Bạch Liên

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/xac-dinh-noi-se-xay-ra-vu-phun-trao-sieu-nui-lua-my-post718308.html